امنیت در شبکه‌های اجتماعی

اطلاعاتی که در فیس‌بوک، توئیتر و دیگر شبکه‌های اجتماعی می‌گذارید، تنها برای دوستان شما جذابیت ندارد، از دولت‌ها و سازمان‌های امنیتی گرفته تا شرکت‌های تجاری و تبلیغاتی، مجرمان اینترنتی و هکر‌ها می‌توانند جزو کسانی باشند که فعالیت‌های شما روی اینترنت را زیرنظر دارند.

پس باید بدانیم که شبکه‌های اجتماعی همیشه مایه تفریح و سرگرمی نیستند. گاهی دردسرساز می‌شوند. برای نمونه جنجال چند وقت پیش بر سر توییت توهین‌آمیز یکی از خبرنگاران دویچه‌وله درباره پوشش زنان مسلمان را در نظر بگیرید. توییتی که واکنش‌های مخاطبان به آن منجر به دردسرهای زیادی برای این خبرنگار شد.

متاسفانه هر روزه اتفاق‌های ناخوشایند زیادی از این دست می‌افتد اما نگاه بسیاری از کاربران به این رخ‌داد‌ها از جنس «برای من که نمی‌افتد» است. در این نوشته سعی خواهد شد که با ارائه چند دستورالعمل کوتاه و مفید راه‌کارهایی برای مقابله با چنین مشکل‌هایی ارائه شود.

پیش از نوشتن مطلبی در شبکه‌های اجتماعی به این پرسش‌ها پاسخ دهید. بر اساس پاسخ‌هایی که به این پرسش‌ها می‌دهید می‌توان یک برنامه قابل اجرا برای بالا بردن ضریب امنیتی خود بریزید:

چه کسی می‌تواند به اطلاعاتی که در تارنما می‌گذارم، دسترسی داشته باشد؟
مالکیت اطلاعاتی که روی شبکه‌های اجتماعی می‌گذارم با کیست؟
آیا اطلاعاتی که از دیگران می‌گذارم با اجازه آن‌هاست؟
آیا اهمیت دارد که افراد طرف تماسم چه اطلاعاتی در مورد من را با دیگران به اشتراک گذارند؟
آیا همه افرادی که با آن‌ها در ارتباط هستم، مورد اعتماد من‌اند؟

برای دریافتن پاسخ این پرسش‌ها‌گاه لازم است Terms and Conditions شبکه‌های اجتماعی که در آن عضوید را بخوانید و‌ گاه نیاز است که با دوستان خود تماس بگیرید و برای نشر عکسشان در شبکه‌های اجتماعی اجازه بگیرید.

در کنار این مسائل که بیشتر به مقوله «حریم خصوصی» کاربران برمی‌گردد باید به مسائل کلیشه‌ای‌تری نیز پرداخت. در زیر چند مورد را به اختصار توضیح می‌دهم:

همیشه از رمز عبور امن برای ورود به شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید چرا که اگر شخصی به شناسه شما دسترسی پیدا کند، در واقع به بسیاری از اطلاعات شما و همه کسانی که با آن‌ها از طریق شبکه اجتماعی در ارتباط هستید، دسترسی پیدا خواهد کرد. به علاوه رمز عبور خود را مرتبا تغییر دهید.

یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که کاربران را تهدید می‌کند موضوع جعل هویت است. به خصوص در زمانی که کاربر در زمینه‌ای جز افراد سر‌شناس و شناخته‌شده باشد. در صورتی که در حیطه کسب و کار یا حوزه اجتماعی خود، فرد سر‌شناسی هستید، ممکن است افراد دیگری با سوءاستفاده از محتوا‌ها و اطلاعاتی که شما به صورت عمومی به اشتراک گذاشته‌اید، با نام و هویت جعلی شما و با راه‌اندازی صفحات مشابه دست به اقدامات مجرمانه بزنند.

مطمئن شوید که تنظیم‌های امنیتی (Privacy Settings) پیش‌فرضی که شبکه اجتماعی به شما پیشنهاد داده را خوب درک کرده و راه تغییر آن را بدانید چرا که در بسیاری از موارد شبکه‌های اجتماعی مفاد تفاهم‌نامهٔ میان خود و کاربر را تغییر می‌دهند و بر اساس آن بسیاری از تنظیم‌ها را به حالت پیش‌فرض برگردانند.

وقتی که در مکان عمومی و از طریق اینترنت عمومی به شبکه‌های اجتماعی وارد می‌شوید، مطمئن شوید که رمز عبور و جزئیات وارد شدن به آن تارنما را از تاریخچه و کش مرورگر رایانه عمومی کاملا از بین ببرید چرا که با استفاده از این اطلاعات می‌توان به سادگی صفحه‌های بازدیدشده را مرور کرد و برخی اطلاعاتتان را دزدید.

برای دسترسی به شبکه‌های اجتماعی به جای http از https استفاده کنید. این کار برای حفاظت از نام کاربری، رمز عبور و اطلاعات دیگری که در شبکه‌های اجتماعی گذاشته‌اید، لازم است. بهتر است که به جای آدرس‌هایی که با http شروع می‌شوند، از آدرس‌های اینترنتی استفاده کنید که با https آغاز می‌شوند. با این کار لایه‌ای دیگر بر سپرهای دفاعی شما خصوصا هنگامی که می‌خواهید با استفاده از یک مرورگر به شناسه شبکه اجتماعی خود بروید، اضافه می‌شود.

در مورد میزان اطلاعاتی شخصی که که از خود می‌گذارید احتیاط به خرج دهید چرا که کپی کردن اطلاعات شما برای افراد بسیار ساده است.

شبکه‌های اجتماعی مملو از کاربرانی است که با هویت‌های جعلی و برای مقاصد خاص مثل کلاهبرداری و سایر اقدامات غیرقانونی و مجرمانه نسبت به ارتباط‌گیری با کاربران اقدام می‌کنند. پس بهتر است در هنگام پذیرفتن درخواست دوستی افراد، از هویت واقعی آن‌ها مطمئن باشید.

بیشتر شبکه‌های اجتماعی به شما این اجازه را می‌دهند که اطلاعات خود را با شبکه‌های اجتماعی دیگر ادغام کنید. برای مثال می‌توانید آخرین اخبار را روی شناسهٔ تویی‌تر خود بفرستید و به صورت خودکار، این اطلاعات در شناسهٔ فیس‌بوک خود نیز بفرستید. وقتی که شناسه‌های شبکهٔ اجتماعی خود را با هم ادغام می‌کنید بسیار محتاط عمل کنید چرا که ممکن است در یک تارنما دارای نام مستعار باشید اما در دیگری همهٔ اطلاعات درست شما در حال نمایش باشد.

در مورد بی‌طرف بودن محتواهایی که به شبکه‌های اجتماعی می‌فرستید، محتاط باشید. هرگز به شبکه‌های اجتماعی به چشم میزبان اولیه محتواهای خود نگاه نکنید. اگر دولت ناگهان از محتوای ناشایسته‌ای در شبکه‌های اجتماعی اطلاع پیدا کند، به راحتی می‌تواند دست‌رسی به آن شبکه اجتماعی را در محدوده خود مسدود کند. اداره‌کننده‌گان شبکه‌های اجتماعی ممکن است تصمیم به پاک کردن محتواهای مورد ایراد بگیرند چرا که این کار برای آن‌ها آسان‌تر است تا روبه‌رو شدن با قوانین سانسور یک کشور به خصوص.