گشتهای ارشاد دست‌کم یک دهه است که در خیابان‌ها به افراد تذکر می‌دهند و گاهی کار به بازداشت هم می‌کشد. با این که راهپیمایی علیه بدحجابی عمر طولانی‌تری از گشتهای ارشاد دارد، اما در سال‌های ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد تعداد این راهپیمایی‌ها به وضوح کمتر شده بود. حالا در دوران حسن روحانی، واکنش گروه‌های تندرو به مسائل فرهنگی، باز به دوران خاتمی و هاشمی شبیه شده است: به صحنه آمدن و جلب نظر افکار عمومی.
از آزادی یواشکی تا آزادی علنی
با وجود اعتراض تندروها به وضعیت حجاب در کشور، واکنش به حجاب اجباری در قالب نافرمانی مدنی، کم و بیش در جامعه ادامه دارد.
در تازه‌ترین شیوه، صفحه‌ای به نام «آزادی‌های یواشکی زنان در ایران» در فیس‌بوک راه افتاده که در آن، زنان عکس‌هایی از خود منتشر می‌کنند. آنها در این عکس‌ها توانسته‌اند در مکان‌های عمومی برای مدت کوتاهی حجاب اجباری را کنار بگذارند و عکس بگیرند. این کارزار، نمودی از به‌اشتراک‌گذاری تجربه آزادی پوشش است.
مسیح علی‌نژاد، روزنامه‌نگار، این صفحه را راه‌اندازی کرده و در معرفی آن نوشته است: «این صفحه متعلق به هیچ گروه و جریانی نیست. صفحه دغدغه‌های زنانِ داخل ایران است و عکس‌ها تماماً مربوط به عکس‌هایی از شهرهای مختلف ایران است که زنان خودشان می‌فرستند. تمامی دختران و زنان ایرانی در زادگاه‌شان گرفتار محدودیت‌های اجتماعی و قوانین بازدارنده هستند و در انتخاب پوشش آزاد نیستند. اما با وجود تمام این محدودیت‌ها گاهی خودشان آزادی‌هایی را تجربه می‌کنند که برای لحظه‌ای از بند این حصار‌ها رها می‌شوند. این صفحه فقط همین لحظه‌ها را ثبت می‌کند تا دستیابی زنان به حق انتخاب پوشش. آزادی‌های یواشکی زنان در روایت‌های این صفحه آشکار می‌شود.»
تاکنون (نهم ماه مه/ نوزدهم اردیبهشت) حداقل۶۰ هزار و ۶۳۴ نفر صفحه «آزادی‌های یواشکی زنان در ایران» را به علاقه‌مندی‌های خود افزوده‌اند و تعداد زیادی هم در آن عکس‌ها و روایت‌های خود را از حجاب اجباری و تجربه آزادی یواشکی، به اشتراک گذاشته‌اند.
زنانی که این تجربه‌ها را به شکل عمومی منتشر کرده‌اند، از سراسر ایران هستند؛ در گروه‌های سنی مختلف و با سرگذشت و شرایط گوناگون.
در این عکس‌ها زن‌های خیلی معمولی دیده می‌شوند واز گروه های سنی مختلف. مثلاً مادر پیری با موهای سپید خود اعتراضش را به حجاب تحمیلی بیان کرده است.
برای برخی، انتشار عکس با مشخص شدن هویت واقعی‌شان آسان نبوده است، بنابراین سعی کرده‌اند این تجربه را با روش‌های خلاقانه خود عمومی کنند. مجموعه متنوعی از عکس‌ها، در حالت‌های مختلف و در مکان‌های گوناگون در این صفحه جمع شده که تصویر تازه‌ای از تجربه سی و چند ساله حجاب اجباری در ایران به نمایش می‌گذارد. در عین حال، شجاعت این زنان برای انتشار آشکار عکس‌های خود در فضای مجازی، به نوعی مقابله آشکار شباهت پیدا کرده است.
در مقابل، گروهی از منتقدان چنین حرکت‌هایی معتقدند راه‌اندازی چنین صفحه‌ای تنها یک سرگرمی مجازی برای گروهی از مردم است که توان حضور در عرصه‌های عملی مبارزه را ندارند و این راه به کنشگری فعال منجر نمی‌شود. آنها می‌گویند گردانندگان این صفحه درک درستی از مفهوم آزادی ندارند و آن را به «آزادی یواشکی» و «چند ثانیه‌ای» تقلیل داده‌اند. در حالی که به اعتقاد آنها، کنش اجتماعی باید به افزایش آگاهی و مداخله‌گری تبدیل شود.
با این حال مشارکت‌کنندگان در صفحه آزادی‌های یواشکی، معتقدند که با انتشار عکس‌های خود به‌شکل عمومی و با حضور علنی در محیط‌های عمومی، قدمی واقعی در مخالفت با حجاب اجباری برداشته‌اند.
؛زنانی که لزوماً زیبا نیستند و مثلاً مادر پیری با موهای سپید اعتراضش را بیان کرده است.؛
دوست عزیر، از یک مادر پیر با موهای سپید زیباتر دیگر چه چیزی وجود دارد. این چه طرز مقاله نوشتن است. خوبه که حالا شما خودت زن هستی! انتظار خواندن چنین متن و طرز تفکری در رادیو زمانه رو اصلا نداشتم.
آرش / 09 May 2014
دوست گرامی، ممنون از انتقاد و توجه شما. بدون شک قصدم زیر سوال بردن زیبایی مادرانه نبوده، اما متاسفانه منظور درست بیان نشده است. هدفم این بود که بگویم زنان برای به نمایش گراشتن زیبایی خود عکس‌هایشان را منتشر نکرده‌اند. به هر روی، از نظرتان ممنونم و مطلب اصلاح شد.
نعیمه دوستدار / 09 May 2014
سلام
زنده باد حق آزادی پوشش
هم اکنون گروه مذکور در فیس بوک بالغ بر 60 هزار عضو دارد ؛ این رقم در حالی ست که کمتر از یکهفته از فعالیت گروه میگذرد .
زنان برای حق خود به پا خواسته اند…..
زنده باد
هستی / 09 May 2014
نعیمه عزیز چقدر خوب که مطلب رو تصحیح کردید. از یک گزارشگر حرفه ای و معتبر مانند شما انتظار دیگری هم نداشتم. در چون غیر از آن نکته مقاله عالی و خواندنی بود. راستش من جز رادیو زمانه و رادیو دویچله وله فارسی هیچ رسانه فارسی دیگری رو حرفه ای و بی طرف نمیدونم. فقط شما دو تا رسانه هستین که من با اطمینان کامل اخبارشون رو میخونم و آدم هر چه بیشتر چیزی رو دوست داشته باشه نسبت به اون بیشتر حساس میشه. در انتظار مقاله های خوب بعدی تو عزیز هستم.
آرش / 09 May 2014
زنده باد ایرانی و فرهنگ آریایی که در بدترن شرایط از کوچکترین روزنه ها خودش را نمایان میسازد .اکنون این صفحه بالغ بر 90000 علاقه مند دارد
پرهام / 10 May 2014
الان که دارم این کامنت و می ذارم. اعضای این صفحه 166680 نفر شده. دیدن این صفحه به من حس بسیار خوبی می ده. اینکه من تنها نیستم. خیلی از بچه های دهه 60 هستن که سال هاست توی این حجاب اذیت شدن و حالا خواهان گرفتن این حق هستن.
نینا / 14 May 2014
دوستان متوجه هستند قبل از این که پیج آزادی‌های یواشکی زنان راه اندازی بشه خبر گزاری های خارجی تبلیغات گسترده‌ای مخالف حجاب شروع کردند؟
کارشون مشکوک بود واقعا!
من فکر میکنم دست همشون توی یه کاسه هست تا فرهنگ مارو عوض کنن.
کسی با آزادی زنان مخالف نیست مساله‌ی مهم ترس از فساد جامعه هست
من حجاب رو توی چادر نمیدونم اما بی‌حجابی زمینه‌ی فساد مردان هست
و به خانواده صدمه می زند وقتی تک تک اعضا به دنبال اینجور آزادی باشند و صمیمیت جاشو به خودخواهی می‌ده، چون هرکس بیشتر به عشق و حال خودش می‌اندیشه!
خلاصه ی مطلب این کار برنامه ریزی شده هست که به فرهنگ ایرانی صدمه بزنن و پیش‌نیازش شبکه‌های ماهواره ای مثل فارسی نان هست که همه از اهداف شوم‌شان آگاهید که فرهنگ خیانت رو رواج دادن
Mahsa / 18 May 2014
Trackbacks