علیرغم تمام هیجانی که در رسانه‌‌های عمومی – خصوصا آمریکایی – در مورد مناظره‌ها ایجاد می‌شود، تا کنون سابقه نداشته است که عملکرد یک نامزد در مناظرات انتخاباتی، جریان غالب انتخابات را به طرز معناداری تغییر دهد. مناظره دو شنبه شب نیز با وجود اینکه پر بیننده‌ترین مناظره در تاریخ انتخابات آمریکا بود، از این قاعده مستثنی نیست. به عنوان مثال می‌‌توان به اولین مناظره باراک اوباما و میت رامنی در سال ۲۰۱۲ اشاره کرد که در آن اوباما بسیار ضعیف ظاهر شد. در نظرسنجی‌هایی هم که در روزهای پس از این مناظره انجام گرفت، رامنی توانست از اوباما پیشی بگیرد. بسیاری این تغییر را با تغییر روند کلی آرا برابر دانستند.  اما با تغییر عملکرد اوباما در دو مناظره بعدی و سایر اتفاقاتی که در روزهای منتهی به انتخابات رخ داد، اوباما توانست با یک پیروزی چشمگیر برای دومین بار به کاخ سفید راه‌ یابد.

Views Ahead Of The First Presidential Debate At Hofstra University

در نظر داشتن این نکته کمک می‌کند تا بتوان شرایط بعد از  مناظره کلینتون و ترامپ را نیز بهتر تحلیل کرد. می‌توان اطمینان داشت که این مناظره نظر هیچ‌یک از طرفداران این دو کاندیدا را تغییر نداده باشد. اما آنچه اهمیت دارد تاثیر این مناظره بر افرادی است که تاکنون تصمیم نگرفته‌اند، خصوصا آنهایی که در سوئینگ استیت‌ها (۱۲ ایالتی که عملا نتیجه انتخابات در آنها مشخص می‌شود) زندگی می‌کنند.

احتمالات پیش‌رو

در یک ماه گذشته، هیلاری کلینتون علیرغم حفظ برتری در اغلب مدل‌های انتخاباتی، در نظرسنجی‌ها با شیب نزولی جدی مواجه بوده و در برخی از سوئینگ استیت‌ها برتری‌اش را از دست داده است. اما با توجه به عملکرد او در مناظره و چرخه خبری رسانه‌ها در روزهای پس از آن که نقاط جالب مناظره و مثبت به سود هیلاری را مرتبا مطرح می‌کنند، انتظار می‌رود که او بتواند در نظرسنجی‌های آتی این ضعف را تا حدی جبران کرده و با جذب برخی از آرای شناور، فاصله‌اش را با ترامپ بیشتر کند. البته حداقل چند روزی باید صبر کرد تا نتیجه این مناظره در نظرسنجی‌ها (تلفنی) مشخص شود. اما اگر چنین جهشی (هر چند کم) در نظرسنجی‌ها اتفاق نیفتد، نشان‌دهند مشکلات عمیق‌تری برای کمپین هیلاری خواهد بود.

از آن سو پس از مناظره، ترامپ و طرفدارانش پیکان حمله را به سوی لستر هوپ مجری مناظره نشانه گرفته‌اند. آنها با اشاره به اینکه مجری در طول مناظره تنها در مقابل یک کاندیدا و آن هم ترامپ سوالات چالشی مطرح کرد، او را مقصر عدم درخشش نامزد جمهوری‌خواه می‌دانند. آنها  با اشاره به اینکه لستر هوپ تنها طرفداران ترامپ را از تشویق نامزد مورد حمایتشان نهی کرد، همانند گذشته رسانه‌های جریان اصلی را لیبرال و دشمن ترامپ می‌خوانند. به علاوه، طرفداران ترامپ، ضعف او در مناظره را به عدم تجربه‌اش در مقابل سیاست‌مدار کارکشته‌ای چون هیلاری کلینتون نسبت می‌دهند. بنابراین، نباید انتظار داشت که آرای ترامپ نزول چندانی کند.


دشوار بتوان رویکردهای دو کاندیدا را تنها در یک مناظره درک کرد. کارنامه هیلاری کلینتون راه روشن‌تری برای درک رویکرد او نسبت به مسائل بین‌الملل و خاورمیانه است. ترامپ نیز علیرغم برخی موضع‌گیری‌های تند، ظاهرا ایدئولوژی خاصی در مورد ایران ندارد. بلکه این‌گونه به نظر می‌آید که بیشتر اهل معامله است تا نزاع.


گرچه ترامپ از قبل از مناظره هم اعلام کرده بود که قصد تمرین ندارد، اما در ۳۰ دقیقه اول مناظره، زمانی که بحث بر تجارت جهانی متمرکز بود بسیار قوی ظاهر شد و توانست با انتقاد شدید از سیاست‌‌های هیلاری کلینتون و همسرش در دهه‌‌های گذشته، با معرفی هیلاری به عنوان مدافع وضع موجود، خود را عامل تغییر وضعیت نشان دهد. اما پس از آن نه تنها در مقابل طعنه‌های هیلاری آشکارا عصبی می‌شد، که دیگر – به جز در یکی دو مورد – نتوانست رقیبش را با چالش مواجه کند. گرچه او موقعیت‌های بسیاری را برای یادآوری اشتباهات هیلاری کلینتون در موضوعاتی حساس چون ایمیل‌هایش، بنیاد خانوادگی کلینتون، بنغازی و مسائلی از این قبیل را از دست داد، اما شرایط مناظره آنقدرها هم به ضرر او پیش نرفت، شاید به این دلیل که اغلب مردم انتظار بسیار کمتری از او در مقایسه با کلینتون داشتند.

ایران در میدان مناظره

اما نکته جالب‌تر در این مناظره، مطرح شدن نام ایران بیش از هر کشور دیگر  بود. در طول این مناظره، در مجموع هر دو نامزد ۱۹ بار از ایران نام بردند. این در حالی است که روسیه ۱۳، چین ۱۲، عربستان سعودی ۵ و کره شمالی ۴ مرتبه مطرح شدند. گرچه سیاست خارجی موضوع این مناظره نبود، اما بحث چند باره در مورد ایران، حاکی از داغ بودن این موضوع در عرصه سیاست آمریکا است.

تا چه حد باید این صحبت‌ها و موضع‌گیری‌ها را جدی گرفت؟ در طول سال‌هایی که هیلاری کلینتون در عرصه سیاست مستقل از بیل کلینتون فعالیت کرده، به طور کلی مواضع سرسختانه‌ای در مقابل ایران داشته است. به علاوه، نزدیکی او به لابی‌های اسرائيل و عربستان می‌تواند مایه نگرانی برای ایران باشد. از این‌ها گذشته، کارنامه‌ کلینتون نشان می‌دهد که او در مجموع مدافع مداخله، چه نظامی و غیر نظامی، برای پیشبرد اهداف استراتژیک ایالات متحده بوده است، موضوعی که در طول رقابت‌های مقدماتی انتخابات ریاست جمهوری به چالشی جدی میان او و سناتور برنی سندرز، کاندیدای دیگر حزب دموکرات بدل شد.

اما در این مناظره، این هیلاری بود که با دفاع تمام قد از توافق هسته‌ای با ایران، برخی موضع‌گیری‌های ترامپ از جمله پیشنهاد حمله به ملوانان ایرانی از طرف او را به شدت خطرناک خواند. در عین حال، کلینتون با اشاره به حملات سایبری اخیر، با نام بردن از روسیه، چین و ایران تاکید داشت که ایالات متحده باید به این کشورها هشدار دهد که چنین شیوه‌هایی پیامد‌های جدی در پی خواهد داشت.

آیا این مواضع حاوی پیامی خاص برای سیاست‌مدران ایرانی به حساب می‌آیند؟


تنها نکته‌ای که می‌تواند نشان از پیروزی غیرمنتظره ترامپ در روز انتخابات داشته باشد نتایج نظرسنجی‌های آنلاین پس از مناظره است. مخاطبان در تمام این نظرسنجی‌ها (به غیر از سی‌ان‌ان) ترامپ را پیروز مناظره معرفی کرده‌اند.


شواهد تاریخی نشان می‌دهد که بسیاری از آنچه کاندیداها در مناظرات مطرح می‌کنند بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد. به علاوه، به نظر نمی‌رسد که بتوان رویکرد هیچ یک از این دو کاندیدا را تنها در یک مناظره درک کرد. کارنامه هیلاری کلینتون راه روشن‌تری برای درک رویکرد او نسبت به مسائل بین‌الملل و خاورمیانه است. ترامپ نیز علیرغم برخی موضع‌گیری‌های تندش، به نظر نمی‌رسد ایدئولوژی خاصی در مورد ایران داشته باشد. بلکه این‌گونه به نظر می‌آید که او بیشتر اهل معامله است تا نزاع. گرچه نباید تاثیر تیمی را که او در صورت پیروزی انتخاب کند در نحوه شکل‌گیری سیاست‌هایش دست‌کم گرفت. به طور کلی اما نباید مواضع کاندیدا‌ها در این مرحله را جدی و مطلق فرض کرد.

فرجام انتخابات

به نظر نمی‌رسد روند آرا دچار تغییرات چندانی شود. تنها نکته‌ای که می‌تواند نشان از پیروزی غیرمنتظره ترامپ در روز انتخابات داشته باشد نتایج نظرسنجی‌های آنلاین پس از مناظره است. مخاطبان در تمام این نظرسنجی‌ها (به غیر از سی‌ان‌ان) ترامپ را پیروز مناظره انتخاب کرده‌اند. درست است که نظرسنجی‌‌های آنلاین به دلیل عدم دسترسی همه قشرها و گروه‌های سنی و جمعیتی به آنها از دقت و کیفیت نظرسنجی‌های تلفنی برخوردار نیستند، اما اگر این نتایج نشان‌دهنده آرایی خاموش باشد که در نظرسنجی‌های تلفنی به دلیل شرم از حمایت از ترامپ، نظر واقعی خود را ابراز نمی‌کنند، آن زمان است که در صورت یک رقابت نزدیک، نتیجه روز انتخابات می‌تواند بسیاری را حیرت‌زده کند.

درست است که در طول این موسم انتخابات ترامپ توانسته بر بسیاری از پیش‌بینی‌ها غلبه کند، اما هنوز هم تمام مدل‌های انتخاباتی نشان از شانس بیشتر کلینتون برای پیروزی دارند. به علاوه،سیستم «الکتورال کالج» انتخابات آمریکا راه را برای ترامپ دشوارتر کرده است. نتیجه مناظره اول نیز به نظر نمی‌آید دگرگونی جدی در چشم‌انداز انتخابات ۸ نوامبر داشته باشد.

در همین زمینه