در ۱۳ اردیبهشت، یک روز پس از روز معلم در تقویم رسمی ایران، معلمان در چندین شهر مقابل ساختمان آموزش و پرورش و سازمان برنامه و بودجه تجمع کردند. نیروهای امنیتی دستکم چهار معلم را در تهران و یک معلم را در بوشهر بازداشت کردند.
نهادهای امنیتی برای جلوگیری از تجمع معلمان در روزهای قبل فعالان صنفی را در چند شهر، از جمله سنندج و تهران احضار و یا تهدید کرده بودند. به‌رغم این تهدیدها معلمان در شهرهای خمینی‌شهر، قزوین، لاهیجان، رودبار، فومن، رشت، انزلی، الیگودرز، هرسین، بوشهر، یاسوج، سقز، اسلام‌آباد غرب، نورآباد ممسنی و بوکان تجمع کردند.
به گفته شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی تجمع معلمان «علیرغم فشار و تهدیدات نیروهای امنیتی برگزار شد.»
در تهران نیروهای امنیتی دستکم چهار تن از معلمان را بازداشت کردند. مهدی قادری چند ساعت پس از بازداشت آزاد شد اما مهدی فراحی شاندیز، وحید موسوی دهسری و داوود بایسته که با خشونت بازداشت شده بودند، تا زمان انتشار این گزارش همچنان در بازداشت نیروهای امنیتی بودند.
به گفته شاهدان عینی ماموران امنیتی هنگام بازداشت فراحی شاندیز، موسوی دهسری و بایسته «به صورت آنها ضربه زدند.»
محبوبه فرحزادی، معلم بازنشسته که در تجمع مقابل سازمان برنامه و بودجه در تهران حضور داشت، در یک گزارش منتشر شده در کانال شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان، «تعرض» و «ضربه زدن» نیروهای امنیتی به سه تن از معلمان بازداشت شده در تهران را تایید کرد. به گفته او،
منطقه مملو از نیروهای گارد ضد شورش و لباس شخصی بود. بسیاری با موتور و یا پیاده؛ دوربین به دست و آمبولانسی پارک شده در پارک قابل توجه بود. مخصوصا سن کم لباس‌شخصی‌ها چشم گیر بود. بین لباس شخصی‌ها و نیروی گارد ویژه با همکاران درگیری لفظی شد که آنها آقای دهسری و آقای بایسته از معلمان اسلامشهر و آقای شاندیز را به طرف ون پارک‌شده‌ای در خیابان مقابل سازمان برنامه بردند در حالی که به همکاران تعرض و به صورتشان ضربه می‌زدند.
فرحزادی گفت که نیروهای امنیتی هنگامی که قصد داشت با یک خودرو مسافرکشی از محل تجمع برود، از رفتن او «ممانعت کردند. جلوی ماشین را گرفتند.» و از او «بازجویی» کردند.
در بوشهر نیز نیروهای امنیتی رضا امانی‌فر، از اعضای کانون صنفی معلمان این استان را بازداشت کردند.
به گفته شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی در مریوان هم «علیرغم حضور گسترده نیروهای امنیتی و یورش به معترضین معلمان مقاومت کرده و با آرام‌کردن شرایط به تجمع اعتراضی خود ادامه دادند.»
در سقز نیز به گفته شاهدان عینی، کوچه و خیابان‌های منتهی به ساختمان آموزش و پرورش «مسدود و میلیتاریزە شدە بود. چنانکە هیچ وسیله نقلیه و عابر پیادەای حق ورود به خیابان‌های اطراف اموزش و پرورش را نداشت.»
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان به نقل از معلمان حاضر در تجمع مقابل آموزش و پرورش سقز نوشت:
مجریان قانون، در روز کاری، بە شیوەای مضحک و غیر قانونی، اداره آموزش و پرورش را تعطیل و کارکنان ادارە را با قفل و زنجیر کردن درهای ادارە، عملا محبوس نمودە بودند. با این وضعیت جمعی از همکاران شاغل و بازنشسته شهر ژینا همچنان اطراف آموزش و پرورش را ترک نکردند و تجمع اعتراضی و مدنی خود را در اطراف آموزش و پرورش ادامە دادند.
نیروهای امنیتی در روزهای گذشته نیز حداقل ۱۷ تن از فعالان صنفی معلمان در استان کردستان را احضار و یا با تماس تلفنی تهدید کرده بودند. علاوه بر این اسماعیل عبدی، دبیر پیشین کانون صنفی معلمان تهران را که به تازگی پس از نزدیک به ۱۰ سال حبس از زندان بیرون آمده است، با اطلاعات سپاه احضار و تهدید کردند.
مطالبه معلمان چیست؟
خواسته معلمان که پس از یک سال بار دیگر به خیابان بازگشتند، توقف سرکوب معلمان و فعالان صنفی، فراهم‌کردن حق آموزش رایگان برای تمام کودکان در سن آموزش، رفع تبعیض آموزشی، ایمن‌سازی مدارس، اجرای کامل همسان‌سازی و رتبه‌بندی و رفع تبعیض جنسیتی در متون درسی اعلام شد.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی در قطعنامه پایانی تجمع ۱۳ اردیبهشت مطالبات معلمان را به شرح زیر اعلام کرد:
- آزادی معلمان زندانی و رفع حکم اخراج، انفصال ، بازنشستگی زود‌هنگام و محکومیت با پابند الکترونیکی فعالان صنفی در کشور.
- آموزش رایگان برای تمامی دانش‌آموزان، بویژه ۹۳۰ هزار دانش‌آموز بازمانده از تحصیل در کشور.
- حذف سهمیه کنکور و رفع تبعیضات آموزشی.
- ایمن‌سازی فضاهای آموزشی برای سه میلیون دانش‌آموزی که در این فضاهای پرخطر درس می‌خوانند. به این آمار مدارس کپری و کانکسی در استان‌های محروم را بیفزایید.
- جلوگیری از کالایی شدن و خصوصی‌سازی آموزش بر طبق اصل ۳۰ و بند ۳ اصل ۳ قانون اساسی.
- رفع هرگونه تبعیض جنسیتی، زنانه مردانه کردن علم و نگاه مردسالارانه در کتب درسی.
- اجرای کامل همسان‌سازی بازنشستگان و اجرای مواد ۱۲۵ و ۶۵ و ۸۵ ق م خ ک (در خصوص بیمه تکمیلی) و نیز پرداخت معوقات ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۹ خورشیدی.
- برقراری رتبه‌بندی استحقاقی تمامی شاغلین و افزایش حقوق کمینه تا سطح خط فقر.
تجمع ۱۳ اردیبهشت نخستین تجمع معلمان پس از یک سال است. تشکل‌های صنفی معلمان سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در اعتراض به وضعیت معیشتی، به ویژه دستکاری لایحه رتبه‌بندی حقوق معلمان، سرکوب فعالان صنفی، خصوصی‌سازی آموزش و پرورش و همچنین خشونت ماموران دولتی در سرکوب معترضان قیام ژینا و حمله به مدارس چندین مرتبه تجمع و تحصن کردند.
نیروهای امنیتی، دستگاه قضایی و وزارت آموزش و پرورش با بازداشت، صدور حکم زندان و اخراج ده‌ها معلم در شهرهای مختلف تلاش کردند مانع تداوم اعتراض معلمان شوند.
تنها از آغاز سال تا ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ دستکم ۳۷ معلم در شهرهای مختلف به یکی از شیوه‌های احضار به دادگاه یا نهادهای امنیتی، تعلیق از کار یا اخراج دائم به حکم هیئت رسیدگی به تخلفات اداری، بازداشت، صدور حکم قضایی حبس یا جزای نقدی بدل از حبس هدف سرکوب قرار گرفتند.
هرانا، ارگان مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران ۱۲ اردیبهشت، همزمان با روز معلم در تقویم رسمی ایران از «ثبت ۲۱ مورد بازداشت، ۴۹ مورد احضار،۳۶ مورد محاکمه، ۴۸ ماه حقوق تعویقی برای ۱۰۶۰۰ نفر، ۶۱ مورد اخراج و تعدیل و منع از تدریس و ۹ مورد بازنشستگی اجباری» طی ۱۲ ماه خبر داد.
این گزارش می‌گوید در بازه زمانی ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ تا ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۳، «۶۴ تن از معلمان و فعالان صنفی به ۱۴۹۵ ماه حبس تعزیری و ۱۸ ماه حبس تعلیقی، ۷۲ ضربه شلاق، ۲۴ مورد محرومیت از حقوق اجتماعی و ۱۲۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان جریمه نقدی» محکوم شدند.
زهرا صیاد دلشادپور، فعال صنفی معلمان در انزلی (اخراج از کار)، مجید کریمی و مسعود فرهیخته از اعضای انجمن صنفی معلمان کردستان (جریمه نقدی بدل از حبس)، سلمان الفتی، معلم در گیلان غرب (بازداشت)، محمود صفدری، فعال صنفی معلمان در خراسان شمالی (احضار به دادگاه)، اصغر امیرزادگان، عضو هیئت مدیره کانون صنفی شیراز (بازداشت و اجرای حکم حبس)، طاهر اصغرپور، معلم در استان البرز (اجرای حکم حبس)، محمد صادقی معلم بازنشسته در اراک (اجرای حکم حبس)، امان جلالی‌نژاد، معلم در اهواز(بازداشت)، سلمان موسوی، فعال صنفی در خرم‌آباد (اخراج از کار)، سکینه ملکی، فعال صنفی و معلم شیمی در شهرستان انزلی (اخراج از کار)، محمود صدیقی‌پور، انوش عادلی، عزیز قاسم‌زاده، علی نهالی، محمدجواد حجت‌سعیدی، جهانبخش لاجوردی، غلامرضا اکبرزاده‌باغبان، تیمور باقری‌کودکانی، طهماسب سهرابی، یدالله بهارستانی از فعالان صنفی در استان گیلان (محکومیت به حبس)، روح‌الله مردانی، فعال صنفی در استان البرز(احضار به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری)، محمود بهشتی لنگرودی، عضو هیئت مدیره کانون صنفی تهران (محکومیت به جزای نقدی)، کوکب بداغی پگاه، فعال صنفی (احضار به هیئت رسیدگی به تخلفات اداری) در ایذه و کریم بستانچی، فعال صنفی در ارومیه از جمله معلمانی بودند که از شروع سال ۱۴۰۳ هدف سرکوب دولتی قرار گرفتند.