در پیشنویس قطعنامه ۱۶ صفحهای که رونوشتی از آن بهدست رویترز رسیده، آمده است که «دیدگاههای دیگر و ارزیابیهای متفاوتی از وضعیت و تحریمها وجود داشت». این پیشنویس توسط رهبران کشورها تصویب نشده است و احتمالاً با مخالفت روسیه روبهرو خواهد شد.
دیپلماتها گفتند که تصمیمگیری در مورد این قطعنامه تا قبل از چهارشنبه بعید است. در این پیشنویس آمده است:
«با اذعان به اینکه جی ۲۰ مجمعی برای حل مسائل امنیتی نیست، [اما] تصدیق میکنیم که مسائل امنیتی میتواند پیامدهای مهمی برای اقتصاد جهانی داشته باشد.»
گردهمایی وزیران گروه ۲۰ در گذشته به دلیل اختلاف نظر بین روسیه و سایر اعضا منجر به انتشار بیانیههای مشترکی نشد؛ از جمله در مورد چگونگی توصیف جنگ در اوکراین.
این اجلاس که در جزیره بالی اندونزی برگزار میشود، اولین دیدار سران گروه ۲۰ از زمان تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه است که روسیه آن را «عملیات نظامی ویژه» توصیف کرده است.
جنگ و نگرانی بر سر تورم جهانی، امنیت غذایی و انرژی بر این نشست سایه افکنده است.
پیش از این، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در یک سخنرانی مجازی در این نشست گفت اکنون زمان توقف جنگ روسیه در کشورش بر اساس طرحی است که او «عادلانه و بر اساس منشور سازمان ملل و قوانین بینالمللی» پیشنهاد کرده است.
او خواستار بازگرداندن ایمنی به نیروگاه هستهای زاپوریژیا، اعمال محدودیتهای قیمتی بر منابع انرژی روسیه و گسترش طرح صادرات غلات شد. زلنسکی گفت:
«لطفاً مسیر خود را برای راهبری انتخاب کنید. ما با هم مطمئناً فرمول صلح را اجرا خواهیم کرد.»
این اجلاس با سخنان جوکو ویدودو، رئیس جمهوری اندونزی در حمایت از اتحاد و اقدام مشخص برای بهبود اقتصاد جهانی با وجود شکافهای عمیق بر سر جنگ، آغاز شد. ویدودو گفت:
«ما هیچ گزینه دیگری نداریم، برای نجات جهان به همکاری نیاز است. گروه ۲۰ باید تسهیلگر بهبود اقتصادی در جهان باشد. ما نباید جهان را به بخشهای مختلف تقسیم کنیم. ما نباید اجازه دهیم که جهان وارد جنگ سرد دیگری شود.»
گروه ۲۰ که شامل کشورهایی از جمله ایالات متحده آمریکا، روسیه و برزیل تا هند، عربستان سعودی و آلمان است، بیش از ۸۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان، ۷۵ درصد تجارت بینالمللی و ۶۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهد.
حمله روسیه به اوکراین سبب درخواست برخی از رهبران غربی برای تحریم اجلاس و پس گرفتن دعوت از ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه شد، اما اندونزی مقاومت کرد و از انجام آن سر باز زد.
روسیه گفته است که پوتین مشغول کارهای دیگری است و سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه جای او را در اجلاس میگیرد. لاوروف روز دوشنبه در اجلاس حضور یافت و گزارش خبرگزاریها مبنی بر اینکه او بهدلیل عارضه قلبی به بیمارستان بالی منتقل شده است را رد کرد.
نمایندگان گفتند لاوروف هنگامی که زلنسکی سخنرانی میکرد، در سالن ماند.
چین از آتشبس پشتیبانی میکند
در آستانه این اجلاس، جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا و شی جین پینگ، رهبر چین، دیدار سه ساعتهای برگزار کردند که در آن دو رهبر با وجود اختلافات فراوان، متعهد شدند که ارتباطات بیشتری داشته باشند.
این دیدار نخستین دیدار از زمان ریاست جمهوری بایدن بود که این دو بهشکل حضوری با هم داشتند و به نظر میرسید که نشاندهنده بهبود روابط بین ابرقدرتها پس از کاهش آن در ماههای اخیر باشد.
شی و پوتین در سالهای اخیر بهطور فزایندهای به هم نزدیک شدهاند و تنها چند روز قبل از حمله روسیه به اوکراین، بار دیگر بر نزدیکی روابطشان تأکید کردند. با این وجود، چین مراقب بوده است که هیچگونه حمایت مادی مستقیمی از روسیه نکند تا مشمول تحریمهای غرب نشود.
رسانههای دولت پکن گزارش دادند که شی امروز سهشنبه ۲۴ آبان / ۱۵ نوامبر در دیداری دوجانبه با امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه گفته است که چین از آتشبس در اوکراین و مذاکرات صلح حمایت میکند.
کاخ سفید اعلام کرد، بایدن و شی در جریان دیدار خود بر مخالفت با استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح هستهای در اوکراین تأکید کردند.
غرب روسیه را به اظهارات غیرمسئولانه در مورد استفاده احتمالی از سلاح هستهای از زمان حمله به اوکراین متهم کرده است. روسیه نیز بهنوبه خود غرب را به لفاظیهای هستهای «تحریکآمیز» متهم کرده است.
در حاشیه این اجلاس، بسیاری از رهبران مذاکرات دوجانبه خواهند داشت و شماری از آنها با شی جین پینگ، که از زمان آغاز همهگیری ویروس کرونا به دومین سفر خود به خارج از چین رفته است، دیدار خواهند کرد.
پس از دیدار با مکرون، شی قرار است با آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، یون سوک یول، رئیس جمهوری کره جنوبی و در اواخر هفته با فومیو کیشیدا، نخستوزیر ژاپن، گفتوگو کند. پکن تلاش میکند تا تنشها با واشنگتن و متحدانش را کاهش دهد.
شی یینهونگ، استاد روابط بینالملل در دانشگاه رنمین پکن، نشستهای شی در این گردهمایی را «گامی مهم در جهت تلاش برای کاهش اختلافات» دانست.