بیژن روحانی – پیش‌بینی‌ها خبر از وخیم‌تر شدن وضعیت دریاچه ارومیه در سال جاری می‌دهند. در حال حاضر ۶۰ درصد از مساحت دریاچه به نمکزار تبدیل شده است و گود‌ترین نقطه آن تنها دو متر عمق دارد.
با پیش‌بینی کاهش بارندگی در طول سال ۱۳۹۰ و همچنین افزایش تبخیر سطحی به دلیل افزایش دما، کارشناسان محیط زیست سال بسیار دشواری را برای دریاچه ارومیه پیش‌بینی کرده‌اند. از سوی دیگر کاهش آب‌های ورودی به دریاچه به دلیل سدسازی روی رودخانه‌هایی که به آن می‌ریزند این بحران را جدی‌تر کرده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان آذربایجان غربی ضمن اعلام خبر نمکزار شدن ۶۰ درصد از مساحت دریاچه گفته است در صورت ادامه روند فعلی بین سه تا پنج سال دیگر اثری از این دریاچه باقی نخواهد ماند.
حسن عباس‌نژاد به غیر از تغییرات آب و هوایی و کاهش بارندگی، استفاده نادرست از منابع آب‌های زیر‌زمینی را نیز در بحران زیست محیطی دریاچه ارومیه دخیل دانسته است.
نماینده مردم ارومیه در مجلس نیز ضمن تذکر به معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست از او خواسته است تا بودجه‌ای مناسب برای مقابله با نابودی این دریاچه در نظر بگیرد.
به گفته سلمان ذاکر، نابودی دریاچه ارومیه به منزله نابودی کل استان است، زیرا با خشک شدن دریاچه سیل مهاجرت از استان آغاز می‌شود و به دنبال آن کشاورزی در آذربایجان غربی از میان خواهد رفت. نماینده مردم ارومیه در مجلس می‌گوید سه سال پیش ۲۳۰ نفر از نمایندگان مجلس نامه‌ای را در خصوص نجات دریاچه ارومیه به احمدی‌نژاد نوشتند، اما هنوز هیچ اقدام جدی در این زمینه انجام نشده است.
ذاکر اختصاص ده میلیارد تومان بودجه برای نجات دریاچه ارومیه را بسیار ناکافی ارزیابی کرده و معتقد است نجات این تالاب مهم کشور به حداقل هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.
او یکی از راه‌های مقابله با خشک شدن دریاچه را انحراف مسیر رودخانه ارس به داخل آن برشمرده است.
کارشناسان محیط زیست از خشک شدن و شوره‌زار شدن این دریاچه به عنوان «سونامی نمک» یاد می‌کنند زیرا با خشک شدن آن در حدود هشت تا ۱۰ میلیارد متر مکعب نمک بر جای خواهد. وقوع چنین اتفاقی علاوه بر عواقب زیست‌محیطی به طور جدی بر سلامتی ساکنان اطراف آن و به طور کلی بر استان آذربایجان غربی تاثیرات منفی برجای می‌گذارد. تبدیل شدن دریاچه به شوره‌زاری با بیش از هشت میلیارد متر مکعب نمک سبب کویری شدن منطقه می‌شود و پراکنده شدن نمک در هوا به مشکلات تنفسی جدی دامن خواهد زد.
در همین زمینه محمد محمدی‌زاده، رییس سازمان محیط زیست ایران، اعلام کرده است دولت طرح‌هایی را برای مقابله با «سونامی نمک» در دریاچه ارومیه تصویب کرده که در صورت اجرای آنها مشکل این تالاب حل خواهد شد.
به گفته او يکي از طرح‌های دولت در اين خصوص که هم‌اکنون در حال اجراست، «جابه‌جايی حوضه به حوضه آب درياچه اروميه است که با اين کار طی پنج سال ۷۰۰ ميليون متر مکعب آب به حوضه آبريز درياچه اروميه اضافه می‌شود.»
رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور همچنین گفته است با اصلاح روش‌های آبیاری و به کار بردن روش‌های جدیدتر در منابع آبی صرفه‌جویی خواهد شد و به این ترتیب یک میلیارد متر مکعب دیگر آب به دریاچه ارومیه وارد می‌شود.
با این حال او افزود اجرای این روش به حداقل سه سال زمان نیاز دارد. راه حل سوم نیز بارور کردن ابرهاست که به گفته آقای محمدی‌زاده از امسال اجرا شده و در آینده نیز انجام خواهد شد.
محمدی‌زاده در خصوص برنامه‌های کوتاه مدت برای رفع سونامی درياچه نمک اروميه نيز به پايگاه اطلاع‌رسانی دولت گفته است: «برای رفع مشکل اين درياچه بايد بيش از سه ميليارد متر مکعب آب تامين شود که تامين اين ميزان در کوتاه‌مدت امکان‌پذير نيست و اجرای هر روشی در کوتاه مدت که حق آبه را تامين نکند مشکل ساز است.»
با این حال منتقدان می‌گویند دولت وقت زیادی را برای مقابله با بحران زیست محیطی دریاچه ارومیه از دست داده و تاکنون اقدام موثری در این زمینه انجام نشده است.
دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه درون سرزمینی ایران و دومین دریاچه بزرگ آب شور دنیاست و زیستگاه پرندگان مهاجر گوناگون و جزایر آن محل زندگی و زاد ولد آنهاست.
دریاچه ارومیه از سوی سازمان یونسکو به عنوان یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره شناخته می‌شود و جزو پارک‌های ملی در ایران به ثبت رسیده است.
پارک ملی دریاچه ارومیه به جز زیستگاه پرندگان گوناگون محل زندگی تعدادی از پستانداران ازجمله گوزن زرد و قوچ و میش است.