سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF)، روز سه‌شنبه ۱۳ دسامبر/۲۳ آذر ماه، اولین بخش از کارنامه سالانه خود درباره روزنامه‌نگاران به گروگان گرفته شده، ناپدید شده و زندانی در جهان را منتشر کرد.
بر اساس این گزارش حکومت جمهوری اسلامی دست‌کم ۲۴ روزنامه‌نگار را زندانی کرده است و به این ترتیب ایران پنجمین زندان بزرگ روزنامه‌نگاران در میان کشورهای جهان است. سوریه، یمن و عراق هم خطرناک‌ترین کشورهای جهان برای خبرنگاران هستند.
در گزارش تازه سازمان گزارشگران بدون مرز برای نخستین بار آماری کلی از شمار قربانیان خشونت علیه آزادی اطلاع‌رسانی ارائه شده است. به گفته این سازمان در کارنامه امسال که از روز اول ماه ژانویه ۲۰۱۶ (۱۱ دی ماه ۱۳۹۴) تا روز اول دسامبر ۲۰۱۶ ( ۱۱ آذرماه ۹۵) را در بر می‌گیرد، آمارها تا جای ممکن تفکیک شده‌اند.
بر این اساس در سال ۲۰۱۶، ۵۲ روزنامه‌نگار در سراسر جهان به گروگان گرفته شده‌اند: در سوریه ۲۶ روزنامه‌نگار، در یمن ۱۶ نفر و در عراق ۱۰ نفر.
گروه دولت اسلامی هم به تنهایی ۳۶ خبرنگار را گروگان گرفته است.
همه این خبرنگاران مرد هستند که در مناطق جنگ‌زده و در خاورمیانه گرفتار ربایندگان شده‌اند. ۸۹ درصد آن‌ها از افراد محلی‌اند.
به این ترتیب گروگان‌گیری خبرنگاران در سال جاری میلادی در مقایسه با سال ۲۰۱۵، رشدی ۳۵ درصدی داشته است.
سوریه اما همچنان خطرناک‌ترین جای جهان برای خبرنگاران است. گزارشگران بدون مرز می‌گوید که پیکارجویان گروه دولت اسلامی خبرنگاران را به هدف اصلی خود بدل کرده‌اند و هدف‌‌گیری روزنامه‌نگاران امری سودمند است: «{این کار} نه تنها برای باج‌گیری و چرخاندن ماشین جنگ یا اعمال فشار بر دولت‌ها که برای حاکم کردن جو ارعاب و ترور و به سکوت کشاندن هر صدای منتقدی در مناطق تحت کنترل به کار می‌آید.»
پس از سوریه، یمن شرایطی بسیار بحرانی دارد و شورشیان شیعه حوثی به ربودن خبرنگاران یا همکاران رسانه‌ها مشغولند. در عراق هم پیکارجویان گروه دولت اسلامی از دو سال پیش ۱۰ خبرنگار و همکار رسانه‌ها را در موصل گروگان گرفته‌اند.
سازمان گزارشگران بدون مرز در گزارش جدید خود از عبارت «سیاه‌چا‌ل‌های اطلاع‌رسانی» برای مناطق وسیعی از سوریه، عراق و یمن استفاده کرده است.
افزایش ۲۲ درصدی روزنامه‌نگاران زندانی
بر اساس آماری که گزارشگران بدون مرز منتشر کرده است، ۳۴۸ روزنامه‌نگار در سراسر جهان زندانی هستند. این شمار زندانی نسبت به سال گذشته میلادی افزایشی شش درصدی نشان می‌دهد.
رشد روند زندانی کردن روزنامه‌نگاران در جهان نگران‌کننده است و شمار روزنامه‌نگاران حرفه‌ای در زندان ۲۲ درصد افزایش یافته است.
شرایط پیش آمده در ترکیه به دنبال وقوع آن‌چه کودتای نافرجام خوانده می‌شود به تنهایی باعث شده است بیش از ۱۰۰ روزنامه‌نگار در این کشور زندانی بشوند که ۴۰ نفر از آن‌ها، برابر تأیید سازمان گزارشگران بدون مرز به‌طور مستقیم به دلیل انجام وظیفه اطلاع‌رسانی بازداشت شده‌اند: «کژ‌روی اقتدارگرایانه ريیس‌جمهوری، رجب طیب اردغان، بیش از هر جای دیگر در بازداشت‌های جمعی خبرنگاران و به سکوت واداشتن منتقدان مشهود است. برای بازداشت خبرنگاران نیازی به اتهام قضایی نیست و به همین دلیل آمار بازداشت‌های خودسرانه رو به افزایش است.»
در چین ۱۰۳ روزنامه‌نگار، در ترکیه ۱۰۰ نفر، در سوریه ۲۸ نفر، در مصر ۲۶، در ایران ۲۴ و در دیگر نقاط جهان ۱۲۵ روزنامه‌نگار در زندان هستند. از این عده ۱۸۷ نفر خبرنگار، ۱۴۶ نفر شهروند-خبرنگار و ۱۵ نفر همکار رسانه‌ها هستند.
سازمان گزارشگران بدون مرز:
سرکوب روزنامه‌نگاران در جهان با ضرب‌آهنگی جهنمی افزایش می‌یابد. در دروازه اروپا، ترکیه، پیشبرد سیاست رعب و وحشت ده‌ها روزنامه‌نگار را به زندان کشانده و این کشور را به بزرگ‌ترین زندان جهان برای روزنامه نگاران تبدیل کرده است. در کمتر از یک سال رژیم اردوغان کثرت‌گرایی رسانه‌ای در ترکیه را با نظارت ساکت اتحادیه اروپا نابود کرده است.
زنان زندانی و نرگس محمدی
۶.۵ درصد روزنامه‌نگاران زندانی در جهان اما زن هستند: ۲۱ زن روزنامه‌نگار.
در سال گذشته میلادی اما پنج درصد خبرنگاران زندانی در جهان زن بودند. همچنین پنج روزنامه‌نگار خارجی زندانی در جهان زن هستند. (۱,۵ درصد روزنامه‌نگاران زندانی خارجی)
سازمان گزارشگران بدون مرز در بخش زنان روزنامه‌نگار زندانی به طور مفصل به وضعیت نرگس محمدی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی در ایران پرداخته است.
این سازمان همچنین برای دفاع از روزنامه‌نگاران در برابر خطر‌های رو به افزایشی که آن‌ها را تهدید می‌کند، خواهان معرفی یک گزارش‌گر ویژه برای امنیت روزنامه‌نگاران شده است: «این گزارش‌گر باید تحت نظر دبیر اول سازمان ملل متحد کار کند. تا امروز قطعنامه‌های متعدد سازمان ملل برای امنیت خبرنگاران و مبارزه با مصونیت از مجازات نتیجه‌ای رضایت‌بخش نداشته است.»
پیشنهاد گزارش‌گر ویژه برای امنیت روزنامه‌نگاران مورد توجه رسانه‌ها، روزنامه‌نگاران، سازمان‌های جهانی مردم‌نهاد و برخی چهره‌های برجسته جهانی قرار گرفته است و آن‌ها نیز خواهان برگزیدن «حفاظت‌گر روزنامه‌نگاران» شده‌اند: «این ائتلاف جهانی تأکید کرده است که بنا بر پیشنهاد گزارشگران بدون مرز نماینده ویژه دبیر اول سازمان ملل متحد در امر امنیت روزنامه‌نگاران برگزیده شود و سازمان ملل و دولت‌های عضو به نماینده ویژه اعتبار فراخور سیاسی، توان کنش فوری و مسئولیت هماهنگ کردن اقدام‌های سازمان ملل را در امر امنیت روزنامه‌نگاران بدهد.»
کارنامه سال ۲۰۱۵ سازمان گزارشگران بدون مرز درباره وضعیت روزنامه‌نگاران در جهان:
لینک‌های مرتبط: