شیرین عبادی: انقلاب ۱۳۵۷، انقلابی علیه زنان بود

شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل می‌گوید که انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ خورشیدی انقلاب مردان علیه زنان بود.

این وکیل دادگستری در نشست “بررسی عملکرد و نتایج حاصله از ۳۳ سال فعالیت جنبش فمینیستی در ایران” که روز شنبه اول ژوئن ۲۰۱۳ از سوی مرکز حامیان حقوق بشر در دانشگاه سواس لندن برگزار شد، گفت: “پنج ماه بعد از پیروزی انقلاب در حالیکه هنوز قانون اساسی تصویب نشده بود و پارلمان و رئیس‌جمهور نداشتیم، این شورا به جای اینکه به مسائل مهم سیاسی و اقتصادی توجه کند، تصویب کرد که هر مردی می‌تواند چهار زن بگیرد و پس از آن بود که به‌تدریج قوانین ضد زن پشت سر هم تصویب شد. برای همین است که من می‌گویم در سال ۱۳۵۷ مردان بودند که علیه زنان انقلاب کردند.”

شیرین عبادی که مدیریت مرکز حامیان حقوق بشر را برعهده دارد، با انتقاد از مردانی که در زمان انقلاب در احزاب سیاسی مختلف فعال بودند، گفت: “در اوایل انقلاب وقتی زنان خواستند اعتراض کنند، همه گروه‌های سیاسی از حزب توده تا چریک‌های فدایی و جبهه ملی گفتند که الان وقت مبارزه با امپریالیسم است، وقتی پیروز شدیم شما زنان هم به حق‌تان می‌رسید، الان هم زنان نزدیک به آن احزاب سیاسی که از فعالان حقوق زنان می‌پرسند در این سال‌ها چه کار کرده‌اید؟ باید بروند از رهبران آن موقع احزاب خودشان سئوال کنند که چرا در آن زمان توجه نداشتند که ظلم مسری است. آن موقع به زنان ظلم کردند، اما آن مقدمه ظلم بر همه بود.”

خدیجه مقدم: فعالیت‌های قبل از انقلاب در حوزه زنان، روشنفکرانه بود

خدیجه مقدم: وقتی زنان آگاه شوند، آموزش ببینند و مهارت‌های زندگی و فنی و حرفه‌ای را بیاموزند، به صورت منسجم‌تر برای دستیابی به برابری تلاش خواهند کرد.

در این نشست منصوره شجاعی و خدیجه مقدم دو فعال حقوق زنان که از فعالان کمپین یک میلیون امضا هستند موضوع “تساوی حقوق، ابزارهای سیاسی و مدنی” را بررسی کردند.

خدیجه مقدم، با تاکید بر نقش توانمندسازی زنان در پیشبرد دموکراسی به بی‌تجربه خود در راه‌اندازی تعاونی‌های زنان در مناطق فقیرنشین شهر تهران پرداخت و گفت: “اجرای پروژه‌های آزمایشی توانمندسازی اقتصادی زنان با همه فشارها و محدودیت‌ها و هزینه‌های جانی و مالی نشان می‌دهد که وقتی زنان آگاه شوند، آموزش ببینند و مهارت‌های زندگی و فنی و حرفه‌ای را بیاموزند، به صورت منسجم‌تر برای دستیابی به برابری تلاش خواهند کرد.”

او که تجربه فعالیت سیاسی و اجتماعی در قبل و بعد از انقلاب را در کارنامه خود دارد، در مقایسه این دو برهه زمانی گفت: “فعالیت‌های ما قبل از انقلاب خیلی روشنفکرانه بود، اما بعد از انقلاب بیشتر به میان توده‌های مردم می‌رفتیم که یک نمونه این نوع فعالیت کمپین یک میلیون امضا و گفت‌وگوهای چهره به چهره در آن و خارج شدن از محدوده اطرافیان خودمان بود.”

 منصوره شجاعی: ائتلاف رنگارنگ زنان برای دستیابی به مطالبات حداقلی است

منصوره شجاعی: “مطالبه‌محوری، خشونت‌پرهیزی، تکثرگرایی، استفاده از فضاهای عمومی شهری و استفاده به جا و منطقی از رسانه‌های بین‌المللی” را جزو آموزه‌های مهم و تاثیرگذار کمپین یک میلیون امضا برشمرد.

 منصوره شجاعی نیز به بیان تجربه خود از فعالیت در سه نهاد “هم‌اندیشی زنان”،”کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض‌آمیز” و “همگرایی زنان برای طرح مطالبات در دوران انتخابات” به عنوان ائتلاف‌هایی پرداخت که در جنبش دموکراسی خواهی ایران تاثیرگزار بوده‌اند، پرداخت.

او هم‌اندیشی زنان را گام آغازین در ایجاد ائتلاف دانست و “اتحاد عمل جریان‌های گوناگون و هویت‌مند پیرامون مطالبات مشترک با اغماض نسبت به تفاوت‌ها و اختلاف نظرها در شکل‌گیری یک ائتلاف” را میراث این نهاد برای جنبش زنان ایران عنوان کرد.

منصوره شجاعی با بیان اینکه کمپین یک میلیون امضا “حرکتی عظیم و به یاد ماندنی” در تاریخ جنبش زنان است که ردپای آن هنوز در جریان‌های مسالمت‌آمیز دموکراسی‌خواه دیده می‌شود، “مطالبه‌محوری، خشونت‌پرهیزی، تکثرگرایی، استفاده از فضاهای عمومی شهری و استفاده به جا و منطقی از رسانه‌های بین‌المللی” را جزو آموزه‌های مهم و تاثیرگذار این کمپین برشمرد.

این فعال حقوق زنان در ادامه به بررسی “همگرایی زنان برای طرح مطالبات دردوران انتخابات” پرداخت و گفت: “هرچند عمر این ائتلاف با توجه به ماهیت و موضوع آن بسیارکوتاه بود، اما موجب شد در فضای سیاسی و ملتهب آن دوره، گفتمان مستقل برابری‌خواهی و فمینیستی پا به پای گفتمان سیاسی موجود در سطوح مختلف جامعه جاری شود و گفتمان برابری‌خواهی در جنبش دموکراسی خواهی ادامه یابد.”

مهناز پراکند: تلاش زنان برای اصلاح قوانین نابرابر است

مهناز پراکند: اگرچه تا سالیان سال رسمآ جنبشی به‌نام زنان در ایران شکل نگرفت، اما در هردوره‌ای از فعالیت‌های مجلس شورای اسلامی خواست زنان حقوق برابر و از بین بردن قوانین ضد زن بوده است.

“ابتکارات زنان در مبارزه با تبعیض: رسانه‌های زنان و دستاوردهای حقوقی” نیز موضوعی بود که از سوی مهناز پراکند، وکیل دادگستری و عضو مرکز مدافعان حقوق بشر و آسیه امینی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان به بحث گذاشته شد.

مهناز پراکند با اشاره به تصویب قوانین تبعیض‌آمیز در سال‌های نخست انقلاب و فشارهای حکومت برای تثبیت این نابرابری‌ها، گفت: “اگرچه تا سالیان سال رسمآ جنبشی به‌نام زنان در ایران شکل نگرفت، اما در هردوره‌ای از فعالیت‌های مجلس شورای اسلامی خواست زنان حقوق برابر و از بین بردن قوانین ضد زن بوده  است و با عنوان شدن هر طرحی علیه حقوق زنان درمجلس یا در هیئت دولت، زنان برای جلوگیری ازتصویب آن بسیج شدند و نمایندگان را به چالش کشیدند و با وجود تمامی مشکلات و موانع به موفقیت‌هایی هم دست یافتند.”

او اصلاح قوانین حضانت، اجرت‌المثل، مهریه، ارث، دیه و طلاق را ازجمله این موفقیت‌ها دانست و همچنین به تلاش‌های زنان برای ممانعت از تصویب برخی قوانین ضد زن همچون تسهیل چندهمسری یا محدودیت عبور و مرور زنان در لایحه جدید گذرنامه اشاره کرد.

 آسیه امینی: روحانیون مذهبی، مخالفان  نشریات زنان در دوران مشروطه

“تاثیر رسانه‌های زنان در تحولات دگرخواهی در ایران” موضوع سخنان آسیه امینی، روزنامه‎نگار و فعال حقوق زنان بود. او در بررسی نشریات آنلاین و مکتوب زنان در دو دوره مشروطه و اصلاحات گفت که علت انتخاب این دو دوره، تاثیر و شکوفایی نشریات زنان در این دو مقطع تاریخی است.

آسیه امینی: نشریات زنان سهم مهمی در سازمان‌دهی گروه‌های زنان داشته‌اند و در دوران اصلاحات تمامی گروه‌های زنان فعالیت‌های‌شان را با انتشار نشریه آغاز کردند.

این فعال حقوق زنان تلاش برای گسترش ارتقای آگاهی زنان را یکی از نقاط مشترک نشریات زنان در این دوره دانست و اضافه کرد که مجازات به خاطر نوشتن و طرح تبعیض‌های جنسیتی در نشریات از دوران مشروطه وجود داشته است و در دوران اصلاحات نیز بارها شاهد توقیف و فیلتر نشریات حوزه زنان بودیم.

مخالفت و اعتراض روحانیون مذهبی و قشر سنتی مذهبی جامعه به نشریاتی که به صورت تخصصی درباره زنان منتشر می‌شود از دیگر نکاتی بود که به آن پرداخته شد.

به گفته آسیه امینی نشریات زنان سهم مهمی در سازمان‌دهی گروه‌های زنان داشته‌اند و در دوران اصلاحات تمامی گروه‌های زنان فعالیت‌های‌شان را با انتشار نشریه آغاز کردند.

 نشست “بررسی عملکرد و نتایج حاصله از ۳۳ سال فعالیت جنبش فمینیستی در ایران” یکی از پروژه‌های سازمان حقوق بشری تازه تاسیس مرکز حامیان حقوق بشر است و چنانکه شیرین عبادی اعلام کرده قرار است سلسله نشست‌هایی با هدف بررسی چگونگی عملکرد بخش‌های مختلف جنبش فمینیستی ایران در روند دموکراسی‌خواهی در ماه‌های آینده برگزار شود.

 به گفته شیرین عبادی، هدف از برگزاری این نشست و نشست‌های بعدی حقوق بشر بررسی این موضوع است که زنان چطور در برابر این قوانین ضد زن مقاومت کردند؟ چه راه‌هایی برای رهایی از آن پیدا کردند؟ آیا توانستند سایر جنبش‌های اجتماعی را با آن همراه کنند؟ آیا توانستند مردان را با خود همراه کنند؟