مازیار مهدوی‌فر – تصور عمومی بر این است که آدم‌های خوشحال و سرزنده آن‌هایی هستند که با مسائل و مشکلات کمتری روبه‌رو هستند، اما هرکدام از ما بارها و بارها عکس این موضوع را در اطرافیان خود مشاهده کرده‌ایم. آدم‌های با زندگی پر از مشکلات که همیشه خنده بر لب دارند و در نقطه مقابل کسانی که نباید دلیلی برای خلق تنگ خود داشته باشند، اما همیشه غمگین و افسرده‌اند؛ بدون اینکه حتی خودشان دلیلی برای این حالت داشته باشند.
در مورد روحیه شاد و در نقطه مقابل آن خلق و خوی افسرده مطالعات زیادی به خصوص توسط متخصصان علوم روانشناسی و روانپزشکی انجام شده است، اما بررسی‌های سال‌های اخیر پزشکان و متخصصان علم تغذیه نشان داده آنچه ما به عنوان غذا وارد حفره شکم خود می‌کنیم تأثیر مستقیمی بر تعیین احساس خوب یا بدی دارد که در مغزمان داریم.
گروهی از مواد غذایی با تحریک و تنظیم ترشح هورمون‌ها و انتقال دهنده‌های عصبی تعیین‌کننده خُلق در داخل مغز، نقشی مستقیم و موثر در حالت‌های روحی روزانه ما دارند. در این برنامه به انواع مختلف غذاها از دو منبع حیوانی و گیاهی خواهیم پرداخت که مصرف آن‌ها سبب ایجاد سرخوشی و روحیه شاد و کمبود آن‌ها از دلایل ابتلا به حالت‌های افسردگی در انسان است.
غذاهای دارای منبع حیوانی
گروه اول غذاهایی هستند که منبع حیوانی دارند. ماهی سالمون یکی از مهم‌ترین ترکیبات غذایی است که می‌تواند وضعیت روحی شما را ارتقا دهد. این ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا ٣ است که باعث بهبود فعالیت‌های شناختی مغز می‌شود و فرایندهای مرتبط با حافظه را تقویت می‌کند.
هرچند در زمینه بیماری‌های قلبی عروقی و بسیاری از بیماری‌های دیگر، همیشه در مورد گوشت قرمز خبرهای منفی می‌شنویم که ما را به مصرف کمتر آن تشویق می‌کند، اما خبر خوب برای دوستداران این ماده غذایی خوشمزه این است که گوشت قرمز دارای بالاترین میزان ماده معدنی آهن است که سبب تحریک ترشح ماده دوپامین در مغز می‌شود؛ ماده انتقال‌دهنده عصبی که سبب تنظیم حالت روحی در انسان می‌شود.
این اسید چرب به خصوص نقش مهمی در جلوگیری از ایجاد افسردگی و مقابله با آن در افراد دچار این بیماری ایفا می‌کند. علاوه بر این‌ها ماهی سالمون حاوی ویتامین ب ١٢ است که سبب تحریک ترشح سروتونین یعنی ماده سرخوشی در مغز می‌شود.
ماده غذایی بعدی گوشت قرمز است. هرچند در زمینه بیماری‌های قلبی عروقی و بسیاری از بیماری‌های دیگر، همیشه در مورد گوشت قرمز خبرهای منفی می‌شنویم که ما را به مصرف کمتر آن تشویق می‌کند، اما خبر خوب برای دوستداران این ماده غذایی خوشمزه این است که گوشت قرمز دارای بالاترین میزان ماده معدنی آهن است که سبب تحریک ترشح ماده دوپامین در مغز می‌شود؛ ماده انتقال‌دهنده عصبی که سبب تنظیم حالت روحی در انسان می‌شود. کمبود آهن که به خصوص در جامعه ما در میان خانم‌های سنین باروری بسیار شایع است می‌تواند یکی از دلایل اصلی ابتلا به بیماری افسردگی باشد. البته هما‌نطور که افراد گوشتخوار علی‌رغم این ویژگی بسیار مثبت گوشت قرمز باید همچنان در مصرف آن احتیاط به خرج دهند، طرفداران رژیم غذایی گیاهخواری هم نباید از اینکه این ماده را در رژیم غذایی خود ندارند ناراحت شوند. چون منابع بسیار خوب آهن در میان گیاهان هم وجود دارد که به آن‌ها خواهیم پرداخت.
ماده غذایی بعدی مرتبط با خلق و خو تخم مرغ است. این غذا هم مانند ماهی سالمون حاوی اسیدهای چرب گروه امگا ٣ هست. به علاوه عناصر روی و ید و ویتامین‌های گروه ب که سطح سروتونین ترشح شده توسط مغز را افزایش می‌دهند.
غذاهای دارای منبع گیاهی
بد نیست کمی هم از روحیه‌بخش‌های گیاهی صحبت کنیم. حتماً ملوان زبل را به خاطر می‌آورید. همان شخصیت کارتونی که هروقت دچار مشکل می‌شد و یا قرار بود دست به کار خارق‌العاده‌ای بزند ابتدا یک قوطی اسفناج باز می‌کرد و آن را تا ته سرمی‌کشید. بعد هم با استفاده از انرژی ناشی از آن به جنگ دشمنان می‌رفت.
از فواید پرتقال در نشاندن خنده بر لب‌های شما همین بس که بدانید حتی وقتی بوی پرتقال به مشامتان برسد مغزتان شروع می‌کند به ترشح ماده سروتونین. علاوه بر این ویتامین سی موجود در پرتقال موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و استرس وارد شده بر بدن را نیز کنترل می‌کند.
اسفناج همان گیاهی هست که در بخش قبل قول آن را به گیاهخواران داده بودیم. این گیاه حاوی آهن، فولات، منیزیم و ویتامین‌های آ و سی است که همگی این مواد باعث ایجاد روحیه شاد و خلق و خوی مثبت در انسان می‌شوند. ضمناً عنصر منیزیم به ایجاد یک خواب طبیعی کمک می‌کند و باعث کنترل استرس‌ها و فشارهای روزانه می‌شود.
گیاه شادی‌بخش بعدی سیر است. سیر کوچک و بدبو اما بسیار خوش‌طعم و محبوب. سیر، جریان خون را در بخش‌های مختلف بدن افزایش می‌دهد، باعث افزایش انرژی و مثبت کردن وضعیت روحی می‌شود. این گیاه هم مانند سایر تقویت‌کننده‌های روحی، با افزایش تحریک ترشح ماده سروتونین سبب ایجاد احساس سرخوشی در انسان می‌شود.
دانشمندان چینی به تازگی به کشف جالبی دست پیدا کرده‌اند. آن‌ها متوجه شده‌اند خوردن چند وعده گوجه فرنگی در هفته تأثیر عجیبی بر درمان بیماری افسردگی دارد. همزمان محققان ژاپنی نیز در تحقیقی روی حدود هزار فرد بالای ٧٠ سال متوجه شده‌اند افرادی که در میان این گروه دو تا شش بار در هفته در رژیم غذایی خود از گوجه فرنگی استفاده کرده‌اند نسبت به افرادی که به صورت متوسط تنها یک بار در هفته گوجه‌فرنگی می‌خورند، ٥٠ درصد کمتر به بیماری افسردگی دچار می‌شوند. گوجه فرنگی سرشار از فولات یا همان ویتامین ب ٩ است که نقش مهمی در ایجاد احساس خوب و جلوگیری از ایجاد افسردگی دارد.
میوه بعدی موز است که شاید بتوانیم آن را بهترین عصرانه طبیعی بنامیم. قند طبیعی موجود در موز باعث می‌شود بتوانید به راحتی از آن به عنوان یک میان‌وعده انرژی‌زا استفاده کنید بدون آن‌که نگران چربی و کلسترولی باشید که در تمامی کلوچه‌ها، شیرینی‌ها و بیسکویت‌ها یافت می‌شود. موز، مانند اسفناج از درصد بالایی عنصر منیزیم برخوردار است که سبب خواب آرام و راحت می‌شود و استرس و نگرانی را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، موز منبع بسیار مهمی برای عنصر پتاسیم است که نقش بسیار مهمی در نقل و انتقالات عصبی و فعالیت‌های ماهیچه‌ها ایفا می‌کند و در مقابله با استرس و نگرانی موثر است. همچنین باعث تحریک ترشح ماده محبوب آدم‌های شاد و سرزنده، یعنی سروتونین از مغز می‌شود.
آخرین میوه‌ای که می‌خواهیم راجع به آن صحبت کنیم پرتقال است. از فواید پرتقال در نشاندن خنده بر لب‌های شما همین بس که بدانید حتی وقتی بوی پرتقال به مشامتان برسد مغزتان شروع می‌کند به ترشح ماده سروتونین. علاوه بر این ویتامین سی موجود در پرتقال موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود و استرس وارد شده بر بدن را نیز کنترل می‌کند.
