سازمان عفو بينالملل طی بيانيهای خواستار رسيدگی به درگیری زندان قزلحصار در شامگاه سهشنبه ٢٤ اسفندماه شد.
عفو بينالملل در بيانيه خود گفته است که بر اساس گزارشهای روز چهارشنبه تلويزيون دولتی ايران، در اين درگيری دستکم ۱۴ نفر کشته و ۳۳ نفر زخمی شدهاند.
تلويزيون ايران گفته است در ميان اسامی کشتهشدگان، نام چند نفر از نگهبانان زندان نيز به چشم میخورد.
سازمان عفو بينالملل با بيان اينکه اين واقعه به دليل «پرجمعيت بودن زندان قزلحصار» رخ داده است به نقل از حسيبا حاج صحرايی، معاون مدير کل اين سازمان در خاورمیانه و شرق آفریقا، آورده است: «چنين تلفات بالايی بسيار نگرانکننده است. مقامات زندان برای حفظ نظم و حفاظت از جان زندانيان مسئول هستند و در اين راه بايد خويشتندار باشند.»
وی افزوده است: «بر اساس استاندارد بينالمللی حقوق بشر، بايد بهشکل روشن و مستقل مرگ اين افراد بررسی و اعلام شود. اين استاندارد، حداقلی برای چگونگی برخورد با زندانيان و پشتيبانی از آنها تعيين کرده است.»
سازمان زندانهای ايران دو روز پيش اعلام کرد که در نتيجه يک درگيری بين زندانیان و مأموران در زندان قزلحصار کرج، چند نفر کشته شدهاند.
سازمان زندانها در گزارش خود آورده بود: «تعدادی از زندانيان شرور و قاچاقچيان مواد مخدر که حکم اعدام آنها صادر شده است در يکی از بخشهای زندان قزلحصار قصد داشتند با انجام خرابکاری در زندان مبادرت به فرار نمايند که با حضور مقتدرانه عوامل مسئول و همکاری ساير زندانيان که مخالف اقدام آنها بودند در اجرای نقشه خويش ناکام ماندند.»
سازمان زندانها گفته بود تعدادی از زندانيان بر اثر «جراحت وارده و گازگرفتگی ناشی از دود و آتش» جان دادهاند.
غلامحسین اسماعیلی، رئيس سازمان زندانها نيز به خبرگزاری فارس گفته بود: «عوامل اصلی اغتشاش در زندان قزلحصار کرج شناسايی شدهاند.»
در گزارش سازمان زندانها به آمار مجروحان و کشتهشدگان اين درگيری اشارهای نشده بود.
سازمان عفو بينالملل نوشته است که گروههای فعال حقوق بشر، در گزارشی به اين سازمان گفتهاند زندانيان معترض، در شرايط بسيار نامناسبی قرار داشتند و برخی از آنان در حال انتقال به مکانی ديگر برای اعدام بودهاند.
همچنين يک شاهد عينی که خود از زندانیان قزلحصار است تا زمانی که ارتباطات تلفنی برقرار بوده گفته است زندانيان بخش دو و سه، زندان را در اختيار گرفتهاند. وی افزوده است که مأموران زندان به سوی همه شليک میکردند.
عفو بينالملل میگويد دستکم شش نفر به شليک گلوله کشته و بيش از صد نفر زخمی شدهاند، که برخی از آنان در راه رسيدن به مراکز درمانی جان باختند.
معاون مدير کل اين سازمان در خاورمیانه و شرق آفریقا گفته است: «متأسفانه قوه قضائيه ايران بهطور معمول قادر به انجام تحقيقات در اين رابطه نيست، بنابراين ما بار ديگر از جامعه بينالملل درخواست خود را برای رسيدگی به مقوله حقوق بشر و اعزام گزارشگرانی برای نظارت بر آن به ايران، ارائه کردهايم.»
حسيبا حاج صحرايی افزوده است: «ما میدانيم مقامات ايران در قتل و قانونشکنی لحظهای درنگ نمیکنند. اعدام صد نفر در سال گذشته، که عمدتأ دارای جرائمی مانند مواد مخدر بودهاند، نشاندهنده ضرورت توقف اعدامها در ايران است.»