بیژن روحانی ـ ایران در حالی پیگیر ثبت جنگلهای «حرا» در فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو است که بنا بر گزارشهای منتشر شده، این مناطق جنگلی با خطرات ناشی از فعالیتهای صنعتی و انسانی تهدید میشود.
مقامات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران قصد دارند جنگلهای «حرا» را به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران که دارای اهمیت جهانی است در فهرست سازمان یونسکو به ثبت برسانند.جنگلهای «حرا» در استان هرمزگان میان جزیرهی قشم و سواحل جنوبی ایران قرار گرفته است. بخش دیگری از این جنگلها در استانهای بوشهر و همچنین خلیج گواتر در سیستان و بلوچستان قرار دارد. با اینحال فعالیتهای صنعتی در منطقهی پارس جنوبی و همچنین هتلسازی در جوار این منطقهی حفاظت شده، آسیبهایی جدی به این جنگلها وارد کرده است.
در مهرماه امسال بازرسانی از طرف سازمان یونسکو برای تهیهی گزارش نهایی از این منطقه بازدید کردند.
به گفتهی سید رضا موسوی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم، اکنون پس از بازدید نمایندگان اتحادیهی جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و بازرسان سازمان یونسکو از جنگلهای «حرا»، ثبت جهانی این منطقهی طبیعی از سوی سازمان منطقه آزاد قشم پیگیری میشود.
با این حال به نظر میرسد مشکلات زیست محیطی که حیات این مناطق بکر و طبیعی را با خطر روبهرو کرده هنوز وجود دارد و اقدام خاصی برای برطرف کردن آنها انجام نشده است.به گفتهی امید صدیقی، مدیرکل دفتر اكوبیولوژی دریایی سازمان محیط زیست كشور، در برخی قسمتهای جنوب ایران تعداد این درختان کاهش پیدا کرده است.
به گزارش خبرگزاری میراث فرهنگی، این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست ایران از توسعهی ناپایدار بهخصوص در منطقهی پارس جنوبی و همچنین هتلسازی توسط سازمان میراث فرهنگی به عنوان عوامل اصلی آسیبرسانی به این درختان نام برده است.به گفته صدیقی، بیشترین عوامل تهدید جنگلهای «حرا» در پارك ملی «نایبند» دیده میشود كه در آنجا ساخت و سازهای ناشی از طرح توسعهی پارس جنوبی و فعالیتهای شدید گازی از یك طرف و از طرف دیگر ساخت هتل توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری آسیبهای فراوانی به محل رویش درختان حرا وارد كرده است.
پروژهی عظیم پارس جنوبی که مورد انتقاد حافظان محیط زیست قرار دارد به طرق مختلف به زیستبوم این منطقه آسیب وارد کرده است.آلودگی گاز، انتشار گوگرد، نشت مایعات نفتی به درون آب و قطع درختان برای گسترش سازههای نفتی بخشی از آسیبهایی است که از طرف این پروژهی بزرگ نفتی و گازی به جنگلهای «حرا» وارد شده است.
گوگرد که یکی از محصولات فرعی در پارس جنوبی است به دلیل کم ارزش بودن از نظر اقتصادی در منطقه ذخیره و گاهی بر اثر بارندگی شدید وارد آبهای زیرزمینی میشود.گزارشهایی مبنی بر آتش گرفتن و سوختن گوگردهای ذخیره شده نیز منتشر شده است. با انتشار آلودگیهای گوگردی به راههای مختلف، بخشی از درختان «حرا» آسیب دیدهاند.
از سوی دیگر ساخت هتل در محدودهی سپر حفاظتی پارک ملی «نایبند» نیز یکی دیگر از تهدیداتی است که متوجه این منطقهی جنگلی شده است.در سال ۱۳۸۳ سازمان میراث فرهنگی ایران با کسب مجوز، ساخت هتلی را در فاصلهی بیست متری سپر حفاظتی این منطقه به انجام رساند.
مطابق قوانین مربوط به استقرار صنایع در محدودهی پارکهای ملی، هتلها و مراکز اقامتی جزو واحدهای خدماتی با آلایندگی كم محسوب میشوند و میتوانند با شرط رعایت ملاحظات زیست محیطی در عرصهی حفاظتی پاركهای ملی ساخته شوند، اما به گفتهی مدیرکل دفتر اكوبیولوژی دریایی سازمان محیط زیست ایران، این هتل علاوه بر اینكه در حریم منظر پارك ملی واقع شده و باعث مخدوش شدن چهرهی پارك شده است، سیستم تصفیهی فاضلاب ندارد و پساب آن به منطقهی «حرا» نشت میكند.
آقای صدیقی همچنین تاکید کرده به دلیل احداث این هتل از تعداد پرندگان مهاجر و آبزیان در این منطقه کاسته شده است.
جنگلهای «حرا» یا «مانگرو» که در مرز میان خشکی و آب قرار دارند از آب شور استفاده کرده و آن را به آب شیرین تبدیل میکند.ایران به جز پروندهی جنگلهای «حرا»، قصد دارد در سالهای آینده پروندهی مناطق طبیعی دیگری مانند کوهستان دماوند، دریاچهی هامون، منطقهی حفاظت شدهی توران در استان سمنان، غار علیصدر کوهستان سبلان، منطقهی ارسباران، جنگلهای هیرکانی و کویر لوت را به عنوان آثار طبیعی منحصر به فرد به یونسکو ارائه کند.