بعد از ظهر چهارشنبه ۱۳ دی‌ماه، در مراسم سالگرد ترور قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس، در مسیر گورستان کرمان دو انفجار رخ داد که بر اثر آن ۹۴ نفر کشته و دست‌کم ۲۸۴ نفر مجروح شدند. گروه «دولت اسلامی» (داعش)، پنج‌شنبه ۱۴ دی / ۴ ژانویه در کانال تلگرامی که گفته می‌شود متعلق به این گروه است، مسئولیت انفجارهای مرگبار کرمان را برعهده گرفت. این رویداد از زمان وقوع تا به امروز بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهان داشته است و تقریباً تمامی آنها درباره آن نوشته اند.
یکی از نکته‌های قابل توجه در پوشش رسانه‌های بین‌المللی، تمرکز بر تاثیر این دست از حوادث بر روابط خارجی ایران و تصویر آن در عرصه جهانی است. این رسانه‌ها به ویژه به تحلیل نحوه واکنش دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی به این حوادث پرداخته‌اند. برخی از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی، ضمن ابراز نگرانی از وضعیت امنیتی در ایران، خواستار اتخاذ تدابیر فوری شده‌اند.
در رویدادهای مهم جهانی، نحوه پوشش رسانه‌ای این رویدادها می‌تواند تاثیرهای عمیقی بر درک عمومی و تصمیم‌گیری‌های سیاسی داشته باشد. انفجارهای اخیر در کرمان، نمونه‌ای از این موارد است. این نوشته به بررسی و تحلیل پوشش رسانه‌های بین‌المللی غیر فارسی زبان از این حادثه می‌پردازد.
نوع پوشش رسانه‌ای
رسانه‌های بین‌المللی با دیدگاه‌ها و رویکردهای مختلفی به پوشش این خبر پرداختند. برخی از رسانه‌ها با اتخاذ رویکردی انتقادی و تمرکز بر ناکامی‌های امنیتی دولت ایران، تصویر منفی از وضعیت امنیتی کشور ارائه می‌دهند. این در حالی است که برخی دیگر از رسانه‌ها با رویکردی متعادل‌تر به بررسی ریشه‌ها و علل وقوع این حوادث پرداخته و به تحلیل پیامدهای آن بر ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی اهمیت داده‌اند. برخی از رسانه‌ها هم با تمرکز بر جنبه‌های انسانی و خسارت‌های وارده به غیرنظامیان، احساساتی عمیقی را در مخاطبان برانگیختند.
تمرکز رسانه‌های غربی بیشتر بر جنبه‌های امنیتی و پیامدهای سیاسی حادثه بوده و برخی از این رسانه‌ها به بررسی علل احتمالی و پیش‌زمینه‌های تاریخی و سیاسی این انفجارها پرداخته‌اند. از طرف دیگر، رسانه‌های منطقه‌ای به بررسی تاثیرهای این حوادث بر روابط بین‌المللی و وضعیت امنیتی خاورمیانه پرداختند. این رسانه‌ها تلاش کردند تا با ارائه دیدگاه‌های متفاوت، چشم‌انداز جامع‌تری از این رویدادها ارائه دهند.
نمونه‌هایی از پوشش خبری
۱. رسانه‌های غربی:
نیویورک تایمز و بی‌بی‌سی، به تحلیل عوامل انگیزشی پشت پرده این حوادث و تاثیر آنها بر روابط بین‌المللی پرداختند. برای مثال، بی‌بی‌سی نیوز وعده علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی برای “پاسخ سخت” به انفجارها را پوشش داد. نیویورک تایمز اطلاعات مفصلی درباره حملات، از جمله تعداد کشته‌شدگان و واکنش‌های مقامات ایرانی و بین‌المللی ارائه کرد. رویترز درباره قول انتقام ایران و ادعای مسئولیت برای انفجارهای مرگبار کرمان گزارش داد. و خبرگزاری آسوشیتد پرس درباره تعداد کشته‌شدگان، عدم ادعای فوری مسئولیت، و پاسخ جهانی به انفجارها گزارش کرد.
رسانه فرانسوی لوموند این حادثه را به عنوان بزرگترین حمله تروریستی در ایران از زمان انقلاب ۱۳۵۷ گزارش کرده و اطلاعاتی در مورد تعداد کشته‌ها و زخمی‌ها ارائه داده و اشاره‌ای به مراسم تشییع جنازه قربانیان داشته است. روزنامه اسپانیایی ال پاییس هم به بررسی انفجارهای کرمان پرداخته و تاکید کرده که این حمله در مراسم یادبود قاسم سلیمانی صورت گرفته و به بحث در مورد ارتباط این حمله با جنگ غزه و دینامیک‌های داخلی رژیم جمهوری اسلامی پرداخته است.
۲. رسانه‌های منطقه‌ای:
الجزیره و العربیه نگاهی عمیق و مفصل به تاثیرهای این رویداد بر مناسبات منطقه‌ای ارائه دادند. الجزیره با ارائه به‌روزرسانی‌های زنده درباره انفجارها، از جمله بیانیه‌های رسمی و تحول‌های مرتبط با حادثه، این انفجارها را پوشش داد.
۳. رسانه‌های روسی:
این رسانه‌ها به نوعی با دیدگاهی متفاوت از رسانه های غربی به این موضوع نگاه کردند. آر تی نیوز قول “پاسخ سخت” رهبر جمهوری اسلامی به انفجارها و ادعای مسئولیت توسط گروه دولت اسلامی را پوشش داد و بر محکومیت جهانی حملهها و تاثیرهای احتمالی آن بر امنیت منطقه‌ای تاکید کرد. اسپوتنیک نیوز هم به ادعای مسئولیت گروه دولت اسلامی و انگیزه‌های احتمالی پشت این حملهها اشاره کرد.
۴. رسانه‌های آسیایی:
رسانه‌های کشورهایی مانند هند و چین، دیدی متفاوت و گاهی جدا از داستان‌های غربی ارائه دادند. پوشش خبری آنها هم بر پاسخ جهانی به انفجارها و تأثیرهای آن بر صلح و امنیت بین‌المللی تمرکز داشت.
تایمز ایندیا بر تسریع تنش‌ها در منطقه و تهدید ناشی از حملهها تاکید کرد و ایندیا تودی به ادعای مسئولیت داعش و تاثیرات احتمالی حملهها بر ثبات منطقه‌ای اشاره کرد.
سی‌جی‌تی‌ان چین بر تاثیر احتمالی انفجارها بر وضعیت امنیتی ایران و پاسخ منطقه‌ای به حادثه تاکید کرد. و شینهوا درباره قول انتقام از سوی حکومت ایران علیه مسببان این حملهها و لزوم تحقیق‌های دقیق برای شناسایی عاملان اصلی انفجارها نوشت.
در مجموع می‌توان گفت که پوشش رسانه‌های بین‌المللی از انفجارهای کرمان طیف گسترده‌ای از دیدگاه‌ها و تفسیرها را بازتاب می‌دهد. این تنوع نه تنها بر درک عمومی از این حادثه تاثیر می‌گذارد، بلکه به شکل‌گیری درک ما از پیچیدگی‌های جهانی کمک می‌کند.
——————————————————————