در آخرین روز کاری از هفته‌ای که گذشت (چهارشنبه ۱۹ شهریور)، جمعی از معلمان نهضت سوادآموزی در اعتراض به وضعیت بلاتکلیف خود در مقابل مجلس دست به تجمع زدند. این معلمان که عمدتا از سال ۱۳۹۲ به این سو تدریس را آغاز کرده‌اند، خواهان تعیین تکلیف وضعیت استخدامی خود و دیگر همکارانشان شدند.
همزمان با این تجمع، شماری از والدین در مقابل ساختمان مرکزی آموزش و پرورش تهران در اعتراض به نتایج اعلام شده آزمون سمپاد دست به تجمع زدند. استاندارد نبودن سوالات و لو رفتن بخشی از آزمون، از جمله مواردی بود که این والدین به آن اعتراض داشتند.
سمپاد مخفف عبارت «سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان» است که بیشتر با نام تیزهوشان شناخته شده است. این سازمان بر امور تحصیلی دانش‌آموزان مستعد و با بهره هوشی بالا نظارت دارد.
باید توجه داشت که گرچه قانون اساسی جمهوری اسلامی دولت را موظف می‌کند امکان تحصیل رایگان را برای همه دانش‌آموزان فراهم کند اما این کار در عمل انجام نمی‌شود و در روزهای اول بازگشایی مدرسه‌ها، فشارهای مالی بر خانواده‌ها افزایش یافته است.
اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی می‌گوید:
«دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به صورت رایگان گسترش دهد.»
در بند سوم اصل سوم قانون اساسی نیز بر این وظیفه تأکید شده است اما برخلاف نص صریح قانون و تعهداتی که دولت ایران با امضای پیمان‌های بین‌المللی پذیرفته، تحصیل دانش‌آموزان در ایران رایگان نیست.
اما روندی که از سال‌های آغازین روی کار آمدن حکومت جمهوری اسلامی در زمینه آموزش دنبال شده، واگذاری تدریجی سیستم آموزشی کشور به بخش خصوصی و به عبارتی پولی‌سازی آموزش است. در این شرایط، در نبود نظارت کافی بر بخش خصوصی و همچنین رسمیت نداشتن تشکل‌های صنفی معلمان در ایران، وضعیت معیشتی و امنیت شغلی آموزگاران بیش از پیش در معرض تهدید قرار گرفته است.
از سوی دیگر رسانه‌ها در روزهای آغازین سال تحصیلی جدید از پایین آمدن کیفیت آموزش و همچنین بدتر شدن وضعیت معیشتی معلمان در ایران خبر دادند. همزمان نهادهای امنیتی و مراجع قضایی فشار بر معلمان را تشدید کردند تا جایی که در حال حاضر دست‌کم پنج نفر از فعالان صنفی شناخته شده معلمان در زندان به‌سر می‌برند و ده‌ها تن دیگر از این فعالان در سراسر کشور با پرونده‌سازی و ایجاد محدودیت در زمینه فعالیت خود مواجه شده‌اند.
البته فعالان صنفی معلمان در طول دهه‌های گذشته با وجود پیگیری مطالبات خود همچون لغو پولی‌سازی آموزش و توقف روند خصوصی‌سازی مدارس از مجاری قانونی، همواره با برخوردهای امنیتی شدید روبه‌رو بوده‌اند و زیر فشار و تحت پیگرد قرار گرفته‌اند.
کدام معلمان در حال حاضر زندانی‌اند؟
| نام | سرگذشت | وضعیت |
| محمد حبیبی | زندانی سیاسی و عضو هیأت مدیره و مسئول تشکیلات کانون صنفی معلمان ایران است که به دلیل اعتراض به روند پولی‌سازی آموزش و پیگیری مطالبات صنفی معلمان، ابتدا در اسفند ماه ۱۳۹۶ مقابل مدرسه محل تدریسش بازداشت شد که پس از تحمل ۴۴ روز حبس در سلول انفرادی، با سپردن وثیقه ۲۵۰ میلیون تومانی به‌صورت موقت آزاد شد. این معلم زندانی بار دیگر در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ و در جریان شرکت در تجمع سراسری معلمان توأم با ضرب و شتم بازداشت و به قرارگاه ثارالله متعلق به سپاه پاسداران منتقل شد. او در اواسط مرداد ۱۳۹۷ توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست ماشاالله احمدزاده بابت اتهام «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» به هفت سال و شش ماه حبس تعزیری، به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به ۱۸ ماه حبس تعزیری و به اتهام «اخلال در نظم عمومی» به ۱۸ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد که این حکم در دوم آبان همان سال در شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر تهران، عینا تأیید شد. | محمد حبیبی با وجود اعزام به مرخصی هزاران زندانی در ماه‌های پس از شیوع کرونا، با کارشکنی نهادهای امنیتی و قوه قضاییه در حال حاضر در زندان تهران بزرگ (فشافویه) از استفاده از حق مرخصی خود محروم مانده و در حال سپری کردن دوران محکومیت است. همچنین اداره آموزش و پرورش شهرستان شهریار از تاریخ ۹ خرداد ۱۳۹۷ با صدور حکم «غیبت غیر موجه» اقدام به قطع حقوق این معلم زندانی کرد و در نهایت در تاریخ سوم اردیبهشت امسال با دستور هیأت رسیدگی به تخلفات اداری آموزش و پرورش، از کار خود اخراج شد. او در طول دوران زندان بارها از رسیدگی پزشکی و دیگر حقوق خود محروم شده است. |
| اسماعیل عبدی | معلم زندانی و دبیر کانون صنفی معلمان ایران (تهران) است که به دلیل پیگیری مشکلات صنفی معلمان تاکنون بارها از سوی نهادهای امنیتی بازداشت و زندانی شده است. او در ششم تیر ۱۳۹۴ توسط قرارگاه ثارالله بازداشت شد که پس از تحمل ۱۰ ماه زندان که بیش از ۴۰ روز از آن را در سلول انفرادی بود با قید وثیقه ۳۰۰ میلیون تومانی به صورت موقت آزاد شد.این فعال صنفی معلمان آخرین بار در روز ۱۹ آبان ۱۳۹۵ در منزل شخصی خود در اسلامشهر تهران بازداشت و در شعبه ۳۶ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به شش سال حبس تعزیری محکوم شد. او در اردیبهشت ماه امسال و در آستانه اتمام شش سال حکم حبس پیشین خود، مجددا با حکم ۱۰ سال زندان تعلیقی مواجه شد و درست هنگامی که برای تمدید مرخصی منتهی به آزادی به دادسرای اوین مراجعه کرده بود، بار دیگر بازداشت و به زندان بازگردانده شد. | اسماعیل عبدی از ۱۹ آبان ماه ۱۳۹۵ در زندان اوین به سر می‌برد. این زندانی سیاسی در طول دوران زندان به کرونا مبتلا شده و از رسیدگی پزشکی کافی محروم مانده است. همچنین به‌دلیل عدم رسیدگی بهداشتی مسئولان زندان اوین به بخش ملاقات‌ها و خطر آلوده بودن تجهیزات این بخش به ویروس کرونا، در حال حاضر حدود پنج ماه است که موفق به ملاقات با خانواده خود نشده است. |
| هاشم خواستار | معلم بازنشسته و از اعضای هیأت مدیره کانون صنفی معلمان مشهد است که چند روز پس از برگزاری اعتصاب‌های سراسری معلمان در روزهای ۲۲ و ۲۳ مهر ۱۳۹۷، در مقابل ورودی باغ شخصی خود در اطراف مشهد از سوی مأموران اطلاعات سپاه بازداشت شد. او همچنین از امضا کنندگان بیانیه ۱۴ نفر است که خواهان استعفای علی خامنه‌ای از سمت رهبری و تغییر قانون اساسی هستند.این فعال صنفی معلمان در آبان ۱۳۹۷ توسط نهادهای امنیتی -به دلایل نامشخص- به بخش روانی بیمارستان ابن سینای مشهد منتقل شد که پس از ۱۹ روز با قید وثیقه آزاد شد. او در نهایت در ۱۲ فروردین ۱۳۹۹ توسط دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به ۱۶ سال حبس تعزیری، دو سال تبعید به شهرستان نیکشهر و دو سال ممنوع‌الخروجی محکوم شد. | هاشم خواستار در حال حاضر در زندان وکیل‌آباد مشهد در حال سپری کردن مدت محکومیت خود است. این زندانی سیاسی در طول دوران بازداشت با موارد متعددی از نقض حقوق خود مواجه شده است، از جمله عدم دسترسی به خدمات درمانی و نیز محروم ماندن از حق مرخصی در دوران شیوع کرونا در زندان‌ها. |
| محمدعلی زحمتکش | معلم بازنشسته زندانی و فعال صنفی معلمان استان فارس است که پس از تحصن سراسری معلمان در روزهای ۲۲ و ۲۳ آبان ماه سال ۹۷توسط نیروهای امنیتی بازداشت و در تاریخ ۱۰ آذر با سپردن قرار وثیقه به صورت موقت آزاد شد.این زندانی سیاسی در دادگاه بدوی که در شعبه یک دادگاه انقلاب شیراز به ریاست محمود ساداتی برگزار شد بابت اتهاماتی مانند «تبلیغ علیه نظام و توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی» و «حضور در تجمعات معلمان در شیراز و تهران» به دو سال زندان و یک سال تبعید به شهرستان ارسنجان محکوم شد که این حکم در دادگاه تجدیدنظر استان فارس به هشت ماه حبس کاهش یافت. | محمدعلی زحمتکش در تاریخ هفتم اردیبهشت ۹۹ برای اجرای حکم حبس خود بازداشت و به زندان عادل‌آباد شیراز منتقل شد. پس از شیوع کرونا در زندان عادل‌آباد و ناتوانی مسئولان زندان در کنترل این بحران، این زندانی سیاسی از تاریخ ۱۹ تیر امسال به مرخصی اعزام شد و تاکنون در مرخصی به سر می‌برد. |
| یاسر امینی آذر | معلم زندانی و فعال صنفی معلمان در مهاباد در روز ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ هنگام خروج از مدرسه توسط نیروهای امنیتی بازداشت و روز بعد به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شد. این زندانی سیاسی در شهریور همان سال توسط دادگاه انقلاب شهرستان مهاباد بابت اتهام «شرکت در تحصن سراسری معلمان» به تحمل ۱۵ ماه حبس محکوم شد که این حکم در دادگاه تجدیدنظر آذربایجان غربی عینا تأیید شد. | یاسر امینی آذر که از ۲۷ اردیبهشت امسال جهت گذراندن مدت محکومیت خود بازداشت و به زندان مهاباد منتقل شده بود در تاریخ ۳۱ تیر ماه به دلیل ابتلا به بیماری آسم و با تأیید پزشک متخصص، از زندان به مرخصی اعزام شد. |
کدام یک از فعالان صنفی معلمان پرونده باز دارند؟
در طی ماه‌های گذشته هفت فعال صنفی فرهنگیان خراسان شمالی در دو پرونده جداگانه از سوی دادگاه انقلاب و دادگاه کیفری شهرستان بجنورد، مجموعا به بیش از ۴۱ سال زندان و تحمل بیش از ۲۰۰ ضربه شلاق محکوم شده‌اند.
محمدرضا رمضان‌زاده، حسین رمضانپور، حمیدرضا رجایی، علی فروتن، مصطفی رباطی، سعید حق‌پرست و حسن جوهری با اتهاماتی نظیر «اقدام علیه امنیت ملی از طریق تشکیل گروه غیرقانونی با هدف بر هم زدن امنیت کشور»، «فعالیت تبلیغی علیه نظام»، «تشویش اذهان عمومی از طریق فضای مجازی»، «توهین به مسئولان» و «نشر اکاذیب» در دادگاه انقلاب و دادگاه کیفری بجنورد مجموعا به ۴۱ سال و هشت ماه حبس تعزیری، ۲۲۲ ضربه شلاق و سه میلیون تومان جریمه نقدی محکوم شده‌اند.
کدام معلمان در طول سال‌های گذشته زیر فشار بوده‌اند؟
| نام | شرح اتهام‌ها و پرونده | وضعیت |
| علی اکبر باغانی | نایب رئیس کانون صنفی معلمان که در پرونده سال ۱۳۸۹ خود به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس تعزیری و ۱۰ سال تبعید به شهرستان زابل محکوم شد. | او پس از گذراندن دوران محکومیت خود آزاد شد. |
| رسول بداقی | عضو ارشد کانون صنفی معلمان تهران است. او در دهم شهریور ماه ۱۳۸۸ پس از احضار به اداره آموزش و پرورش اسلامشهر بازداشت و بعدتر در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی و بابت اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام» و «تبانی و تجمع به قصد برهم زدن امنیت ملی» به ۶ سال حبس تعزیری و پنج سال محرومیت از فعالیت‌های اجتماعی محکوم شد. | رسول بداقی پس از هفت سال زندان در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۵ با پایان دوران محکومیت خود از زندان ازاد شد. |
| عبدالرضا قنبری | نویسنده، فعال صنفی معلمان و استاد دانشگاه است که در روز پنجم دی ماه ۱۳۸۸ و پس از شرکت در تجمعات خیابانی مربوط به اعتراضات مردمی به نتایج انتخابات ریاست جمهوری در همان سال بازداشت شد. این فعال صنفی، ابتدا در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ریاست ابوالقاسم صلواتی به اعدام محکوم شد و سپس در سال ۱۳۹۱ با تخفیف در حکم توسط دیوان عالی کشور، به ۱۵ سال زندان و تبعید به زندان برازجان در استان بوشهر محکوم گردید. | عبدالرضا قنبری در نهایت پس از گذراندن ۱۰ سال زندان در دی ماه ۱۳۹۸ آزاد شد. |
| محمود بهشتی لنگرودی | دبیر سابق کانون صنفی معلمان ایران و از فعالین صنفی معلمان در ایران است. او که در فاصله سال‌های ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ دست‌کم چهار بار بازداشت و از سوی دادگاه انقلاب تهران به پنج سال حبس تعزیری محکوم شده بود، در نهایت در سال ۱۳۹۴ توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران بار دیگر به پنج سال حبس محکوم و شهریور ۱۳۹۶ بازداشت و راهی زندان اوین شد. | محمود بهشتی لنگرودی که در ماه‌های پس از شیوع کرونا به مرخصی اعزام شده بود، روز ۱۹ مردادماه جاری با انتشار یک پست در حساب شخصی خود در ایسنتاگرام از آزادی خود از زندان خبر داد. |
| جعفر ابراهیمی | معلم و عضو کانون صنفی معلمان تهران، وز پنجم دی ماه، همزمان با مراسم چهلم کشته‌شدگان اعتراضات آبان ۹۸، در بهشت سکینه کرج بازداشت و به بازداشتگاه اطلاعات سپاه در زندان رجایی‌شهر کرج منتقل شد. | او روز شش بهمن‌ماه ۱۳۹۸، با تودیع قرار وثیقه آزاد شد. |
| اصغر امیر زادگان | اصغر امیرزادگان معلم و فعال صنفی در شهرستان فیروزآباد فارس، در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ پس از احضار به دادستانی این شهرستان، بازداشت و روز یکم اردیبهشت همان سال با قرار کفالت ۲۰ میلیون تومانی به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی آزاد شده بود | این فعال صنفی معلمان در نهایت از سوی دادگاه انقلاب شیراز به یک سال زندان محکوم شد. |
| حسین رضایی | معلم و دبیر کانون صنفی معلمان بوشهر روز ششم بهمن ماه ۱۳۹۷ در شهر محل سکونت خود بازداشت شد. | او در ۱۳ بهمن ماه همان سال با سپردن وثیقه ۱۵۰ میلیون تومانی، به صورت موقت آزاد شد. |
| امید شاه محمدی | فعال صنفی معلمان در شهرستان دیواندره در استان کردستان است که در روز ۲۱ آبان ۱۳۹۷ و یک روز قبل از آغاز دور دوم اعتصابات معلمان در ایران، در منزل شخصی خود توسط مأموران اطلاعات سپاه بازداشت شد. | او روز ۲۹ آذر همان سال، پس از ۳۹ روز بازداشت با تأمین وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی به‌صورت موقت آزاد شد اما در اوایل خرداد ۱۳۹۸ بابت اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» از سوی دادگاه انقلاب سنندج به یک سال حبس تعزیری محکوم شد و در روزهای پس از صدور حکم راهی زندان گردید. |
| پیروز نامی و علی کروشاتی | این دو فعال صنفی و ازاعضای ارشد کانون صنفی معلمان خوزستان روز ۲۱ آبان‌ماه ۹۷ و پیش‌از شروع دور دوم تحصن معلمان کشور توسط مأموران اطلاعات سپاه در اهواز بازداشت شدند. | این دو فعال صنفی در ۲۱ آذر ۱۳۹۷ با سپردن قرار وثیقه آزاد شدند. |
| احمد تقوی | فعال صنفی ۶۵ ساله و معلم بازنشسته اهل شهر ابهر در استان زنجان است که در تاریخ سوم دی‌ماه ۱۳۹۷ از سوی مأموران امنیتی بازداشت شد. | او پس از تحمل ۱۹ روز بازداشت با قرار وثیقه ۱۰۰ میلیون توامنی آزاد شد. |
| محمد تقی فلاحی | دبیر کانون صنفی معلمان تهران است که در تاریخ ۱۹ بهمن ۱۳۹۸ در منزل شخصی خود بازداشت شد. او که پیش‌تر در روز ۱۲ اردیبهشت ماه سال گذشته نیز به دلیل شرکت در تجمع اعتراضی معلمان در مقابل مجلس، بازداشت شده بود، توسط دادگاه انقلاب تهران به هشت ماه حبس و ۱۰ ضربه شلاق تعلیقی محکوم شد. | او روز هجدهم اردیبهشت سال گذشته با سپردن قرار وثیقه آزاد شد. |
همچنین در جریان تحصن سراسری معلمان در مهر ماه ۱۳۹۷ دست‌کم ۱۴ معلم در استان‌های خراسان شمالی، فارس، مرکزی، کردستان، خوزستان و کردستان توسط نیروهای امنیتی بازداشت و مدتی بعد با تودیع قرار وثیقه آزاد شدند.
همچنین حدود ۸۰ نفر دیگر از معلمان از سوی نهادهای امنیتی در سراسر کشور احضار یا تهدید شده‌اند.
- در همین زمینه