مؤسسه صلح و اقتصاد در استرالیا (IEP)، شاخص صلح جهانی (GPI) سال ۲۰۱۴ را که نهمین گزارش سالانه این مؤسسه است، منتشر کرد. در گزارش سالانه این مؤسسه کشورهای اروپایی که پیشینه تاریخی صلحطلبانهای دارند همچنان سنت خود را حفظ کردهاند اما در کشورهایی که جنگ و درگیری بوده وضعیت ناگوارتر شده است. بهویژه در خاورمیانه.
در گزارش سالانه مؤسسه صلح و اقتصاد، وضعیت صلح و جنگ در ۱۶۲ کشور جهان با در نظر گرفتن ۲۳ شاخص ارزیابی شده است. این شاخصها از جمله شامل درگیریهای خشونتآمیز در کشورها و تعداد پناهجویان مربوط به این درگیریها، مشارکت در درگیریهای خارج از مرزهای خود و همچنین نرخ قتل، امنیت اجتماعی و هزینههای نظامی میشوند.
بر اساس این گزارش در ۸۱ کشور جهان وضعیت نسبت به سال ۲۰۱۳ صلحآمیزتر و در ۷۸ کشور شرایط بدتر شده است. در سه کشور نیز وضعیت تغییری نکرده است.
اما آمارِ صِرف نیمی از واقعیت است. پژوهشگران مؤسسه صلح و اقتصاد معتقدند در سرزمینهایی که شرایط مناسب است بهطور تاریخی نیز چنین بوده است. کشورهایی همچون ایسلند، دانمارک، اتریش یا سوئیس در صدر صلحطلبان جهان قرار دارند.
همین استدلال در مورد کشورهای مناطق جنگی نیز صدق میکند. در این کشورها وضعیت بدتر و از کنترل خارج شده است. نمونه آن خاورمیانه و شمال آفریقاست.
سوریه، عراق، افغانستان، سودان جنوبی، آفریقای مرکزی، بهترتیب بیشترین درگیریهای نظامی را داشتهاند و در انتهای فهرست ۱۶۲ کشور جهان قرار دارند.
استیو کیللی، بنیانگذار و رئیس مؤسسه صلح و اقتصاد، با بیان اینکه این وضعیت بسیار نگرانکننده است، میگوید: «این درگیریها غیرقابل کنترل شدهاند و تروریسم را به دیگر کشورها گسترش میدهند.»
آماری که این مؤسسه از شاخصهای مختلف ارائه داده است از این قرارند:
تروریسم: شرایط در این زمینه بهشکل نگرانکنندهای گسترش یافته است. بیش از ۲۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۴ از این طریق جان خود را از دست دادهاند. این میزان ۹ درصد بیشتر از سال ۲۰۱۳ است.
۸۲ درصد از اینگونه مرگها تنها در پنج کشور عراق، افغانستان، پاکستان، نیجریه و سوریه رخ دادهاند. حمله تروریستی به دفتر نشریه طنز «شارلی ابدو» در پاریس، در ژانویه ۲۰۱۵ از نظر پژوهشگران مؤسسه صلح و اقتصاد نشاندهنده افزایش خطر تروریسم در اروپا است. در اروپا تعداد کسانی که از طریق تروریسم کشته شدهاند از ۶۰ نفر در سال ۲۰۱۳ به ۶۹ نفر در سال ۲۰۱۴ رسیده است.
مرگومیر در جنگ و درگیریهای نظامی: جنگ در سوریه، درگیریها در عراق و ناآرامیها در یمن همچنان شعلههای بحران در جهان هستند.
براساس تحقیق مؤسسه صلح و اقتصاد، در سال ۲۰۱۴، ۱۸۰ هزار نفر از این طریق کشته شدهاند که سه برابرونیمِ تعداد کشتهشدگان در سال ۲۰۱۰ است (۴۹ هزار کشته). تنها در جنگ سوریه بیش از ۷۱ هزار نفر از این طریق کشته شدهاند.
هزینههای جنگ: آمار هزینههای نظامی در جنگها و درگیریها و همچنین هزینههای تأمین امنیت داخلی را نمیتوان بهشکل دقیق برآورد کرد اما مؤسسه صلح و اقتصاد تخمین میزند که این هزینهها در سال ۲۰۱۴ به ارزش ۱۴,۳ بیلیون دلار آمریکا بوده است. این میزان معادل ۱۳,۴ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی است و نسبت به سال ۲۰۰۸، ۱۵,۳ درصد افزایش را نشان میدهد.
بیشترین هزینهها را با بیش از ۶۰ درصد درگیریهای بینالمللی و نیروهای امنیتی میبرند اما هزینههای اسکان و مراقبت از پناهندگان با درگیریهای اخیر چند برابر میشود.
پناهجویان: ترس و وحشت از جنگها و درگیریهای نظامی بیش از ۵۰ میلیون نفر را مجبور کرده که یا سرزمین خود را ترک کنند و یا در کشور خود آواره شوند.
بهگفته مؤسسه صلح و اقتصاد این تعداد پناهجو از پایان جنگ دوم جهانی تاکنون بیسابقه بوده است. بر این اساس ۰,۷۵ درصد جمعیت جهان، از خانه و کاشانه خود آواره شده است.
در این میان وضعیت در سوریه نسبت به بقیه کشورها فاجعهبارتر است. در این کشور ۹,۵ میلیون نفر یا در سرزمین خود و یا در کشورهای همسایه آواره شدهاند. در عراق، افغانستان و سومالی نیز دهها هزار نفر از ترس خشونتها گریختهاند.