با فرارسیدن مهلت خروج نیروهای ایالات متحده آمریکا از افغانستان که واشنگتن برپایه توافق با جهادگران طالبان به آن متعهد شده بود، کاخ سفید اعلام کرد برنامه خروج سربازان ایالات متحده روز شنبه ۱ مه/۱۱ اردیبهشت هم در جریان بوده و براساس وعده جو بایدن، رئیس جمهوری این کشور، نیروهای خارجی تا تاریخ ۱۱ سپتامبر به‌طور کامل از افغانستان عقب می‌نشینند.
پنج‌شنبه ۹ اردیبهشت/۲۹ آوریل شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان به نقل کارین ژان پیر، معاون سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد دولت جو بایدن به‌طور رسمی خروج نیروهایش از افغانستان را آغاز کرده است. چندین منبع دیگر وزارت دفاع ایالات متحده نیز در مصاحبه با رسانه‌های این کشور از بازگشت نزدیک به ۱۰۰ نیروی ارتش آمریکا از افغانستان خبر دادند که به گفته آن‌ها در یک نوبت و با تجهیزاتشان از افغانستان خارج شده‌اند.
بخوانید: خروج نیروهای ناتو از افغانستان آغاز شد
واشنگتن سال گذشته در توافق صلح با طالبان متعهد شده بود نیروهای خود را تا اول ماه مه ۲۰۲۱ از افغانستان خارج کند.
روز گذشته گزارش‌ها از آماده‌شدن نیروهای ناتو و آمریکایی مستقر در پایگاه هوایی بگرام برای عقب‌نشینی خبر دادند. همزمان با این تحولات نیروهای امنیتی افغانستان نیز برای مقابله با هر گونه حمله احتمالی به سربازان ایالات متحده به حالت آماده‌باش درآمده بودند.
تهدید طالبان و هشدار مقام‌ها
ذبیح الله مجاهد ، سخنگوی طالبان دیروز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد حالا که سربازان خارجی تا یک مه از افغانستان خارج نشده و توافق سال گذشته را «آشکارا نقض‌کرده‌اند»، «مجاهدین» این گروه حق خود می‌دانند تا از هر «ضد حمله‌ای که صلاح دانستند علیه نیروهای اشغالگر استفاده کنند».
از سوی مقابل اسکات میلر، فرمانده نیروهای خارجی در افغانستان هم روز شنبه هشدار داد حمله شورشیان به نیروهای خارجی که هنوز در افغانستان حضور دارند «اشتباه خواهد بود». سخنگوی نیروهای ایالات متحده پیشتر گفته بود در یک منطقه هوایی در قندهار به سمت نیروهای خارجی «شلیک غیرمستقیم ناموثر»ی صورت گرفته که منجر به آسیب و خسارت نشده است. طالبان به درخواست اظهارنظر درباره این شلیک پاسخی نداده است.
همزمان بیم تشدید حملات علیه نیروهای امنیتی افغانستان هم افزایش پیدا کرده است. محمداشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان ضمن اصرار بر این‌که نیروهای دولتی «کاملاً قادر» به مقابله با طالبان هستند، گفت عقب‌نشینی نیروهای خارجی از افغانستان بدین معنی‌ست که طالبان دیگر هیچ دلیلی برای جنگ نخواهد داشت. او هفته گذشته در یک سخنرانی جهادگران را خطاب قرار داد و گفت: «چه کسی را می‌کشید؟ چه چیزی را نابود می‌کنید؟ بهانه شما برای جنگ با خارجی ها اکنون تمام شده است».
حیات‌الله حیات، سرپرست وزارت کشور افغانستان اما در یک پیام صوتی به فرماندهان ارشد پلیس نسبت به حمله احتمالی جهادگران طالبان به نیروهای امنیتی افغان هشدار داده و گفت: « آمریکایی ها از اول ماه مه خروج خود از افغانستان را به طور رسمی آغاز می کنند و طالبان ممکن است خشونت را افزایش دهد».
حمدالله محب، مشاور شورای امنیت ملی افغانستان هم پیش‌بینی کرد که نیروهای طالبان پس از خروج کامل نیروهای ایالات متحده و برای پس گرفتن قدرت از دولت افغانستان، «ممکن است جنگ را انتخاب کنند»، اما نیروهای امنیتی آماده رویارویی با جنگجویان طالبان هستند.
سه مقام غربی: طالبان طبق یک ضمیمه محرمانه از پایگاه‌های ایالات متحده حفاظت می‌کرده‌اند
مشاور شورای امنیت ملی افغانستان همچنین گفته که از برنامه حفاظت پایگاه‌های ایالات متحده توسط جهادگران طالبان اطلاعی ندارد و در این مورد با دولت افغانستان صحبتی صورت نگرفته است.
اشاره او به گزارش اختصاصی خبرگزاری رویترز است که به نقل از سه مقام غربی اعلام کرده نیروهای طالبان در طول یک‌سال گذشته و بر اساس یک ضمیمه محرمانه توافقنامه صلح با واشنگتن، از نیروهای این کشور در برابر حمله احتمالی دیگر نیروهای اسلامگرای افراطی و شبه‌نظامیان از جمله داعش، حفاظت کرده‌اند. محمد نعیم، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان این گزارش را تکذیب کرده است. با این‌حال دولت افغانستان در زمان امضای توافقنامه صلح میان واشنگتن و طالبان هم اعلام کرده بود در جریان همه مفاد این توافقنامه قرار نگرفته و برخی از موارد آن از دولت مخفی شده است.
حمدالله محب در ادامه افزود به «خوب و بد» بودن محافظت پایگاه‌های امریکایی از سوی طالبان کاری ندارد، اما این گروه در گذشته مردم را به بهانه همکاری با نیروهای خارجی و حضور آن‌ها، می‌کشت. به‌زعم او «طالبان یک گروه وابسته به یک کشور و به ویژه استخبارات پاکستان است». محب در ادامه تاکید کرده:
«گروهی که شفاخانه را هدف قرار می‌دهد و به غیرنظامیان در لوگر تلفات وارد کرده است، قصد خروج از فهرست سیاه سازمان ملل متحد را ندارد. گروه طالبان برای رهایی زندانیانش باید به دولت افغانستان مراجعه کند و به آدرس‌های اشتباه نرود؛ زیرا دولت دروازه صلح را به روی طالبان گشوده است.»
گزارش تأییدنشده از سفر مخفیانه غنی به پاکستان
سران طالبان هنوز مذاکرات صلح را در بلاتکلیفی نگاه داشته و از ارائه طرح و توافق برسر تاریخ نشست استانبول سر باز می‌زنند. زلمی خلیل‌زاد، فرستاده ویژه ایالات متحده آمریکا در گفت‌وگوهای صلح با طالبان پنج‌شنبه با تعدادی از اعضای هیأت مذاکره‌کننده دولت و مقام‌های دفتر سیاسی طالبان در قطر، دیدار و گفت‌وگو کرد. یک منبع از هیأت مذاکره‌کننده دولت به روزنامه هشت صبح گفته این گفت‌وگوها بر چگونگی تسریع روند مذاکرات متمرکز بوده.
در شرایطی که چشم‌انداز گفت‌وگوهای صلح دولت افغانستان با طالبان نامشخص است و نیروهای خارجی نیز به مرور افغانستان را ترک می‌کنند، خبرنگاران پاکستانی از سفر مخفیانه اشرف غنی به پاکستان خبر داده‌اند. پاکستان تاکنون در مذاکرات با طالبان نقش پررنگی را ایفا کرده است.
طبق ادعای چند خبرنگار پاکستانی در توییتر اشرف غنی «چند ماه پیش» به میدان هوایی چکلالا در پاکستان رفته و با مقام‌های آن کشور دیدار کرده است. به گفته یکی از آن‌ها، غنی از هواپیمایش پیاده نشده و در همان‌جا با قمر جاوید باجوه، رییس استخبارات پاکستان «برای مدت طولانی» ملاقات کرده است. خبرنگار پاکستانی گفته مخفی ماندن این دیدار، بخشی از خواسته‌های رئیس جمهوری افغانستان بوده.
پس از انتشار این توییت‌ها ارگ ریاست جمهوری به این موضوع واکنش نشان داد و این ادعا را رد کرد. معاون سخنگوی ریاست جمهوری گفته که آخرین سفر رییس جمهور غنی به پاکستان، به ژوئن ۲۰۱۹ بر‌می‌گردد و پس از آن، آقای غنی «هیچ سفر رسمی و غیررسمی به پاکستان نداشته است».
طالبان در طول ماه‌های گذشته هرگز از اعمال خشونت علیه نیروهای امنیتی افغانستان و غیرنظامیان دست نکشیده است.