احزاب سنتی راست و چپ اروپا که ستون‌های سیاسی این قاره‌اند صبح دوشنبه غمگینی داشتند. آفتاب اما بر فراز دفاتر احزاب راست افراطی در قاره سبز می‌تابید. پیروزی‌های راست افراطی در انتخابات پارلمان اروپا در روز یکشنبه ۲۰ خرداد / ۹ ژوئن، امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه را بر آن داشت تا فرمان انتخابات زودهنگام سراسری بدهد. فرانسه تنها نبود و خروجی حوزه‌های رأی گیری در دیگر کشورهای اروپایی هم عدم اطمینان به مسیر سیاسی آینده اروپا را افزایش داد.
احزاب راست افراطی در انتخابات پارلمانی اتحادیه اروپا به دستاوردهای قابل توجهی دست یافته‌اند و شکست‌های تحقیرآمیزی را به احزاب اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه و کارل نهامر صدراعظم اتریش تحمیل کرده‌اند.
در حالی که در آرایش نهایی پارلمان اروپا احزاب جریان اصلی راست و چپ میانه همچنان کنترل پارلمان اروپا با ۷۰۵ عضو را حفظ کردند، اما این بلوک ۲۷ عضوی به طور محسوسی به سمت راست افراطی چرخید که نشانه‌ای از تندبادهایی است که اروپا را درنوردیده است.
در فرانسه، حزب ملی‌گرای افراطی مارین لوپن چنان شکست کوبنده‌ای را به راست میانه مکرون وارد کرد که رئیس‌جمهوری فرانسه به انتخابات زودهنگام برای مجلس سفلای جدید روی آورد. مانور خطرناکی که می‌تواند ناکامی‌های بیشتری را بر حزب او آوار کند و سه سال باقی مانده از دوره ریاست جمهوری او مشکل‌تر از الان شود.
حزب ملی‌گرای افراطی لوپن حدود ۳۳ درصد از آرا و ۳۱ کرسی در پارلمان اروپای آینده را به دست آورد – بیش از دو برابر آرای ۱۵ درصدی ائتلاف مکرون.
لوپن پس از پیروزی گفت:
ما آماده‌ایم کشور را دگرگون کنیم، آماده دفاع از منافع فرانسوی‌ها، آماده پایان دادن به مهاجرت‌های گسترده هستیم.
مکرون هم شکست را پذیرفت و گفت:
من پیام شما، نگرانی‌های شما را شنیده‌ام و آنها را بی‌پاسخ نخواهم گذاشت… این وضعیتی است که من خودم نمی‌توانم استعفا بدهم… نمی‌توانم طوری رفتار کنم که انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است…فرانسه نیاز دارد تا در آرامش و هماهنگی عمل کند.
او در شبکه اجتماعی اکس هم چنین نوشت:
من به ظرفیت مردم فرانسه برای انتخاب درست برای خود و برای نسل‌های آینده اطمینان دارم. تنها آرزوی من این است که برای کشورمان که خیلی دوستش دارم مفید باشم.
مکرون اواخر روز یکشنبه اعلام کرد فرانسه برای انتخابات پارلمانی در ۱۰ تیر / ۳۰ ژوئن به پای صندوق‌های رأی می‌رود و دور دوم آن در ۱۷ تیر / ۷ ژوئیه برگزار می‌شود.
فرش قرمزی برای افراطی‌های آلمان
در آلمان، حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AfD) مقام دوم را به خود اختصاص داد که نشان دهنده قدرت این حزب در آستانه انتخابات فدرال سال آینده است.
راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» بیش از ۱۶ درصد آرا را به دست آورد، که بهترین نمایش این گروه در تاریخ تشکیلش و سهم بالاتری از آرا نسبت به هر سه حزب در ائتلاف شولتس بود.
ائتلاف محافظه کار اتحادیه دموکرات مسیحی (CDU) و اتحادیه سوسیال مسیحی (CSU) که اپوزیسیون دولت کنونی در سطح فدرال هستند، با حدود ۳۰ درصد آرا در صدر قرار گرفتند.
سبزهای آلمان بزرگترین بازنده روز یکشنبه بودند که با کاهش ۸،۵ درصدی آرایشان به ۱۲ درصد رسیدند. این نشان می‌دهد که در اوج بحران اقتصادی در آلمان، بخش قابل توجهی از رأی‌دهندگان هزینه سیاست‌های کاهش انتشار آلاینده‌ها را عامل تنگنای اقتصادی خودشان می‌دانند. این پیامی مهم برای احزاب با برنامه‌های زیست‌محیطی در سراسر اروپا است که باید تعادلی منطقی میان جیب رأی‌دهنده‌ها و برنامه‌های سازگار با محیط زیست بیابند وگرنه راست افراطی آغوشش را برای مردم مضطرب گشوده است.
حزب سوسیال دموکرات شولتس (SPD) و سومین شریک ائتلافی، حزب دموکرات آزاد (FDP) که حزب تکنوکرات‌ها است، به ترتیب حدود ۱۴ درصد و ۵ درصد آرا را به دست آوردند که نسبت به انتخابات قبلی ۱۵,۸ درصد و ۵,۴ درصد کاهش یافته است.
نمایش قدرتمند راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» در حالی اتفاق می‌افتد که چشم‌انداز سیاسی آلمان در دهه‌های اخیر با برآمدن احزاب پوپولیست جدید و رقابت آنها برای پر کردن خلاء ناشی از افول احزاب جریان اصلی حاکم بر دوران پس از اتحاد مجدد، تیره شده است.
به نظر می‌رسد که روند کنونی شکل دادن ائتلاف‌های پایدار را برای احزاب سنتی در آلمان بسیار دشوارتر می‌کند و تنش‌ها در فضای سیاسی، از جمله موارد خشونت علیه سیاستمداران و فعالان جامعه مدنی، افزایش خواهد یافت.
دستاوردهای «آلترناتیو برای آلمان» به‌رغم مجموعه‌ای از رسوایی‌ها و جنجال‌ها، از جمله صحبت یکی از کاندیدهای اصلی آنها مبنی بر اینکه اس‌اس، نیروی شبه‌نظامی اصلی نازی‌ها، «همه جنایتکار» نبودند، به دست آمده است.
آلیس وایدل، یکی از رهبران «آلترناتیو برای آلمان» روز یکشنبه گفت:
ما خوب عمل کرده‌ایم زیرا مردم بیشتر ضد اروپایی شده‌اند. مردم از بوروکراسی زیاد بروکسل آزرده‌خاطر هستند.
در اتریش، حزب راست افراطی آزادی نزدیک به ۲۶ درصد آرا را به دست آورد و برای اولین بار در صدر رأی گیری سراسری قرار گرفت.
حزب محافظه کار مردم (OeVP) بیش از ۲۴ درصد آرا را به دست آورد، پس از آن سوسیال دموکرات‌ها با حدود ۲۳ درصد و سبزها با نزدیک به ۱۱ درصد آرا قرار گرفتند.
کارل نهامر، صدراعظم اتریش پس از روشن شدن ترکیب کلی آرا متعهد شد که نگرانی‌های رأی دهندگان را پیش از انتخابات ملی که در اواخر سال میلادی کنونی برگزار می‌شود، از جمله سرکوب مهاجرت‌های غیرقانونی برطرف کند.
در همین حال، جورجیا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا، پس از اینکه برادران پوپولیست راستگرای ایتالیا بیش از دو برابر کرسی‌های خود در پارلمان را افزایش دادند، موقعیت خود را تقویت کرد.
جناح راست افراطی در هلند نیز عملکرد خوبی داشت و حزب ضد مهاجرت «برای آزادی» خیرت ویلدرس پیش بینی می‌شود که شش کرسی به دست آورد که تنها دو کرسی کمتر از کل احزاب چپ میانه و سبز است.
امید سبزها و چپ‌ها به شمال است
احزاب جناح چپ و سبز در کشورهای اسکاندیناوی نمایش بهتری داشتند و احزاب راست افراطی و پوپولیست در سوئد، دانمارک و فنلاند شاهد کاهش سهم آرای خود بودند.
در مجارستان، حزب ملی‌گرای راست ویکتور اوربان، نخست‌وزیر این کشور، بیشترین آرا را به دست آورد اما در مقایسه با انتخابات ۲۰۱۹ آرای قابل توجهی را از دست داد.
این حزب ۴۴ درصد آرا را به دست آورد که نسبت به سهم ۵۲ درصدی در انتخابات پیشین، کاهش قابل توجهی داشت.
با این حال، اوربان در یک سخنرانی در جمع هواداران در یک رویداد حزبی در یکشنبه شب مدعی پیروزی شد. او گفت:
امروز ما که پیش‌تر در اپوزیسیون بودیم، اپوزیسیون جدید را شکست دادیم، و مهم نیست در دفعات بعدی اپوزیسیون چه نامی داشته باشد، بارها و بارها آنها را شکست خواهیم داد.
رقیب اصلی اوربان، حزب چپ میانه، حدود ۳۰ درصد آرا را به دست آورد.
به طور کلی، احزاب جریان اصلی و طرفدار اروپا همچنان نیروهای مسلط در پارلمان اروپا باقی ماندند و احزاب راست میانه و چپ میانه، اکثریت شکننده‌ای در پارلمان ۷۰۵ عضوی اروپا به دست آوردند. راست افراطی اما همچنان پرقدرت بر دروازه‌های کشورها و نهاد‌های اروپای یورش می‌برد و ممکن است قلعه احزاب سنتی روزی فتح شود.
حزب مردم اروپا (EPP) در مسیر تبدیل شدن به بزرگترین گروه پارلمانی با ۱۸۹ نماینده است که جایگاهش با پیروزی‌های راست میانه در اسپانیا و لهستان تقویت شد و پس از آن ائتلاف مترقی سوسیالیست‌ها و دموکرات‌ها چپ میانه با ۱۳۵ کرسی قرار گرفت.
گروه محافظه‌کاران و اصلاح اروپا (مخالفان و منتقدان اتحادیه اروپا)، که شامل برادران ایتالیا می‌شود، ۷۲ کرسی و پس از آن راست افراطی هویت و دموکراسی ۵۸ کرسی به دست آورده است.
احزاب سبز و لیبرال و طرفدار اروپا بیشترین ضرر را متحمل شدند و سبزها – اتحاد آزاد اروپا و تجدید اروپا بیش از ۴۰ کرسی را از دست دادند.
سنتی‌ها در مقابل افراطی‌ها، خواهران با هم در تماسند
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، تلاش کرد پیشتازی راست افراطی را کمرنگ جلوه دهد و گفت که ما در انتخابات اروپا پیروز شدیم.
فون در لاین گفت:
این انتخابات دو پیام به ما داده است. اول، اکثریت خواستشان یک اروپای قوی است و این برای ثبات بسیار مهم است. اما این نیز درست است که افراطی‌ها در چپ و راست مورد حمایت قرار گرفته‌اند و به همین دلیل است که نتیجه آرا با مسئولیت بزرگی برای احزاب میانه همراه است.
هرچقدر هم فون در لاین خوشبین باشد ولی نتایج کنونی نشان می‌دهد که منتقدان اتحادیه اروپا و افراطی‌های ضدمهاجرت و برنامه‌های محیط زیستی، بلوک بزرگی را در پارلمان بعدی تشکیل خواهند داد.
این بلوک بسیار بزرگ از احزاب راست افراطی، می‌تواند بر سیاست‌های آب و هوایی تأثیر بگذارد. همچنین، سیاست‌های کشاورزی و تعرفه‌ها در اتحادیه اروپا و سیاست‌های مهاجرت، که موضوع بسیار مهمی در آلمان و هلند است.
شاید تنها امید احزاب سنتی در اروپا این است که راست‌های افراطی هنوز به ساختاری برای اتحاد بین‌کشوری دست نیافته‌اند. اعضای این بلوک اختلافات زیادی با یکدیگر دارند ولی سعی کرده‌اند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. نمونه این تلاش‌ها برای اتحاد راست افراطی را در تماس یکشنبه شب مارین لوپن فرانسوی با جورجیا ملونی ایتالیایی، خواهران راست افراطی در این دو کشور مهم اروپای غربی می‌توان دید.