خانه «ثابت پاسال» در تهران که به قصر سنگی و ورسای تهران هم معروف است به موضوع مناقشه تازه‌ای بین شورای شهر تهران و سازمان میراث فرهنگی تبدیل شده است. مهدی چمران، در آخرین روزهای باقی‌مانده از عمر شورای چهارم شهر تهران اعلام کرده بود که بعد از تخریب این عمارت تاریخی، یک مسجد با بازدهی تجاری ساخته می‌شود. میراث فرهنگی اما می‌گوید با مالک توافق شده که با حفظ حریم بنای اصلی، در بخش غربی این عمارت یک مجتمع فرهنگی ساخته شود.

کاخ ثابت پاسال با مساحت بیش از ۱۱ هزار و ۵۴۳ متر مربع در خیابان جردن در تهران

رجبعلی خسروآبادی، مدیر‌کل میراث ‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تهران به خبرگزاری‌های داخلی گفته است:

«صحبت‌های مهدی چمران در شورای شهر درست نیست، چرا که در حال‌ حاضر با توافقی که با مالک این بنا صورت گرفته مقرر شده تا در قسمت غربی این بنا یک مکان اقامتی و فرهنگی با حفظ حریم بنای اصلی که واجد ارزش معماری است احداث شود.»

بنیاد مستضعفان این خانه تاریخی را بعد از انقلاب ۵۷ مصادره کرد و دست به دست شد تا اینکه سرانجام علی انصاری، مدیر‌عامل بانک آینده، این بنای تاریخی را در تملک خود درآورد.

رجبعلی خسروآبادی به خبرگزاری‌های داخلی گفته است:

«دو سال پیش موضوع تخریب این بنا مطرح شد که با نامه‌نگاری با شهرداری موفق به جلوگیری از تخریب این بنا شدیم و بعد از آن نیز با دعوت از مالک و رایزنی و برگزاری جلسه با او مقرر شد یک مکان اقامتی و فرهنگی در قسمت غربی این بنا احداث شود. این طرح اکنون روی میز است و در نوبت اخذ مجوز از شورای فنی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی استان تهران است. ضمن اینکه کمیته سرمایه‌گذاری نیز در حال بررسی موضوع برای احداث مکان اقامتی در قسمت غربی این بناست.»

مهدی چمران ۴ خرداد درباره طرح ساختن مسجد به جای خانه ثابت پاسال گفته بود:

 «می‌خواستند در این عمارت مجتمع تجاری بسازند و بلندمرتبه‌سازی کنند اما پیشنهاد دادیم در آنجا مرکز فرهنگی و مذهبی ساخته شود. یعنی مسجد بسازند. البته باید در این مکان، بخش تجاری هم فعال شود تا بتواند هزینه‌های خود را دربیاورد.»

به گفته مهدی چمران طرح ساختن مسجد به جای خانه «ثابت پاسال» به یکی از اساتید دانشکده معماری تهران سپرده شده است.

مهدی چمران در پنجمین دوره انتخابات شورای شهر تهران در «لیست خدمت» (لیست اصول‌گرایان) قرار داشت. او در این انتخابات نفر بیست و دوم شد و به این دلیل که ۲۱ نفر «لیست امید» (لیست اصلاح‌طلبان) همگی رأی آورده بودند از راهیابی به شورای شهر تهران بازماند. چمران در دوره پیشین معمولاً پشت درهای بسته تصمیماتی را می‌گرفت و ابلاغ می‌کرد و از این نظر مورد انتقاد قرار گرفته بود. نقش او در پرونده املاک نجومی شهرداری تهران (واگذاری املاک گرانبها به برخی مدیران ارشد شهری و اعضای شورای شهر تهران) نیز خبرساز بوده است.

ورسای تهران: قصر سنگی

«کاخ ورسای تهران» متعلق به ثابت پاسال، سرمایه‌دار مشهور ایرانی در پیش از انقلاب بود که از روی الگوی معماری قصر لو پتی تریانون در ورسای ساخته شد و در خیابان جردن در تهران قرار دارد. این خانه پیش از انقلاب، گران‌ترین و بزرگ‌ترین خانه شهر تهران بوده است. تزئینات داخلی این خانه را‌‌ مسئول تدارکات چادرهای سلطنتی در تخت جمشید انجام داده بود. پیش از انقلاب تهرانی‌ها از این عمارت باشکوه به عنوان «قصر سنگی» یاد می‌کردند.

پس از انقلاب، صادق خلخالی، کاخ ثابت پاسال را مصادره کرد.

حبیب‌الله ثابت که پس از انقلاب به آمریکا مهاجرت کرد و در سال ۱۳۶۹ به دور از ایران، در لس‌آنجلس درگذشت، تاجر، صنعتگر و کارآفرین ایرانی و از اعضای محفل ملی بهائیان ایران در دوران حکومت پهلوی است.

حبیب‌الله ثابت مالک ۴۱ شرکت بازرگانی بود و حدود ۱۰ هزار نفر را به کار گمارده بود. قصر ثابت در تهران، که از روی قصر تریانون کوچک در ورسای بنا شده، پیش از انقلاب ۱۵میلیون دلار ارزش داشت.

آذر سال ۹۳ سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که کاخ موسوم به «کاخ ورسای تهران» به عنوان یک اثر واجد ارزش در اداره میراث فرهنگی شناخته نشده است و ثبت آن در فهرست آثار ملی کشور در اولویت کاری نیست. درخت‌های آن را خشکاندند و طرحی هم برای ایجاد یک مجتمع تجاری بلندمرتیه از تصویب گذراندند. اما اکنون قرار است در این محل یک مسجد با بازدهی تجاری ساخته شود.

بیشتر بخوانید:

به جای «ورسای تهران» یک مسجد با بازدهی تجاری ساخته می‌شود