فرهمند علیپور − اولین انتخابات صورت گرفته در پنجاه سال اخیر لیبی شگفتی ساز شد. اخوان المسلمین جریانی اسلامگرا که به لطف بهارعربی از حاشیه سیاست کشورهای عرب شمال آفریقا، به جریان اصلی تبدیل شده و در چند انتخابات پی در پی قدرت را در تونس، مراکش و مصر از آن خود کرده بود، در ایستگاه چهارم یعنی لیبی ناکام ماند. بر اساس اعلام نتایج اولیه انتخابات لیبی، ائتلاف نیروهای ملی به رهبری محمود جبرئیل توانست از گروههای اسلامگرا پیشی گیرد.
“حزب عدالت و سازندگی” به عنوان شاخه سیاسی اخوان المسلمین و “حزب وطن” به رهبری عبدالحکیم بلحاج که متشکل از شبه نظامیان لیبیایی و نزدیک به افکار سلفی است، نتوانستند آنگونه که انتظار می‌رفت و پیش بینی‌ها حکایت می‌کرد، صاحب اکثریت کرسی‌ها شوند.
در این انتخابات حدود ۴ هزار نامزد برای کسب ۲۰۰ کرسی پارلمان (کنگره ملی) به رقابت پرداخته بودند. سهم احزاب در این رقابت ۸۰ کرسی است و ۱۲۰ کرسی باقیمانده سهم نامزدهای مستقل است. معمر قذافی که برای نزدیک به ۴۲ سال بر این کشور حکمرانی کرد، هرگز اجازه تاسیس احزاب و برگزاری انتخابات را نداده بود.
باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده از برگزاری انتخابات لیبی استقبال کرد و گفت که لیبی به سوی دمکراسی گام برداشته است و ایالات متحده به عنوان همپیمان ملت لیبی در کنار این کشور خواهد ایستاد.
ائتلاف نیروهای ملی که پیروز اولین انتخابات پارلمانی (کنگره) لیبی شده‌اند متشکل از ۶۵ حزب و گروه میانه رو، لیبرال و دمکراتیک تحت رهبری محمود جبرئیل هستند.
شاخه زیتون و انتقاد همزمان از اسلامگرایان
محمود جبرئیل نخست وزیر دولت موقت لیبی تا ماه نوامبر گذشته، و از رهبران اصلی شورای ملی انتقالی این کشور بود. او از سال ۲۰۰۶ وزیر اقتصاد در حکومت معمر قذافی بود.
محمد جبرئیل پس از آغاز قیام لیبایی‌ها علیه قذافی به صف مخالفین پیوست و نقشی اساسی در جلب حمایت کشورهای غربی و اروپائی از شورای انتقالی لیبی ایفا کرد.
جبرئیل از اعضای قبیله “ورفله” از بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین قبائل لیبی است. در لیبی بیش از ۱۵۰ قبیله حضور دارند که همچنان دارای نقشی تعیین کننده در این کشور هستند. از جبرئیل به عنوان یک چهره میانه رو و تحصیل کرده یاد می‌شود. وی مدرک دکترای علوم سیاسی خود را در آمریکا گرفته است.
محمود جبرئیل گرچه متجدد محسوب می‌شود اما همچون بسیاری از گروههای اصلی لیبی، طبعا از جمله اسلامگرایان، معتقد است که قوانین اسلام باید منبع اصلی قانون‌گذاری در کشور باشد.
جبرئیل شامگاه یکشنبه هشتم ژوئیه طی سخنانی در دفتر مرکزی این ائتلاف، واقع در یک ویلا در غرب طرابلس از تلاش برای ایجاد یک ائتلاف بزرگ و تعامل با همه گروه‌ها سخن گفت. جبرئیل در سخنان خود از «شاخه زیتونی» سخن گفت که برای اسلامگرایان در دست دارد و همه گروههای را دعوت کرد تا با همکاری و تعاملی سازنده آینده لیبی را بسازند. وی همچنین با اشاره به اقلیت‌های مورد ظلم و تحقیر شده‌ای چون بربر‌ها در لیبی اشاره کرد و گفت که این گروه‌ها با مشارکت خود در انتخابات با رای خود میهن پرستی‌شان را نشان دادند.
جبرئیل در این سخنرانی، که به عربی و انگلیسی بود، انتقاد برخی از روحانیون محافظه کار را که حزب وی را “سکولار” معرفی می‌کنند رد کرد و گفت: برخی رسانه‌ها ائتلاف نیروهای ملی را به عنوان گروههای لیبرال معرفی کرده‌اند، که این موضوع حقیقت ندارد و در واقع این ائتلاف از گروههای سیاسی متفاوتی شکل گرفته است. محمود جبرئیل با انتقاد از این دسته از گروههای اسلامگرا و اخوان المسلمین گفت که آیا آن‌ها به راستی فکر می‌کنند که از ما مسلمان‌تر هستند؟
محمود جبرئیل گرچه متجدد محسوب می‌شود اما همچون بسیاری از گروههای اصلی لیبی، طبعا از جمله اسلامگرایان، معتقد است که قوانین اسلام باید منبع اصلی قانون‌گذاری در کشور باشد.
رهبر ائتلاف نیروهای ملی همچنین اخیرا در یک مصاحبه با تلویزیون لیبی گفته بود که مردم لیبی به لیبرالیسم و سکولاریسم نیازی ندارند، زیرا که اسلام می‌تواند به اندازه کافی برای گروههای سیاسی برنامه داشته باشد.
جبرئیل همچنین در ادامه سخنرانی خود در دفتر مرکزی ائتلاف خود، بر گفت‌وگو با رهبران مناطق شرقی کشور جهت دست یابی به یک توافق تاکید کرد. رهبران شرق لیبی خواهان اداره مناطق خود به شکل فدرالیسم هستند و در روزهای اخیر نسبت به کم بودن تعداد کرسی‌هایشان در پارلمان لیبی معترض بوده‌اند.
از زمان سقوط حکومت سرهنگ قذافی، لیبی گرفتار در خشونت‌های فرقه‌ای و گروهی است و حتی در جریان برگزاری انتخابات و پیش از آن نیز گزارش‌هایی از به آتش کشیدن صندوق‌ها و برگ‌های رای و همچنین کشته شدن دو تن در این خشونت‌ها مخابره شد. همچنین بر اساس برخی گزارش‌ها، نیروهای سلفی مرقد ظهیر بن قیس، که به عنوان یکی از صحابه پیعمبر اسلام در نزد لیبیایی‌ها دارای جایگاه ممتازی است، تخریب کرده‌اند.
انتظار می‌رود تا پایان این هفته نتایج نهایی انتخابات لیبی به طور رسمی اعلام شود.
زهیر بن قیس درست است نه ظهیر بن قیس.
کاربر مهمان / 09 July 2012