مینو صابری – برخی از حامیان حیوانات در ایران از عملکرد انجمن حمایت از حیوانات اظهار نارضایتی می‌کنند و معتقدند که انجمن به وظایفی که بر عهده دارد به‌خوبی عمل نمی‌کند. چنین ذهنیتی در این افراد زمانی قوت گرفت که مسائل پیچیده‌ای در مورد حیوانات باغ وحش ارم علنی شد. در گفت‌‌و‌گوی زیر دکتر جاوید آل‌داوود، دامپزشک و رئیس انجمن حمایت از حیوانات به سئولاتی پیرامون عملکرد انجمن پاسخ می‌‌دهد و سپس پای صحبت یکی از زنان فعال حامی حیوانات، ژاله فتوره‌چی می‌‌نشینیم.

شما به عنوان رئیس انجمن حمایت از حیوانات، در مقابل کشتار شیرها و مسائلی که برای حیوانات باغ وحش پیش آمده است تاکنون چه اقداماتی انجام داده‌اید?

دکتر جاوید آل‌داوود: ما یک شکایت قانونی کرده‌ایم که فعلاً به دادگاه کارکنان دولت ارجاع شده است. در این زمینه بیانیه هم داده‌ایم. در چند برنامه‌‌ی رادیویی هم شرکت کرده‌‌ایم. مکاتبات مختلفی هم در این زمینه داشتیم. همین دیگر.

آیا این انجمن کمی منفعل عمل نمی‌کند؟

باید چکار می‌کردیم؟ ما الان درخواست تحصن هم داده‌ایم. ما یک انجمن حمایت از حیوانات هستیم. در مقابل ده‌ها انجمن حامی حیوانات دیگر هم هست و وبلاگ‌های زیادی در این زمینه وجود دارند. حامیان حیوانات خانگی نیز داریم. این‌ها همه هستند. خودشان چه کاری انجام داده‌اند!؟

انجمنی که شما ریاست آن را بر عهده دارید تنها انجمن حمایت از حیوانات است که مجوز دارد و می‌تواند به طور رسمی اقداماتی انجام دهد.

به وقتش همه مدعی‌اند ولی موقع کار هیچکدام‌شان نیستند! حامیان حیوانات پیشنهاد بدهند که چه کاری انجام بدهیم؟ چه چیزی در ذهن‌‌شان هست که باید انجام شود و ما انجام نداده‌ایم؟

این مسئله‌‌ی بیمار شدن و مرگ ببر سیبریایی و این‌‌که آیا بیماری آن حیوان به شیرها سرایت کرد یا شیرها از قبل بیمار بودند، نباید خیلی جلوتر بررسی می‌شد؟

شیرها از قبل هم مریض بودند و بیماری‌شان با بیماری آن ببر فرق می‌کرد. هیچ ربطی به هم نداشت. شیرها از سه، چهارماه پیش مریض بودند.

آیا پیش از این دامپزشکانی بودند که روی حیوانات باغ وحش نظارت داشته باشند؟

باغ وحش دامپزشکان مختلفی داشته است؛ مثلاً دامپزشک شیرها دکتر دهقان و دکتر رستمی بودند. دامپزشک ببرها دکتر هومن ملوک‌پور، دکتر تقی‌پور و چند دامپزشک دیگر بودند. همراه ببرها دامپزشکانی چون دکتر مسعودی از سوی محیط زیست آمده بودند.

آیا این دامپزشکان بعد از ماجرای آن ببر و شیرها به باغ وحش مراجعه کردند یا از ابتدا روی حیوانات باغ وحش نظارت داشتند؟

از قبل می‌رفتند و آن‌جا کار می‌کردند.

دکتر هومن ملوک‌پور در جایی گفته بود وقتی وضعیت ببر بحرانی شده بود به ایشان اطلاع دادند و از او خواستند برای مداوای این حیوان به باغ وحش مراجعه کند. در گفت‌وگویی که با ایشان داشتم می‌گفتند که بیماری شیرها قابل درمان بوده اما آنها را کشتند.

دکتر هومن سه، چهارهفته پیش از آن گفته بود همه‌‌ی حیوانات باغ وحش مبتلا هستند. در مورد قابل علاج بودن شیرها، باید بگویم بله، ممکن است که قابل علاج بودند. اگر بیماری‌شان آن بود که اینها تشخیص دادند بله قابل علاج بوده است.

در حال حاضر در مورد معدوم کردن گربه‌هایی که در سطح باغ وحش تردد و زندگی می‌کنند صحبت‌هایی می‌شنویم. آیا در این زمینه تصمیمی صورت گرفته است؟

ما با مدیریت باغ وحش آقای الهامی در این زمینه صحبت کرده‌ایم. قرار شده هر تصمیمی بخواهند بگیرند با انجمن حمایت از حیوانات هماهنگ کنند. اگر بخواهند زنده‌‌گیری کنند انجمن وارد عمل می‌شود.

بعد از زنده‌‌گیری چه می‌‌کنند؟ می‌‌خواهند آنها را معدوم کنند؟

نه. تحویل انجمن می‌دهند.

حیوانات گوشتخوار زیادی در باغ وحش داریم که از همان غذایی تغذیه می‌کنند که شیرها استفاده می‌کردند. پرندگان گوشتخوار، گرگ‌‌ها، روباه‌ها و… چطور در مورد اینها چیزی نمی‌شنویم؟ این حیوانات در چه شرایطی هستند؟ آیا در معرض خطر بیماری هستند؟

دکتر رستمی می‌گفت که شنیده‌ایم باغ وحش خرس و میمون مشکوک به بیماری هم دارد. البته الان باغ وحش قرنطینه است.

یعنی سرنوشت این‌ها هم همان سرنوشت شیرهایی است که کشته شدند یا مداوا می‌شوند؟

این را نمی‌دانم. اما مسئولین مایلند باغ وحش را تعطیل کنند چون هم برای بنیاد هزینه دارد و هم زمین آن ارزشش بیش از اینهاست.

یعنی به چه شکل باغ وحش تعطیل شود؟ با از بین بردن حیوانات؟

آنها چنین حرفی نزده‌اند اما ظاهر قضیه اینطور نشان می‌دهد که دوست دارند باغ وحش را تعطیل کنند.

آیا نکته‌‌ی خاصی دارید که بخواهید با حامیان حیواناتی که به عملکرد انجمن حمایت از حیوانات اعتراض دارند در میان بگذارید؟

ما شکایت کرده‌ایم و تا آنها را احضار کنند طول می‌کشد. به وزارت کشور و استانداری درخواست تحصن داده‌ایم که جلوی محیط زیست تجمع پیدا کنیم. خودتان هم می‌دانید که بدون مجوز نمی‌توانیم این کار را بکنیم. اطلاع رسانی‌هایی انجام داده‌ایم. به نظر حامیان حیوانات چه کاردیگری می‌شود انجام داد تا ما انجام دهیم؟ حامیان حیوانات چه چیزی در ذهن‌‌شان است که ما انجام نداده‌ایم؟ کاری که بشود انجام داد! پیشنهاد دیگری اگر دارند چه هست؟

ژاله فتوره‌چی، فعال حقوق حیوانات:

باغ وحش تهران استاندارد نیست!

آیا شما از وضعیت باغ وحش- پیش از اتفاق‌‌های اخیر- مطلع بودید؟ وضعیت نگهداری حیوانات در باغ وحش چگونه است؟

ژاله فتوره‌چی: دو سال است که من مرتب در باغ وحش رفت و آمد دارم. چند سال بود که به این مکان نمی‌رفتم چون دوست نداشتم حیوانات را در این وضعیت ببینم. دوسال پیش به همراه دو نفر ایتالیایی به باغ وحش رفتیم. دیدیم سه گربه‌‌ی پرشین، داخل قفس هستند. تعدادی سگ آپارتمانی در قفس‌های باغ وحش دیده می‌شد که این موضوع از نظر این افراد خارجی غیر قابل قبول بود و می‌گفتند در هیچ کجای دنیا چنین حیواناتی را در باغ وحش نگهداری نمی‌کنند. از آن پس طی این دو سال من به طور مرتب روزهای تعطیل به باغ وحش می‌رفتم و سعی می‌کردم حیوانات اهلی را از باغ وحش بیرون بیاورم.
واقعا وضعیت حیوانات در این باغ وحش مناسب نیست. هیچ‌‌چیز این مکان استاندارد نیست. مخصوصاً وضعیت گربه‌‌سانان. شیرها در وضعیت خیلی بدی قرار داشتند.

لطفا وضعیت‌شان را برای‌‌مان تشریح کنید.

مثلاً چهار قلاده شیر در اتاقک‌هایی به عرض و طول حدوداً دو متر در سه متر نگهداری می‌شدند.
باور کنید دو شیر نری که سه ماه پیش مردند از یک سال و نیم پیش بیمار بودند. چون هربار من به دیدن آنها رفتم، دیدم این دو شیر نر که اسم یکی‌شان «سلطان» بود (و خیلی هم معروف بود)، روی زمین افتاده بودند و نفس نفس می‌زدند. مردن این شیرها چیز عجیبی نبود. من فکر نمی‌کنم بیماری اینها مشمشه بود. بیماری‌‌ای طولانی‌ مدت‌تر بود. من خیلی با مدیر باغ وحش آقای الهامی صحبت می‌کردم و خواهش می‌کردم به وضعیت اینها سر و سامان بدهند و قفس‌هاشان را بزرگ‌تر کنند. هربار قول دادند، اما گویا در اصل دست اینها هم نیست. آقای الهامی می‌گفت قرار است در کرج زمین بزرگی در اختیارشان بگذارند تا پارک وحش درست کنند ولی این پروژه‌ای است که هفت، هشت سال طول می‌کشد.

صحبت‌ها درباره‌‌ی حضور دامپزشک در باغ وحش ضد و نقیض است؛ شما از این موضوع مطلع هستید که آیا دامپزشک روی حیوانات باغ وحش نظارت داشته است یا خیر؟

تا جایی که من می‌دانم باغ وحش دامپزشک نداشته‌است. هربار ما رفتیم و سئوال کردیم و نام دامپزشک آنجا را جویا شدیم هیچ‌‌وقت اسم کسی را به ما نگفتند. چند نگهبان باغ وحش به ما گفتند که اصلاً دامپزشک به آن صورت در باغ وحش کار نمی‌کند. فقط دوماهی یک‌‌بار یکی می‌آید و دوری می‌زند و می‌رود. در اصل دامپزشکی نبود که به کار این حیوانات رسیدگی کند.

بعد از وقایعی که برای باغ وحش پیش آمد حامیان حیوانات چه اقداماتی در این زمینه انجام دادند؟

آخر چه اقدامی می‌توانیم انجام بدهیم!؟
من خودم از چند دامپزشک درخواست کردم و از انجمن حمایت از حیوانات هم کمک خواستم. پیشنهاد دادم تجمع کنیم و به انجمن هم گفتم هرکاری بخواهید انجام دهید ما با شما همراه هستیم، اما در اصل این انجمن حمایت از حیوانات و آقای آل داوود هستند که باید اقدام کنند. ایشان باید قدم اول را بردارند ما هم دنبال‌‌شان خواهیم رفت.

رئیس انجمن حمایت از حیوانات گفت که اقداماتی چون شکایت، درخواست تجمع و دادن بیانیه از سوی این انجمن انجام شده است. او همچنین تاکید کرد که حامیان حیوانات اگر راهکارهایی غیر از این موارد دارند، به ما پیشنهاد بدهند تا انجام دهیم.

باید همه‌مان با هم متحد باشیم. از سازمان محیط زیست و دامپزشکی و هر مسئول دیگری درخواست کنیم که ما باغ وحشی به این صورت نمی‌خواهیم. یعنی هیچ آدم با انصافی این مکان را که زندان حیوانات است قبول ندارد. حیوان‌ها همه افسرده هستند و همه در قفس‌های نامناسب خوابیده‌اند.
امیدوارم حیوانات را عذاب ندهند و برای اینها یک باغ وحش استاندارد بسازند. ما فعالین حقوق حیوانات هم هر کمکی از دست‌‌مان بر بیاید انجام می‌دهیم.

گویا مسئولین مایلند باغ وحش را تعطیل کنند. به نظر شما اگر قرار باشد این اتفاق بیافتد برای حیوانات باغ وحش چه کاری می‌شود انجام داد که سرنوشت‌شان به مرگ منتهی نشود؟

چرا به مرگ منتهی شود!؟ همان زمان که من به آنجا رفت و آمد داشتم بارها شاهد بودم که میمون و عقاب و حیوانات دیگر را به کشورهای خواهان آنها می‌فروختند. می‌توانند حیواناتی را که قادر نیستند در طبیعت ایران رها کنند، به کشورهای دیگر که امکاناتش را دارند بفروشند.

مسئله‌‌ی دیگری که می‌خواهم عنوان کنم در مورد گربه‌هایی است که در باغ وحش پراکنده‌اند. تعداد زیادی گربه در باغ وحش زندگی می‌کنند که به گفته‌ی آقای الهامی گربه‌های خانگی‌ای بوده‌اند که صاحبان‌‌شان آنها بعد از دو، سه ماه که با آنها بازی کرده و بعد خسته شده‌اند، در محیط باغ وحش رها کرده‌اند.

حالا صحبت‌هایی می‌شنویم که گویا قرار است آنها را بسوزانند و معدوم کنند؛ آن هم به این دلیل که احتمال می‌دهند این گربه‌‌ها بیمار باشند. احتمال می‌دهند و مطمئن نیستند. این بی‌انصافی است! خدا را خوش نمی‌آید. امیدوارم بگذارند این گربه‌ها در همان باغ وحش زندگی کنند. دین ما اسلام است و در این دین، خیلی روی مهربانی با حیوانات تاکید شده است. آن زمان امام جعفر صادق درباره‌‌ی حقوق حیوانات حرف می‌زده؛ چیزی که حالا کشورهای متمدن به آن می‌پردازند. مردم ما باید دیدشان را نسبت به حیوانات عوض کنند. اینها هم مخلوقات خدا هستند. چه حیوانات شهری و چه حیوانات حیات وحش حق زندگی دارند.

شما به عنوان یکی از نمایندگان حامیان حیوانات فکر می‌کنید اگر احیاناً برای نجات حیوانات باغ وحش نیاز به کمک مالی باشد، حامیان حیوانات در این زمینه کمک می‌کنند؟

مطمئنا کمک می‌کنند! هم حامیان حیوانات در ایران کمک خواهند کرد و هم از خارج از کشور. اگر تقاضا کنند مطمئنا کمک خواهد شد.

سایت انجمن حمایت از حیوانات

فیس بوک انجمن حمایت از حیوانات

وبلاگ ژاله فتوره‌چی