شنبه هفدهم دی ماه در چند شهر داخل و خارج ایران گروههای مختلفی بر مزار کشتهشدگان به دست جمهوری اسلامی جمع شدند. سازمان اطلاعات نیروی انتظامی تهران میگوید ۱۳ نفر را در تهران بازداشت کرده است.
هویت هیچ یک از بازداشت شدگان هنوز فاش نشده است. سازمان اطلاعات نیروی انتظامی در اطلاعیهاش افراد بازداشت شده را «فریب خورده» خواند که به ادعای این نهاد امنیتی «با تحریک شبکههای معاند» در مراسم چهلم یکی از کشتهشدگان اعتراضات سراسری «سعی در ایجاد بلوا و آشوب و ناامنی و همراه کردن افراد حاضر در مراسم را داشتند».
سازمان اطلاعات نیروی انتظامی تاریخ دقیق بازداشت این افراد را اعلام و تنها نوشت زمان آن «اواخر هفته گذشته» بود.
بر بنیاد ادعای این سازمان این ۱۳ تن در یک «عملیات غافلگیرانه» بازداشت شدند. نیروی انتظامی همچنین ادعا کرد که برخی از افراد بازداشت شده «ضمن تحریک مردم به به تجمعات غیر قانونی و اقدامات هنجارشکنانه با تهیه بنزین و مواد آتشزا سعی در تخریب و آتش زدن سازمان یافته اموال و اماکن عمومی و دولتی و تعرض به جان و مال مردم را داشتند.».
در هفتههای گذشته در چند شهر، از جمله تهران چلّه کشتهشدگان خیزش زن، زندگی، آزادی برگزار شد. در تهران گروهی از مردم بر مزار حمیدرضا روحی که به ضرب گلوله ماموران حکومتی به قتل رسید حاضر شدند. در ویدئوهایی که از این مراسم منتشر شد یورش نیروی انتظامی به حاضران در محل دیده میشود.
گلباران مزار کشتهشدگان
صبح هفدهم دی ماه نیز در چند شهر گروههای کوچکی از مردم بر مزار کشتهشدگان اعتراضات اخیر یا قربانیان اسقاط هواپیمایی اوکراینی حاضر شدند. در کرمانشاه مزار رضا گلپرنیا، جوان ۲۰ سالهای که در ۳۰ شهریور به دست ماموران حکومتی به قتل رسید، حاضر شدند و مزار او را گلباران کردند.
در خرمآباد مزار نیکا شاکرمی، دختر نوجوانی که در نخستین روزهای اعتراضات به دست ماموران امنیتی کشته شد، گلباران شد.
مزار محمد ترکمان در تهران، مینو مجیدی در کرمانشاه و غزاله چلابی در آما هم گلباران شدند. همچنین گروههای مختلف بر مزار عرفان نظربیگی، حمیدرضا روحی، مهدی زارع کریق و چند تن دیگر از کشتهشدگان اعتراضات اخیر رفتند.
در تهران هم خانواده نسیم رحمانیفر ، یکی از قربانیان هواپیمای اوکراینی که با شلیک سپاه پاسداران در دی ۹۸ سقوط کرد، به همراه جمع کوچکی از مردم بر مزار او جمع شدند. در یک ویدئو از این مراسم پدر نسیم رحمانیفر میگوید «سه سال گذشت از کشته شدن نسیم و عزیزترین موجوداتی که به هیچ عنوان مستحق مرگ نبودند به دست پلیدترین موجوداتی که به هیچ وجه مستحق زندگی نیستند.»
او دادگاه برگزار شده برای رسیدگی به اتهامات عوامل شلیک به هواپیما را فرمایشی خواند که جای «فرماندهان اصلی» در آن خالی است. پدر نسیم رحمانیفر افزود: تا زمانی که زنده است از دادخواهی پا پس نمیکشد. پس از سخنان او جمعیت حاضر شعار دادند: «مرگ بر قاتلین»، «حقیقت و عدالت» و «نه میبخشیم نه فراموش میکنیم».
پرواز شماره ۷۵۲ بامداد ۱۸ مهر به فاصله کوتاهی که از فرودگاه بینالمللی تهران برخواست هدف موشکهای سپاه پاسداران قرار گرفت. جمهوری اسلامی شلیک به این هواپیما را اشتباه انسانی خواند و تا به حال نیز با گذشت سه سال از این فاجعه حاضر به بازگویی حقیقت در باره آن نشده است. ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه این هواپیما همگی کشته شدند. پیکر برخی از کشتهشدگان در ایران به خاک سپرده شد و خانواده برخی دیگر پیکر قربانیان را در کانادا به خاک سپردند.