سهمگینترین ال نینیوی ۵۰ سال اخیر در نهایت پایان یافت. اما از خود خشکسالیهای طولانی، سیلهای فراوان، افزایش خیرهکننده دما و آسیب فراوان به مزارع و محصولات کشاورزی -اغلب در قاره آفریقا و آسیا- بر جای گذاشت.
سازمان ملل متحد اعلام کرد ال نینیوی اخیر چنان سهمگین بود که بیش از ۱۰۰ میلیون نفر در آسیا و آفریقا را با کمبود مواد غذایی، قحطی و گرسنگی مواجه ساخت، کشاورزانِ فقیر را با نابودی مزارع و محصولاتشان فقیرتر کرد و قیمت مواد غذایی در این مناطق را به شدت افزایش داد.
آنطور که مرکز مطالعات هواشناسی استرالیا میگوید: «دمای سطح اقیانوس آرام که به طرز قابل توجهی گرم شده بود، چندی است رو به خنکی رفته و این نشانه پایان یک فرایند آب و هوایی ۱۸ ماهه و طاقت فرسا است. فرایندی که به آشفتگیهای اجتماعی و زیستمحیطی بسیاری در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین دامن زد.»
ال نینیو رخدادی اقلیمی است که به طور معمول هر هفت سال یکبار و در اثر رها شدن انرژی انباشته در بزرگترین حوزه اقیانوسی جهان یعنی جنوب اقیانوس آرام رخ میدهد. در پدیده ال نینیو دمای سطح آب از حد نرمال خود بسیار فراتر میرود.
سوپر ال نینیوی اخیر و پیامدهای فاجعهبار آن
گروههای حقوق بشری میگویند، در پی وقوع ال نینیوی اخیر میلیونها خانوار دیگر قادر به امرار معاش نیستند و دستکم ۵۰ میلیون نفر تنها در جنوب قاره آفریقا باید تحت پوشش برنامه جهانی غذای سازمان ملل قرار گیرند.
با این حال کشور هند بیشترین خسارت را از این پدیده متحمل شده است. در این کشور صدها میلیون نفر که امرار معاششان به زمینهای کشاورزی وابسته بود به یکباره تمام محصولات خود از قبیل برنج، ذرت، نیشکر و دانههای روغنی را از دست رفته دیدند و میلیونها نفر از این کشاورزان ناگهان به شهرها هجوم آوردند.
همچنین هند کمترین بارش خود در ۱۰ سال گذشته را تجربه کرد و دو فصل بارانهای موسمی نیز تقریباً هیچ حاصلی در بر نداشتند. اغلب رودخانهها و دریاچهها و سدها در راجستان، ماهاراشترا و گجرات خشک شدند.
علاوه بر هند کشور ویتنام بدترین خشکسالی خود در ۱۰۰ سال اخیر را تجربه کرد. آب رودخانه حیاتی «مکونگ» در این کشور به شوری گروید و بیش از ۴۳۰ هزار هکتار از محصولات زراعی از بین رفت و بیش از ۲۰ درصد از مزارع قهوه در ویتنام به کل نابود شد.
به گزارش سازمان ملل، در ماههای اخیر بیش از ۳۰۰ هزار خانوار در ویتنام بدون هیچ درآمدی روزگار گذراندند.
ال نینوی اخیر مغولستان را نیز بینصیب نگذاشت. این کشور با دمای متوسط منفی ۵۰ درجه سانتیگراد زمستان مرگباری را تجربه کرد. دهها هزار خانوار دامدار در این کشور دامهای خود را از دست دادند. بیش از ۴۰ درصد از کل دام مغولستان در زمستان گذشته تلف شد: دو میلیون و ۵۰۰ هزار رأس گاو و یک میلیون رأس گوسفند.
کشور کامبوج نیز وضع فاجعهباری را از سرگذراند. حدود ۲۵۰ هزار هکتار از جنگلهای منحصربه فرد این کشور طعمه آبگرفتگی شدید شدند. دریاچه حیاتی «تونله ساپ» به زمین هرز و برهوتی لم یزرع تبدیل شد. دریاچهای که مکان پرورش هزاران ماهی است که از رودخانه مکونگ در ویتنام میآیند و غذای میلیونها نفر از لائوس، کامبوج و ویتنام را تآمین میکند.
در پی ال نینیوی اخیر به کشورهای اندونزی، میانمار، فیلیپین و تیمور شرقی نیز خسارتهای جبرانناپذیری وارد شد.
ال نینیو رفت، لا نینا آمد
اما از آن رو که طبیعت مدام در حال تغییر و تکوین است، دانشمندان خبر از احتمال وقوع پدیده دیگری میدهند: «لا نینا».
لا نینا پدیدهای است کمتر شناخته شده اما درست عکس پدیده ال نینو است. پدیده لا نینا وضعیتی است که موجب میشود در قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام، آب از حال طبیعی خود سردتر و در مناطق غربی و استوایی نیز گرمتر شود.
این پدیده معمولاً به بارانهای سیل آسا، طوفانهای شدید و البته خنکشدن شدید هوا در برخی کشورها منجر میشود. عوامل وقوع لانینا نیز عکس عواملی است که ال نینیو را رقم میزند.
در سال ۲۰۱۱ وقوع لانینا باعث آوارگی بیش از ۱۰ میلیون نفر در آفریقا شد و به یکی از سختترین خشکسالیها در شاخ آفریقا انجامید.
بیشتر بخوانید:
https://www.radiozamaneh.com/246908