حزب نهضت اسلامی تاجیکستان: سکوت ما اشتباه بود

حزب نهضت اسلامی تاجیکستان که گفته می‌شد از رقیبان سیاسی امام علی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان است، بیش از یک سال است ممنوع شده و اعضای آن در خارج از کشور به حال تبعید به سر می‌برند. اعضای سابق این حزب هفته پیش به حبس‌های طولانی محکوم شدند. دولت تاجیکستان این حزب را به تروریسم و ارتباط با گروه‌های اسلامگرایان افراطی متهم کرده است.

محی‌الدین کبیری، رهبر حزب نهضت اسلامی تاجیکستان بیش از یک سال است که تحت تعقیب دولت است و فعالیت‌های حزب نیز در داخل کشور عملا پایان یافته است. اما کادرهایی که از کشور خارج شده‌اند بتدریج فعالیت‌های خود را از سر خواهند گرفت.

برخی از رسانه‌های روشنفکری و مخالف دولت در داخل تاجیکستان می‌نویسند که از زمان پایان فعالیت حزب نهضت اسلامی تاجیکستان در داخل کشور، روند جذب جوانان تاجیک به گروه‌های افراطی مثل طالبان و وهابیان و سلفیان افزایش یافته است. این در حالی است که دولت تاجیکستان دلیل افزایش این پدیده را فعالیت‌های حزب اسلامی می‌داند.

در انتخابات سال ۲۰۱۰ حزب نهضت اسلامی تاجیکستان یکی از قدرتمندترین رقیبان برای مقام ریاست جمهوری قلمداد می‌شد. محی‌الدین کبیری، دولت امامعلی رحمان را به رای‌دزدی و جلوگیری از دیدارهای سیاسی اعضای این حزب در مناطق مختلف تاجیکستان متهم می‌کند. او معتقد است که اگر این حزب سرکوب و فشارهای دولتی را تحمل نمی‌کرد و صدای اعتراض خود را به موقع بلند می‌کرد، به رقیب ۵۰ درصدی قدرت تبدیل می‌شد. محی‌الدین کبیری سکوت حزب را باعث شکست و تارومار شدن این حزب و یک اشتباه بزرگ سیاسی می‌داند.

دلایل برخورد با حزب نهضت

۱۵ ماه سپتامبر سال ۲۰۱۵ پلیس تاجیکستان شورش «عبدالحلیم نظرزاده»، معاون سابق وزیر دفاع را پایان یافته اعلام کرد و اعضای گروه مسلح ژنرال نظرزاده، که در منطقه کوهستانی “رامیت” موضع گرفته بودند سرکوب شدند.

ژنرال نظرزاده به اتهام دست داشتن در حملات چهارم سپتامبر به مراکز دولتی که چندین کشته برجا گذاشت، تحت تعقیب قرار گرفت. عملیات نیروهای تاجیکستان برای سرکوب این گروه مسلح منجر به کشته شدن دستکم ۱۳ نیروی دولتی و بیش از ۲۰ تن از همراهان آقای نظرزاده شد.

محی‌الدین کبیری نیز با اتهام همکاری با گروه نظرزاده روبرو شد.

هفتم ماه ژوئن، اتحادیه اروپا در قطعنامه‌ای نگرانی خود را راجع به وضعیت مخالفان دولت بیان کرد و خواستار آزادی زید سعیداف، وزیر سابق صناعت و دیگر مخالفان سیاسی شد که در زندان به سر می‌برند.

گفت‌وگو با محی‌الدین کبیری

در گفت‌وگوی اختصاصی که با محی‌الدین کبیری داشتیم از وضعیت کنونی اعضای این حزب در خارج از کشور و برنامه‌های ادامه فعالیت‌های سیاسی این حزب پرسیدیم.

آقای کبیری می‌گوید حزب او هنوز برنامه‌ای برای رسیدن به قدرت ندارد اما هشدار می‌دهد که جوانانی هستند که از وضعیت کنونی در داخل کشور عمیقا عصبانی هستند و صحبت از درگیری‌های مسلحانه می‌کنند. او گفت تلاش دارد تا آنها را آرام کند تا از راه‌های صلح‌جویانه و با اتکا به تجربه‌های قبلی این حزب به فعالیت‌های خود در خارج از کشور ادامه دهند.

آقای کبیری به خاطر ملاحظات سیاسی و امنیتی از سفر به شماری از کشورهای نزدیک به تاجیکستان خودداری می‌کند. سفر چند ماه پیش او به تهران و دیدار کوتاه‌اش با رهبر این کشور، موجی از انتقادها را در تاجیکستان برانگیخت. او برای شرکت در بیست و نهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی به تهران رفته بود. در این کنفرانس مکرم عبدالقادرزاده، رئیس مرکز اسلامی که تحت حمایت دولت تاجیکستان است، سلیمان دولت، رئیس کمیته دولتی دین و مراسم ملی تاجیکستان، و فیض‌الله برات‌زاده، رئیس مرکز اسلام‌شناسی تاجیکستان، نیز حضور داشتند. حضور آقای کبیری اما جنجال‌برانگیز شد.

آقای کبیری می‌گوید بعد از آن دیدار هیچ تماسی با جمهوری اسلامی ایران نداشته است اما برنامه دارد که نامه‌ای برای چند کشور کفیل صلح بنویسند که ایران نیز یکی از آنهاست. حزب نهضت اسلامی که بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ با جناح امام علی رحمان در جنگ بود، با کمک ایران و کشور های دیگر به صلح با طرف دولت دست یافت و برخی از پست‌های دولتی هم در اختیار اعضای نهضت قرار گرفت.

محی‌الدین کبیری ایران را باعث صلح در تاجیکستان و پایان یافتن جنگ شهروندی آن می‌داند و خواهان آن است که ایران نقش خود را در برطرف کردن درگیری‌های داخلی کنونی نیز بیشتر کند. او می‌گوید تا به حال هیچ کشوری حزب نهضت اسلامی تاجیکستان را افراطی یا تروریست نشناخته است و ادعای دولت تاجیکستان را هم که این حزب با گروه‌های افراطگرا و تروریست در ارتباط است از طرف کشوری دیگر پشتیبانی نشده است. او می‌گوید که قصد دارد در راستای بهبود یافتن وضعیت حقوق بشر در تاجیکستان از خارج از کشور فعالیت کند.

به این گفت‌وگو می‌توانید در اینجا گوش دهید: