ریاست جمهوری پترو پوروشنکو در اوکراین نه با پشتوانه اعتماد بلکه با توقع‌های فراوان آغاز می‌شود. علاوه بر چالش‌ها، دشمنان بسیاری هم در انتظار او هستند.
انتخابات اوکراین پایان گرفت و اولین خبر خوب، آن بود که بدون تلفات انسانی به پایان رسید. همان‌طور که انتظار می‌رفت دستگاه تبلیغاتی روسیه، انتخابات را مانند کل حاکمیت اوکراین شکست‌خورده اعلام کرد. منظور روس‌ها، بروز جنگ داخلی در دنباس در شرق اوکراین بود. در واقع تنها پنج درصد افراد دارای حق رای در مناطق دونتسک و لوهانسک در انتخابات شرکت کردند.
نظر به عملیات مختلف ایذایی هواداران روسیه در هفته‌های قبل از انتخابات مانند تهدید، ضرب و جرح و ربودن سازمان‌دهندگان رای‌گیری، جای تعجب نبود که بسیاری از شعبه‌های رای‌گیری خالی ماندند. اما در بقیه مناطق اوکراین رای‌گیری بدون اختلال برگزار شد و شرکت ۶۰ درصدی مردم در مقیاس اوکراین رقم بالایی‌ست.
هم‌چون روسیه دهه نود
گنادی زیگانف رهبر حزب کمونیست روسیه، با حرارت بسیار انتخابات اوکراین را امری “سخیف” نامید؛ امری که او به مثابه نماینده جامعه روسیه هیچگاه آن رابه رسمیت نخواهد شناخت. اما ظاهرا این مخالف‌‌خوان دل‌گنده، فراموش کرده که خودش در سال ۱۹۹۶ بدون هیچ گلایه‌ای، شکست در مقابل بوریس یلتسین را پذیرفت.
آن زمان، یلتسین با وجود بیماری قلبی و نشانه‌های خرفتی، با زحمت و تقلب خود را به دور دوم رساند و برنده اعلام شد. علاوه بر این، جدایی‌طلبان تا دندان مسلح در جمهوری قفقاز چچن، قدرت را به طور کامل به دست گرفته بودند و حتی یک صندوق رای هم در این منطقه وجود نداشت. می‌توان گفت که انتخابات روز یکشنبه اوکراین در وضعیتی، مشابه اوضاع آن زمان روسیه برگزارشد.
و دومین خبر خوب برای اوکراین، آن که رای‌دهندگان با آرای ۵۴ درصدی، یعنی اکثریت مطلق بر سر یک کاندیدا توافق کردند. حتی پیش‌تر و در حین مبارزه انتخاباتی هم، تبلیغات گروه‌ها از کارزارهای معمول نفرت‌پراکنی، تحریک و لجن‌‌‌مالی متقابل دور ماندند.
از طرف دیگر، به همان اندازه که بعضی از ملت‌های بافرهنگ مغرب زمین، در انتخابات پارلمان اروپا به احزاب پوپولیست و دست راستی رای دادند، پهلوان پنبه‌های سیاسی اوکراین مثل اولگ تیاگنیبوگ (رهبرحزب آزادی) و یا میخائیل دوبکین (فرماندار سابق خارکف)، افتان و خیزان، تنها به ۲ تا ۳ درصدآرا دست یافتند.
در یک صورتبندی احساساتی می‌توان گفت که ملت در کنار رئیس جمهور جدید است و با نتیجه درخشان دور اول، دوران دولت انتقالی هم به سر آمده است و رئیس جمهور می‌تواند تیم کارآمدی را گرد خود جمع کند.
ولی جای سومین خبر خوب در این میان خالی است.
غلبه بر جنگ داخلی
اوکراینی‌ها به پیوتر پروشنکو، وزیر سابق اقتصاد و اولیگارش اقتصادی امید بسته‌اند. او پیروزمندانه از میدان خروشان جنگ داخلی در شرق کشور بیرون خواهد آمد، همزمان به توافقی با برادر بدجنس روس دست خواهد یافت، ناجی اقتصاد ورشکسته خواهد شد و کشور را به اروپا نزدیک خواهد کرد. اما این یک خبر نیست، تنها یک امید است که علامت سوال عظیمی را یدک می‌کشد.
پروشنکو که بر اساس اطلاعات مجله “فوربس” ثروتی بالغ بر ۱،۶ میلیارد دلار دارد، اولین درآمد میلیونی خود را در دهه نود میلادی به عنوان تاجر فلفل به دست آورد. پس ازآن، او که به بیماری قند مبتلاست، تولید کننده شکلات شد. سپس و از پانزده سال پیش هم به سیاست‌ورزی روی آورد.
این لیبرال میانه‌رو، پست‌های متعدد وزارت را تجربه کرده اما هیچ سابقه سیاسی درشرایط بحرانی ندارد. از او بیشتر به عنوان سیاستمداری اهل سازش یاد می‌شود تا چهره‌ای کاریزماتیک.
پروشنکو تضمین کرده که کنسرن شکلات سازی‌اش را بفروشد اما ناظران به توافق نرسیده‌اند که آیا این امر نفعی برای سیاست خارجی اوکراین خواهد داشت یا نه؛ زیرا بخش اعظم صادرات شکلات منحصر به روسیه است. پروشنکو به جاه‌طلبی مشهور است و ظاهرا به سختی راضی می‌شود، حتی امور ناچیز را هم به دیگران محول کند. او به ماشین‌های لوکس علاقه داردو محتمل است در مقام رئیس جمهور و در نشئه قدرت، همانند پیشینیان خود، کوچکا، یوشچنکو و یانوکوویچ مبتلا به فساد و دسیسه شود.
دشمنان پروشنکو
پروشنکو در حین فعالیت انتخاباتی خود، به جز با ویتالی کلیچکو (قهرمان پیشین جهانی بوکس)، با اولیگارش‌های اقتصادی پشتیبان او نیز پیمان بسته بود. حزب سابقا حاکم “مناطق” و حامیان مالی‌اش هم در حین مبارزه انتخاباتی چوبی لای چرخ او نگذاشتند. به زبان دیگر، به نظر می‌رسد که پروشنکو، کاندیدای مورد توافق اولیگارش‌های اوکراین باشد؛ همان کسانی که دهه‌هاست با ثروت و دسیسه‌هایشان در عرصه فرهنگ سیاسی اوکراین تاخت و تاز می‌کنند.
اکنون جنگ غالب است و شاید به برکت حضور پروشنکو، اولیگارش‌های اوکراین که دائما در حال جنگ قدرت با هم هستند، دور او جمع شوند. هم اکنون در مناطقی مانند دنیپروپتروفسک یا اودسا، سلاطین تجارت، در مقام فرماندار و با پشتوانه مالی خود، گروه‌های مسلح و روس‌های “داوطلب” را سازماندهی می‌کنند تا علیه جدایی‌طلبان هوادار روسیه بجنگند.
به هرحال کار پروشنکو با اعتمادی به مراتب کمتر از انتظارات و توقعات آغاز می‌شود. بیش از چالش‌ها، دشمنان در انتظار او هستند.
او در همان روز انتخابات اعلام کرد که بعد از به دست گرفتن قدرت، اولین کسی باشد که به منطقه شورشی دنباس پرواز می‌کند. اما تنها یک روز بعد، جدایی‌طلبان دست به حمله وسیع و خونینی به فرودگاه دونتسک زدند.
ظاهرا در آنجا هیچکس مایل نیست با پروشنکو به افتخار صلح چپق دود کند.
منبع: سیسرو