مراسم امضای توافقنامه حمل و نقل غلات از دریای سیاه بعد از ظهر جمعه ۲۲ ژوئیه /۳۱ تیر با حضور رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و طرفهای اوکراینی و روسی در دفتر کاخ دلمهباغچه استانبول برگزار میشود.
قیمت مواد غذایی در سطح جهان بهطرز بیسابقهای افزایش یافته است. روسیه و اوکراین از صادرکنندگان عمده غلاتاند و علاوه بر این روسیه نیز انواع کود را تولید و به بازارهای بینالمللی عرضه میکنند. از همینروی جنگ اوکراین امنیت غذایی در جهان را به خطر انداخته است. اوکراین برای صدور کالا به مشکل برخورده است و بسیاری از بنادر این کشور در سواحل جنوبی در محاصره قرار دارد و مسدود شده است. بر اساس دادههای رسمی غلات تقریباً یک پنجم کل صادرات اوکراین را تشکیل میدهد.
یش از ۲۰ میلیون تن غلات اوکراین در سیلوهای بندر اودسا در دریای سیاه در انتظار صدور به بازارهای بینالمللی هستند. بندر اودسا در محاصره نیروهای روسیه قرار دارد و کشتیهای حامل غلات در دریا سرگردان شدهاند.
آنکارا اعلام کرد که در جریان مذاکرات هفته گذشته در استانبول، توافقی کلی بر سر طرحی به رهبری سازمان ملل حاصل شد و اکنون توسط طرفین به صورت مکتوب ارائه خواهد شد. جزئیات این توافق هنوز مشخص نیست. دیپلماتها گفته بودند هفته گذشته در اجلاس چهارجانبه استانبول علاوه بر نظارت و بازرسی کشتیها توسط نیروهای ترکیه و تحت نظارت سازمان ملل، موافقت روسیه با آتشبس در حین حرکت محمولهها به بحث گذاشته شد.
روسیه علاوه بر اینکه تامینکننده عمده گندم در جهان است، صادرکننده بزرگ کود هم هست. اوکراین نیز تولیدکننده مهم ذرت و روغن آفتابگردان است. بنابراین، انعقاد یک توافق برای رفع انسداد صدور غله برای امنیت غذایی در جهان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، و برای ثبات بازارها ضروری است.
برگزاری روسی ریانووستی به نقل از یک منبع دیپلماتیک اعلام کرد که خواستههای روسیه در مذاکرات غلات شامل رفع تحریمهای غرب در حوزه «بیمه کشتیرانی، لجستیک، خدمات حمل و نقل و عملیات بانکی» است.
سازمان ملل متحد و ترکیه از دو ماه پیش در تلاش بودند برای از سرگیری صادرات غلات اوکراین در دریای سیاه و تسهیل حمل و نقل غلات و کود روسیه به آنچه که گوترش «معامله بر سر یک بسته» مینامید تحقق بدهند.
تاراس ویسوتسکی، معاون وزیر کشاورزی اوکراین روز پنجشنبه گفت که اوکراین میتواند به سرعت صادرات خود را از سر بگیرد. او به تلویزیون اوکراین گفت:
«اکثر زیرساختهای بنادر اودسا نیاز به بازسازی دارد بنابراین در صورت وجود تضمینهای امنیتی مناسب، [از سرگیری صدور غلات] چندین هفته طول میکشد.»
یک روز پس از مذاکرات استانبول، ایالات متحده با اطمینان دادن به بانکها، سازمانهای کشتیرانی و شرکتهای بیمه مبنی بر اینکه حمل و نقل غله ناقض تحریمهای واشنگتن علیه مسکو نیست به دنبال تسهیل صدور مواد غذایی و کود روسیه بود.