زمزمه‌هایی در مورد پیشنهاد سفر هاشمی رفسنجانی به عربستان سعودی و نقش او در مذاکره در مورد قیمت نفت موجب عصبانیت روزنامه‌های اصولگرا شده است.

هاشمی رفسنجانی از حامیان ایجاد روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی برای بالا بردن قیمت نفت است.
هاشمی رفسنجانی از حامیان ایجاد روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی برای بالا بردن قیمت نفت است

محمدرضا تابش، نماینده مردم اردکان در مجلس و از سیاست‌مداران نزدیک به اصلاح‌طلبان، در مصاحبه‌ای که در روز ۱۵ دی ماه با ایسکانیوز داشت، از نقش آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی در مذاکره در مورد قیمت نفت با عربستان سعودی صحبت کرد.

این پیشنهاد در روزنامه آرمان روز ۱۶ دی ماه منجر به تیتری شد که عصبانیت روزنامه‌های اصولگرا را به دنبال داشت: «درخواست روحانیون از هاشمی برای مذاکره با عربستان/ چشم‌ها به تصمیم آیت‌ا… است.»

محمدرضا تابش در مصاحبه خود گفت کسانی که از هاشمی خواسته‌اند که به عربستان سفر کند «برخی روحانیون عالی‌رتبه و مراجع» هستند، اما نام ایشان را نیاورد. تابش سفر احتمالی هاشمی به عربستان را به رایزنی کاهش قیمت نفت ارتباط داده است.

روزنامه‌ها اصولگرا نسبت به صحبت‌های تابش و سرمقاله آرمان در مورد نقش هاشمی برای پایین آوردن قیمت نفت موضع منفی گرفته‌اند.

صراط نیوز با تمسخر تیتر آرمان می‌نویسد: «هاشمی زنگ بزند به بهشت می‌رویم؟ چشم امید ملت به گوشی تلفن رفسنجانی!»

آیا دعوتی در دستور کار هست؟

مقاله صراط نیوز در نقد سفر احتمالی هاشمی رفسنجانی به عربستان دو موضوع را مطرح می‌کند؛ ۱- هیچ نشانه‌ای از دعوت از هاشمی به عربستان وجود ندارد و ۲ – عربستان سعودی حتی به نامه هاشمی رفسنجانی برای بازنگری در حکم اعدام شیخ نمر باقر النمر (روحانی و مبلغ شیعه ساکن عربستان) هم توجه نشان نداده است.

روزنامه‌های اصولگرا پیشنهاد به هاشمی برای سفر به عربستان را بهانه‌ای برای مطرح کردن این شخصیت سیاسی در حوزه روابط بین‌المللی جمهوری اسلامی می‌دانند.

در پاسخ به مسئله دعوت هاشمی رفسنجانی به عربستان سعودی، محمد هاشمی، برادر و رییس دفتر او در مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفته: «عربستان دو-سه سال است که از ایشان دعوت کرده است و سفیر جدیدشان وقتی به دیدار آقای هاشمی آمد این دعوت را تکرار کرد و گفت که منتظر شما هستیم. اما ایشان هیچ‌گاه زمانی را تعیین نکرده‌اند.»

در پاسخ به سؤال فارس نیوز درباره زمان این سفر احتمالی، محمد هاشمی گفته است: «نمی‌دانم برنامه‌شان چیست، […] در این شرایط منطقه‌ای، تحلیل‌های رسانه‌ها این است که بازیگران اصلی منطقه را ایران و عربستان می‌دانند. از طرفی بسیاری از سران و دیپلمات‌های منطقه‌ای و گاه بین‌المللی در دیدار با آیت‌ا… هاشمی‌رفسنجانی به استناد گذشته مطرح می‌کنند که ایشان می‌توانند در تغییر وضعیت منطقه‌ای در راستای همزیستی مسالمت‌آمیز مؤثر باشند بنابراین از سفر ایشان توقع تغییر در روابط فعلی منطقه‌ای وجود دارد بنابراین باید شرایط تحقق توقعات فراهم باشد.»

در ادامه محمد هاشمی این سفر احتمالی را مشروط به «داشتن اختیاراتی که مستلزم حل مسائل و مشکلات منطقه» باشد، می‌کند.

پیش از محمد هاشمی، حجت‌الاسلام قدرت الله علیخانی، مشاور پارلمانی هاشمی رفسنجانی گفته بود که چندین مرتبه از سوی عربستان دعوت‌نامه‌هایی برای آیت‌ا… هاشمی ارسال شده اما در مورد تاریخ این دعوت‌نامه‌ها یا مناسبت آن‌ها صحبتی نکرد.

رایزنی برای مدیریت قیمت نفت

محمدرضا تابش تاکنون تنها سیاست‌مداری است که با صراحت از نقش هاشمی در مورد رایزنی برای کاهش قیمت نفت صحبت به میان آورده است. او در این رابطه به ایسکا گفته: «قیمت نفت نشأت‌گرفته از فعل و انفعالات سیاسی است و عربستان نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. لذا باید از طریق دیپلماسی این مسئله را دنبال کنیم و خود عربستان هم باید توجه کند که در این کاهش بیشتر از ۱۰۰ میلیارد دلار متضرر می‌شود.»

خود هاشمی رفسنجانی هم در دیداری که با سفیر الجزایر، سفیان میمونی، در روز دهم دی ماه داشت، مسئله رایزنی با کشورهای منطقه برای بالا بردن قیمت نفت را مطرح کرد. او در این دیدار تأکید کرد که مشکل کاهش شدید قیمت نفت را در زمان ریاست جمهوری خود که با عنوان «دولت سازندگی» مشهور بود، با کمک عربستان سعودی حل کرده است: «یک بار نیز در دهه هفتاد و دولت سازندگی این اتفاق افتاده بود که با کمک عربستان، مسئله را حل کردیم».

هاشمی رفسنجانی در این دیدار از کاهش قیمت نفت ابراز تأسف کرد و آن را مرتبط به سیاست‌های غلط اوپک دانست و تأکید کرد که اوپک سازمانی برای حمایت از تولیدکنندگان نفت است و نباید تحت تأثیر زیاده‌خواهی‌های مصرف‌کنندگان نفت قرار گیرد.

قدرت الله علیخانی هم در صحبت‌های روز ۱۶ دی خود به تأثیر هاشمی رفسنجانی به مدیریت قیمت نفت و جلوگیری از کاهش قیمت توسط عربستان اشاره کرده و گفته: «خود عربستان نیز از شرایط کنونی ضرر بسیار زیادی متحمل شده است. بنابراین نمی‌توان گفت که کاهش قیمت نفت در ایران متأثر از عربستان است.»

به نظر می‌آید که منطق این رایزنی‌های احتمالی بر این اساس پیش خواهد رفت که به عربستان ثابت شود که خود این کشور هم از پایین بودن بهای نفت ضرر خواهد کرد.

کاهش قیمت نفت، معضل جدید دولت حسن روحانی و به طور کلی جمهوری اسلامی ایران است و این کشور را با کاهش درآمدهای نفتی مواجه کرده است.

اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی پیش از آغاز سال ۲۰۱۵ میلادی هشدار داده بود که «دولت در لایحه بودجه سال ۹۴ بهای هر بشکه نفت را ۷۲ دلار محاسبه کرده و برخی از کارشناسان احتمال می‌دهند که قیمت نفت در سال آینده به بشکه‌ای کمتر از پنجاه دلار نیز برسد.»

در همین زمینه:

کاهش وابستگی به نفت؛ از شعار تا عمل

سخنگوی دولت: کاهش چند دلاری نفت کم اثر‌تر از تحریم‌هاست

کسانی که درآمد نفت را ذخیره نکردند باید مواخذه شوند

کاهش قیمت نفت می‌تواند دردسرساز باشد