چگونگی رهبری در ایران پس از آیت‌الله علی خامنه‌ای، موضوع مهمی است، اما بحثی علنی در باره‌ آن وجود ندارد . رهبری شورایی و تقسیم اتوریته سیاسی بین خبرگان و سپاه از جمله احتمالات مطرح است.

Khamenei

گروهی معتقدند که رهبری به شکلی که امروز وجود دارد، یعنی قدرت بی حد و مرز  و عدم پاسخگویی، در آینده نمی‌تواند ادامه پیدا کند و پیشنهاد رهبری شورایی را مطرح می‌کنند.

برخی بر این باورند که آینده ایران پس از خامنه‌ای، مبتنی بر توازن قوا بین سپاه و نهاد روحانیت خواهد بود. این دیدگاه،  سپاه  و مجلس خبرگان را انعکاس جناح‌های مختلف اصول‌گرایان، اصلاح‌طلبان و نیروهای دیگر می‌داند.

گروه سومی نیز شرایط کنونی را تاریخی ارزیابی می‌کند. این گروه چشم به حکومت و نهادهای وابسته به آن، برای دوران پس ازخامنه‌ای ندارد، بلکه ۸ میلیون بیکار بالقوه، خیل کارگرانی که زیر خط فقر زندگی می کنند و طبقه متوسط درگیر با مبانی حقوق بشر و دمکراسی از طریق اینترنت را نیرویی بالقوه برای تغییر در ساختاری سیاسی می‌داند که نیاز به بازتولید رهبری در شکل کنونی آن ندارد.

اما نقطه ضعف این نیرو در عدم سازمان یافتگی آن به خاطر شرایط امنیتی و پلیسی در جمهوری اسلامی است.

زمانه پرسش‌های زیر را با حسن شریعتمداری، فعال سیاسی و منصور فرهنگ، استاد کالج بنینگتون و تحلیل‌گر سیاسی درمیان گذاشته است:

● ایران پس از آیت‌الله خامنه‌ای با چه چالش‌هایی روبرو خواهد شد؟

● مکانیزم انتخاب رهبری در جمهوری اسلامی چگونه است؟

● چه عواملی می‌توانند به بازتولید سیستم رهبری به صورت کنونی کمک کنند تا اختیارات مقام اول کشور بدون حد و حصر و بدون پاسخگویی به هیچ نهادی باقی بماند؟

● سپاه، مجلس خبرگان و روحانیت  کدامیک نقش تعیین‌کننده را در جانشینی رهبری بازی خواهند کرد و چرا؟

● چه عواملی می‌توانند قواعد انتخاب رهبری پس از آیت‌الله خامنه‌ای را برهم زنند؟