به دنبال ممانعت از برگزاری نماز جمعه اهل سنت در تهران، روز ۲۷ دی‌ماه نمازخانه آنان در محله پونک توسط نیروهای دولتی مهر و موم شد. جلوگیری از بر‌پا شدن نماز جماعت اهل سنت در تهران درست در هفته وحدت و روزهای برگزاری همایش وحدت اسلامی رخ داد.
طبق دستور روح‌الله خمينی، بنيانگذار جمهوری اسلامی و به پيشنهاد حسين‌علی منتظری، از مراجع تقليد شيعيان، برای ايجاد وحدت ميان مسلمانان جهان، فاصله زمانی روزهای ۱۲ تا ۱۷ ربيع‌الأول هر سال، «هفته وحدت» نامگذاری شده است. این دو تاریخ، روایت اهل سنت و شیعیان در مورد روز تولد پیامبر اسلام است.
در همایش وحدت اسلامی، مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان نیز شرکت داشت و قرار بود نماز جمعه اهل سنت تهران به امامت او در نمازخانه محله پونک تهران برگزار شود. نیروهای انتظامی اما با مسدود کردن خیابان‌های منتهی به این نمازخانه، مانع برگزاری این مراسم شدند.
حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان و از شخصیت‌های برجسته اهل سنت ایران در گفت‌وگو با رادیو زمانه می‌گوید که «این قبیل برخوردها برای اهل سنت در ایران دلسردی، ناراحتی و ناامیدی می‌آورد.»
مردم اهل سنت سال‌هاست از داشتن یک مسجد در تهران محرومند و مراسم مذهبی خود را در خانه‌ها و نمازخانهها برگزار می‌کنند که آن هم اغلب با فشار نیروهای دولتی روبه‌رو بوده است.
امینی در پاسخ به سوال‌های زمانه درباره فشارهای اخیر بر اهل سنت تهران در هفته وحدت و مطالبات آنان می‌گوید: «این همه هزینه برای هفته وحدت کردند اما اجازه ندادند نماز جمعه برگزار شود. این اقدام، تلاش‌های خودشان را بی‌ثمر کرد.»
– نمازخانه اهل سنت در پونک تهران مهر و موم شد. نمازخانه‌های اهل سنت در تهران چه پیشینه‌ای دارند و برخورد اخیر با اهل سنت چگونه بوده است؟
حسن امینی: سال‌هاست اهل سنت تقاضا می‌کنند، نامه می‌نویسند و در ملاقات‌های حضوری با مسئولان و مقامات کشوری خواهان ساخت یک مسجد در تهران هستند، اما تاکنون موافقتی صورت نگرفته است. طبق آمارهایی که اعلام شده تقریباً بیش از یک میلیون اهل سنت در تهران زندگی می‌کنند در حالی‌که یک مسجد برای آن‌ها نیست. در خانه‌های شخصی اما اجازه داده‌اند نماز جماعت و برنامه‌های عیدهای اسلامی مانند قربان و فطر برگزار شود و اهل سنت در خانه‌هاشان جمع شوند. تعداد این خانه‌ها هم در تهران زیاد است و یکی از آن‌ها در پونک تهران، متعلق به برادران اهل سنت منطقه سیستان و بلوچستان بود. در همایش وحدت اسلامی در هفته وحدت که مسلمانان از کشورهای مختلفی دعوت شده بودند و در آن شرکت داشتند، مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل سنت زاهدان و مدیر دارالعلوم زاهدان هم شرکت کرده بود. پیشتر اعلام شده بود که روز جمعه (یکی از دو روز همایش) مولانا عبدالحمید در نمازخانه پونک حضور پیدا می‌کند و خطبه جمعه را می‌خواند. طبیعاً اگر مردم هم می‌رفتند در آن خانه کوچک همه جا نمی‌شدند، اما احتمال داشت مردم اهل سنت در کوچه و خیابان جمع شوند و حکومت از این وحشت کرده بود و به این خاطر اجازه نداد.
– چطور اجازه ندادند؟
متأسفانه از همان سحرگاه روز جمعه مأموران امنیتی زیادی در آنجا حضور پیدا کردند و نگذاشتند کسی وارد آن خانه شود. حتی افرادی را برای یکی دو ساعت بازداشت کرده بودند. گوشی موبایل یکی از دوستان خود من را برده‌اند و تا الان هم به او پس نداده‌اند. گفته بودند برای پس دادن گوشی زنگ می‌زنیم، اما تاکنون زنگ نزده‌اند. در روزهایی که مراسم هفته وحدت هم بود متاسفانه نتوانستند تحمل کنند در یک نمازخانه عده‌ای از اهل سنت تهران نماز جمعه برگزار کنند. چند روز بعد هم رفتند و آن خانه را یک‌سره بستند. تا جایی که من اطلاع دارم، امام جماعت و جمعه این نمازخانه را هم که شخصی به نام مولوی عبدالله است بازجویی کرده‌اند و گوشی‌اش را با خودشان برده‌اند.
– آیا امیدی به بازگشایی دوباره این نمازخانه دارید؟
نمی‌دانم. اصلاً چرا ممانعت کردند؟ در یک خانه عادی اگر دسته‌ای جمع شوند که نماز جماعت برگزار کنند چه مشکلی برای نظام پیش می‌آید؟ اگر بازگشایی هم شود کار عجیبی نکردند. آن‌چه خواست اهل سنت ایران است ساخت مسجد در تهران است نه نمازخانه. در میان اهل سنت، «جماعت» خیلی مهم است. حتی بعضی از اهل سنت نماز جماعت را واجب می‌دانند. به همین خاطر ناچارند در خانه‌ها نماز جماعت برگزار کنند، هر چند غالباً با مشکل روبرو می‌شوند.
– فکر می‌کنید این‌گونه برخوردها چه پیامد‌هایی به دنبال خواهد داشت؟
این قبیل برخوردها دلسردی، ناراحتی و ناامیدی برای اهل سنت می‌آورد. این همه هزینه برای هفته وحدت کردند، اما اجازه ندادند نماز جمعه برگزار شود. این اقدام، تلاش‌های خودشان را بی‌ثمر کرد. این دو تا با هم نمی‌خواند. هفته وحدت در ایران برگزار می‌شود تا بگویند بین اهل تشیع و اهل تسنن مشکلی نیست، اما همزمان نمی‌گذارند اهل سنت نماز جمعه را حتی در یک خانه برگزار کنند. پیامد این کارها جز یأس، ناامیدی و دلسردی اهل سنت چیز دیگری نخواهد بود.
– حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، از همان روزهای نخست که سر کار آمد، وعده‌هایی برای بهبود وضعیت اقلیت‌ها داد. آیا وضعیت اهل سنت از آن زمان تغییری کرده است؟
متأسفانه از زمانی که آقای روحانی رئیس جمهور شدند، تغییر مثبتی روی نداده است. یک مقدار دستگیری در مناطق اهل سنت کمتر شده اما کار عملی و ایجابی صورت نگرفته است. مهم‌ترین آن ساخت مسجد است. نه تنها مسجد ساخته نشده بلکه در نمازخانهها هم اجازه برگزاری مراسم دینی نمی‌دهند. در مناطق اهل سنت که طبق مذهب خودشان که یک روز عید بوده، دخالت کردند. البته این را به پای فکر خود آقای روحانی نمی‌گذارم. در همان روزهایی که تازه رئیس جمهور شده بودند و چند مصاحبه هم داشتند، گفتم که آقای روحانی نمی‌تواند کار مهمی انجام دهد، چون کسانی که موافق نیستند اقلیت‌های مذهبی و دینی از حقوق خودشان برخوردار باشند، در ایران قدرت مطلقه هستند. به این خاطر فکر نمی‌کنم آقای روحانی کاری از دستش برآید.
– شمار قابل توجهی از زندانیان محکوم به اعدام، از اهل تسنن هستند. آیا صدور احکام اعدام برای این زندانیان در چهارچوب فشار بر اهل سنت است یا این موضوع دیگری است؟
همه آنان اهل سنت و دارای افکار و عقاید خود هستند. از آن‌ها که در زندانند، تعدادی اقدام عملی کرده‌اند. اهل سنت و اهل تشیع یک شیوه فکر نمی‌کنند و برداشت‌های مختلفی دارند. آن دسته از اهل سنت که در زندان هستند و محکوم به اعدام شده‌اند، نه تنها مستحق اعدام نیستند بلکه مستحق زندانی دراز مدت هم نیستند. ما اقلیت‌های قومی و مذهبی می‌خواهیم با بقیه اقلیت‌ها یا اکثریتی که حکومت می‌کند (قومی یا مذهبی)، در ایرانی متحد زندگی کنیم. ما قرن‌ها با هم زندگی کرده‌ایم و الان هم دوست داریم با هم زندگی کنیم، اما با ایفای حقوق و به شرطی که به ما ظلم نشود و حق و حقوقی که قانون اساسی برای اقلیت‌های قومی و مذهبی تعیین کرده است، رعایت شود. متاسفانه از ظرفیت‌های قانون اساسی کمترین استفاده‌ای نشده است. یعنی این حقوق در قانون هست اما در عمل اجرا نمی‌شود. خواسته من و امثال من این است که کاری نشود دلسردی میان اقوام و مذاهب به وجود بیاید که اگر به وجود بیاید، این دلسردی به زیان همه است.
در همین زمینه:
زندانیان اهل سنت؛ شکنجه، اعتراف و اعدام
ادامه فشارها بر نوکیشان اهل سنت
مسئله اهل سنت فقط مذهبی نیست، قومی هم هست
پرسش اهل سنت از آیت‌الله خامنه‌ای
از برگزاری نماز عید قربان اهل سنت در تهران جلوگیری شد
اعتراض مولوی عبدالحمید به ممنوعیت نماز عیدفطر اهل سنت در تهران