دیوار مرزی ترکیه – ایران که ساخت آن توسط دولت ترکیه آغاز و با استقبال حکومت ایران مواجه شده شرایط معیشتی مرزنشینان نواحی جنوب غربی ایران را دشوارتر و رشته پیوندهای قومی و فامیلی آن‌ها با آنسوی مرز را قطع می‌کند. به گفته مدیرعامل اتحادیه تعاونی مرزنشینان استان آذربایجان غربی عرصه بر مرزنشینان تنگ‌تر خواهد شد.
بخش قابل توجهی از مرزنشینان منطقه‌ی دیوار تا کنون در نبود شغل و منبع درآمد از راه انتقال نفت و کالا از این مرزها روزگار گذرانده‌اند. دیوار این امکان را از آنان می‌گیرد بدون این که چشم‌اندازی برای ایجاد شغل در داخل و بی‌نیازی مرزنشینان به انتقال سوخت و کالا وجود داشته باشد.
حسین پاد مدیرعامل اتحادیه تعاونی مرزنشینان استان آذربایجان غربی نگران تداوم فعالیت تعاونی‌های این مناطق پس از کشیدن دیوار است زیرا به گفته او «چهره‌های جدیدی بر راس امور واردات و صادرات ظهور می‌کنند تا عرصه را برای مرزنشینان تنگ‌تر کنند.»
بخشی از این مرزنشینان در قالب تعاونی‌ها فعالیت می‌کنند که دارای کارت کولبری‌اند یا این کارت‌ها را اجاره کرده تعاونی‌های مرزنشینان در چارچوب طرح «ساماندهی کولبران» شکل گرفته‌اند. افراد سرپرست خانواده و «واجد شرایط»، کارت تردد از مرز دریافت کرده و به عضویت این تعاونی‌ها درمی‌آیند. سپاه پاسداران در صدور کارت تردد، کنترل مرز و ساماندهی کولبرها نقش دارد.
سال گذشته خبری درباره سوء استفاده مالی در تعاونی‌های مرز غربی انتشار یافت. این خبر از سوی برخی مقامات محلی تکذیب اما تائید شد که کارت‌های بازرگانی مرزنشینان کرایه داده شده یا خرید و فروش می‌شود.
مدیرعامل اتحادیه تعاونی مرزنشینان آذربایجان غربی یک ماه پیش هم از محدودیت‌های تازه دولتی در زمینه‌های درآمدی تعاونی‌های مرزنشینان انتقاد کرده، از جمله در رابطه با کاهش سهمیه سوخت تعاونی‌های به یک سوم که جز در خراسان رضوی در سایر مناطق مرزی ایران به اجرا گذاشته شده است. او همچنین از کاهش اقلام وارداتی مجاز مرزنشینان از ۷۶ به ۳۱ قلم خبر داده بود.
به گفته پاد، قریب ۵۷۰ هزار خانوار استان آذربایجان غربی در مناطق مرزی زندگی می‌کنند که درآمد ناچیزی دارند.
آسیب‌پذیرترین این مرزنشینان کولبرانی هستند که جان خود را کف دست گرفته و از طریق انتقال کالا از مرز روزگار می‌گذرانند. کولبرانی که اخبار تعقیب و دستگیری و مرگ یا قتل آن‌ها هر چند گاه یک بار در رسانه‌ها منتشر می‌شود.
تازه‌ترین مورد مربوط به وحید دولتخواه جوان ۱۷ ساله‌ی اهل روستای یارمق (یاریم قیە) است. او در اولین ساعات بامداد شنبه ۳۰ مرداد به هنگام انتقال کالا در مرز ماکو در اثر تیراندازی نیروهای مرزبانی جان سپرد. فیلم کوتاهی از این نوجوان در حال آواز خوانی و نواختن ساز انتشار یافته است.
دولت ترکیه ساخت دیوار ۷۰ کیلومتری در مرز با ایران را با هدف جلوگیری از عبور نیروهای حزب کارگران کردستان(پ ک ک) آغاز کرده. دولت ایران با این استدلال که دیوار «مقابله با قاچاقچیان انسان، موادمخدر، اسلحه و همچنین اقدامات تروریستی» را مقدور می‌کند به استقبال ان رفته است.
گرچه از تاثیر دیوار بر زندگی مردم این منطقه سخنی نمی‌رود اما ساخت آن تاثیرات بلافصلی بر زندگی مرزنشینانی خواهد داشت که هم اکنون نیز با مشکلات عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند و در تامین معیشت خود مانده‌اند.
بیشتر بخوانید: