ماسه و شن پس از آب، بزرگترین منبع طبیعی تحت دستاندازی و استخراج بشر است اما بر خلاف آب، به عنوان منبعی استراتژیک از سوی دولتها و صنعت به رسمیت شناخته نشده است. سازمان ملل متحد با انتشار گزارشی از استخراج سالانه ۵۰ میلیارد تن شن و ماسه خبر داد و گفت که نظرگاه دولتی و شرکتی درباره این منبع مهم باید به سرعت تغییر کند و محدودیتهایی برای حفاظت از آن وضع شوند. میزان استخراج سالانه ماسه و شن در جهان برای ساختن دیواری به بلندای ۲۷ متر و پهنای ۲۷ متر دور سیاره زمین کافی است. سازمان ملل خواهان آن شده که تمهیداتی برای جبران از دست رفتن گونههای حیوانی و گیاهی حاصل از استخراج شن و ماسه و نیز تخفیف آثار اقتصادی و اجتماعی آن در افزایش نابرابری و تبعیض اندیشیده شوند. ماسه نقش مهمی در توسعه اقتصادی صنعتها دارد: از صنعت ساختوساز گرفته تا فناوری ارتباطات. به همین خاطر پاسکال پدوتزی، مدیر پایگاه دادههای منابع جهانی برنامه محیط زیست سازمان ملل میگوید: «اگر سرتاسر توسعه ما به ماسه وابسته است، باید آن را به عنوان مادهای استراتژیک به رسمیت بشناسیم.» استخراج ماسه به شیوههای گوناگونی صورت میگیرد که برای زیستبومها آسیبزا هستند: از لایروبی رودخانهها و دریاچهها گرفته تا انواع مختلف استخراج از زمین و خردکردن سنگها. پژوهشهای جدید نشان میدهند که بیش از یک هزار گونه گیاهی و حیوانی در معرض انقراض که در به اصطلاح «فهرست قرمز» قرار دارند، از استخراج شن و ماسه آسیب میبینند. حدود ۲۴ هزار گونه به طور کلی در معرض این آسیب قرار دارند.
26 April 2022