حقوق کارگران در ایران
شماره ۹ − مهر و آبان ۱۳۹۸ / اکتبر و نوامبر ۲۰۱۹
این نهمین خبرنامه کارگری زمانه است که هر دو ماه یک بار منتشر می‌شود.
تمرکز خبرنامه کارگری بر روی این نکات عمده است: امنیت و سلامت در محل کار، تبعیض در محل، قانون کار، زنان، کودکان کار، مسائل مربوط به قراردادها، بیکاری، تعویق و یا نپرداختن دستمزدها، و نیز موضوع تشکل‌های کارگری.
زمانه به شکل پیگیر اخبار کارگری در ایران را گزارش می‌کند. این دوماهنامه‌ها نظر دارند که یک “تصویر بزرگ” از موضوع حقوق کارگران ایران ارائه کنند تا دانش و آگاهی در مورد وضعیت کارگران در ایران افزایش یابد. گزارش پیشِ رو رخدادهایی را در محدوده تقریبی مهر و آبان ۱۳۹۸ / اکتبر و نوامبر ۲۰۱۹ پوشش می‌دهد. خبرنامه مدعی کامل بودن و پوشش همه رخدادها نیست.
ما در اول ماه امسال یک خبرنامه سالانه هم منتشر کردیم که در آن موضوعات عمده در حوزه کارگری در یک بازه یک ساله بررسی شده‌اند.
مسائل عمده
افزایش یکباره و اعلام نشده نرخ بنزین به مثابه یک شوک ، معیشت زحمتکشان و مزدبگیران را هدف قرار داد و موجب بروز اعتراضات گسترده در سراسر ایران شد. شورای هماهنگی سران قوا (رئیس جمهوری، رئیس قوه قضاییه و رئیس مجلس شورای اسلامی) با حمایت علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی تصمیم گرفتند باردیگر سهمیه‌بندی بنزین را اعمال و نرخ آن را تا سه برابر افزایش دهند.
افزایش نرخ بنزین به عنوان یک «کالای معیار» می‌تواند نرخ تورم رسمی و همچنین تورم واقعی را تحریک کند و معیشت مزدبگیران را دشوارتر و سفره خانوار را کوچک‌تر کند، آنهم در شرایطی که شکاف دستمزد و هزینه خانوارهای کارگری در نیمه دوم سال بیشتر شده است.
همزمان با آغاز گمانه‌زنی‌های اولیه برای تعیین حداقل دستمزد سال ۱۳۹۹، محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه حداکثر افزایش دستمزد در سال آینده را ۱۵ درصد اعلام کرد. این رقم در حالی اعلام شد که به گفته‌ی نماینده کانون عالی شوراهای اسلامی کار (از تشکل‌های کارگری زرد وابسته به دولت) در کمیته مزد شورای عالی کار، هزینه سبد معیشت خانوار به شش میلیون تومان بالغ شده است.
دولت نرخ تورم رسمی مهر امسال را ۴۲ درصد اعلام کرد که در مقایسه با یک ماه قبل حدود هفت دهم درصد کاهش نشان می‌داد با این حال نرخ تورم گروه کالاهای اصلی، به ویژه مواد خوراکی و آشامیدنی همچنان افزایشی بود. در چنین شرایطی واحدهای تولیدی و خدماتی همچنان از پرداخت به موقع دستمزدها ناتوان هستند و کارگران در برخی واحدهای تولیدی گاهی نزدیک به یکسال دستمزد معوقه طلب دارند.
در سوی دیگر شمار زیادی از واحدهای تولیدی در ایران به دلیل پیامدهای تحریم‌های اقتصادی تولید را کاهش داده، در آستانه تعطیلی قرار دارند و یا به صورت کامل تعطیل شده‌اند. مقام‌های دولتی- به صورت ویژه وزیر صنعت، معدن و تجارت- و رئیس قوه قضاییه اعلام کرده‌اند که «اجازه نمی‌دهند واحدهای تولیدی تعطیل شوند». با این حال شمار کارگران اخراجی و بیکار شده روز به روز افزایش می‌یابد. دولت اما نرخ بیکاری را در پایان تابستان امسال «کاهشی» اعلام کرد.
اعتراضات به تاخیر در پرداخت دستمزدها و واگذاری واحدهای تولیدی به بخش خصوصی به روال قبل برجسته‌ترین رویداد کارگری ایران طی دو ماه گذشته – مهر و آبان- بود. پاسخ حکومت به اعتراضات هم که در مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه و آذرآب اراک طولانی مدت ادامه یافت، سرکوب، ضرب و شتم و دستگیری کارگران بود. در آذر آب پلیس ضد شورش کارگران را مجروح و روانه بیمارستان کرد. در نیشکر هفت‌تپه و شهرداری کوت عبدالله شماری از کارگران معترض بازداشت و یا تحت تعقیب قضایی قرار گرفتند. شماری از معلمان و بازنشستگان هم بازداشت و یا به مراجع قضایی احضار شدند…
در ادامه:
- شوک بنزین
- اعتراضات: تداوم اعتصاب در نیشکر هفت‌تپه و آذرآب
- حمله پلیس ضد شورش به کارگران آذرآب
- اعتصاب ۲۰ روزه کارگران دهکده تفریحی زاینده‌رود چادگان
- بازنشستگان و معلمان
- اخراج کارگران ادامه دارد
- سرکوب
- کودکان کار
- حوادث کار
- کولبران
◄ دانلود متن کامل:
در فرمت PDF
در فرمت Epub
نسخه انگلیسی خبرنامه هم به زودی منتشر می‌شود
شماره‌های قبلی خبرنامه و مطالب دیگر در این صفحه:
بیشتر بخوانید:
قانون کار
◄ این جزوه
به حقوق کار در ایران، قانون کار موجود، تحولات آن در سال‌های اخیر و و تأثیر مستقیم و غیرمستقیم آن بر زندگی کارگران می‌پردازد.
تعریف تشکل‌های کارگری در قوانین جمهوری اسلامی، ماهیت غیرصنفی شورای اسلامی کار، چگونگی تعیین حداقل دستمزد، قوانین مربوط به بازنشستگان و بیکاری، حقوق کارگران مهاجر و زن در قوانین جمهوری اسلامی از جمله سرفصل‌های این جزوه‌اند.
این جزوه همچنین به سیاست‌های تعدیل ساختاری و تأثیر آن بر حقوق و زندگی کارگران می‌پردازد.
کتابچه «قانون کار و سیر تحول آن در ایران» را می‌توانید از طریق لینک‌های زیر دریافت کنید:
دانلود در فرمت PDF
دانلود در فرمت Epub
◄ این نوشته
◄ خلاصه‌ای درباره موضوعات اصلی و بنیادی حقوق کار در قوانین جمهوری اسلامی به دست می‌دهد.
◄ بخش عمده‌ای از کارگران ایرانی به‌ویژه آنهایی که به شکل پیمانی و با قراردادهای موقت کار می‌کنند، از حقوق اولیه خود (در همان حدی که قانون کار ایران به رسمیت شناخته) آگاه نیستند. در گزارش پیش‌رو، پای صحبت تنی چند از کارگران بخش‌های نظافت شهری و روزمزد ساختمانى در مورد وضعیت کاری و قراردادی‌شان می‌نشینیم و برخی از مفاد بنیادی قانون کار را در مورد تعیین حداقل دستمزد، قرارداد کار و نظارت بر اجرای صحیح قانون کار مرور می‌کنیم.
با این تست چهارجوابی
می‌توانید آگاهی خود را درباره قانون کار در ایران بیازمایید.
◄ در ایران قانون کار شمول محدودی دارد، چون اکثر کارگران با قراردادهای سفید (بدون ذکر مدت و حتا میزان دستمزد) و موقت، آن هم در حد یک روز و یک هفته و یک ماه، کار می‌کنند. «مناطق آزاد» تجاری هم مناطق آزاد از قانون هستند.
قانونی که حق تشکل مستقل را به رسمیت نشناسد، عملا دچار این ورشکستگی می‌شود.