تهران مهاجرپذیرترین شهر ایران به شمار می‌آید. مرکز آمار شمار مهاجران به تهران طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ بیش از ۵۰۰ هزار تن گزارش کرده است. یک عضو شورای شهر تهران اما می‌گوید طی این دوره ۳۵۰ هزار تن از تهران خارج و در کرج ساکن شده‌اند.

تصویری از تهران

مرکز آمار نیز خروج ۳۵۰ هزار تن از تهران در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ را تائید کرده است. بر اساس گزارش این نهاد دولتی، استان‌های البرز، گیلان و مازنداران مقصد اصلی کسانی بوده که تهران را ترک کرده‌اند.

زهرا نژادبهرام عضو شورای اسلامی شهر تهران گفته که این میزان خروج از تهران «دور از انتظار نیست».

او افزایش نرخ اجاره‌بها و هزینه زندگی در تهران را یکی از «علل مهاجرت از تهران» عنوان کرده و گفته که تا پیش از این کرج مقصد اصلی مهاجران از تهران بود اما این شهر نیز دیگر ظرفیت ندارد.

همزمان با تهران، هزینه زندگی در کرج نیز افزایش یافته است و همین مسئله سبب اسکان افراد شاغل در تهران که به کوچ از این شهر ناچار شده‌اند، در شهرک‌های اقماری شده است.

نژادبهرام گفته که این شهرک‌ها فاقد امکانات زیرساختی لازم هستند و «سربار جمعیتی تهران را پوشش نمی‌دهند».

پیش از این نیز نائب رئیس اتحادیه مشاوران املاک گفته بود که با افزایش نرخ اجاره‌بهاء «کم‌درآمدها به کوچ از تهران مجبور شده‌اند».

دولت تهران را گران می‌خواهد

کوچ از تهران به دلیل افزایش هزینه‌ها یکی از خواسته‌ها و برنامه‌های شهرداری و استانداری تهران است.

مرتضی الویری رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران  فرودین امسال در واکنش به «افزایش هزینه زندگی» در این شهر گفته بود: یکی از برنامه‌های شورا این است که «هر کسی در این شهر زندگی می‌کند، باید هزینه زندگی در آن را بپردازد».

پیش از او نیز حسین هاشمی استاندار پیشین تهران فروردین ۱۳۹۶ یکی از برنامه‌های استانداری برای کاهش جمعیت و مهاجرت به تهران را «افزایش هزینه‌های زندگی» عنوان کرده و گفته بود:«امکان ایجاد ممنوعیت برای مهاجرت به تهران سخت است و باید همچون سایر کشورهای پیشرفته، هزینه زندگی در شهرهای بزرگ را بالا برد تا از ورود جمعیت کم کرد».

شورای شهر تهران در همین راستا هزینه خدمات شهری و حمل و نقل را طی دو سال گذشته افزایش داده است.

البته این تنها مسئولان دولتی و یا اعضای شورای شهر نیستند که خواهان افزایش هزینه زندگی در تهران شده‌ و از آن دفاع می‌کنند، بلکه اعضای احزاب سیاسی نزدیک به دولت حسن روحانی نیز از این ایده دفاع می‌کنند.

شهریور سال گذشته محسن صفایی فراهانی از اعضای حزب «مشارکت ایران اسلامی» که به دستور قوه قضائیه منحل شد، گفته بود: «فردی که در تهران زندگی می‌کند نسبت به یک شهروند که در یک شهر کوچک زندگی می‌کند، باید دو نوع عوارض به شهرداری بپردازد».

به گفته او با این برنامه «جلوی مهاجرت‌های بی‌رویه» گرفته می‌شود، «زیرا فرد وقتی می‌بیند برای زندگی در شهرهای بزرگ ناگزیر باید هزینه‌های بسیار بیشتری را متقبل شود، زندگی در همان شهرهای کوچک را به مهاجرت به شهرهای بزرگ ترجیح دهد».

حسین مرعشی که یکی از گزینه‌های شورای شهر برای شهرداری تهران بود هم همان زمان از ایده افزایش هزینه زندگی در تهران دفاع کرده و گفته بود:«برای اینکه تهران محیطی برای زندگی  شود و هوایی برای تنفس باقی بماند، باید شرایط زندگی در این شهر به نسبت سایر کلانشهرها از جمله اصفهان و مشهد گران شود».

اجبار کم‌درآمدها به خروج از تهران

برپایه گزارش نهادهای دولتی امکان بیشتر برای اشتغال یکی از اصلی‌ترین دلایل مهاجرت به تهران است. حال اما این گروه از مهاجران ناچار به ترک تهران شده‌اند.

نائب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران «افزایش نرخ اجاره» را یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش مهاجرت از تهران عنوان کرده است.

براساس گزارش بانک مرکزی نرخ اجاره بها در مقایسه با سال گذشته ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش یافته است. گزارش میدانی منابع خبری اما بیانگر رشد ۷۰ تا ۱۰۰ درصدی نرخ اجاره طی یکسال گذشته است.

همزمان با افزایش نرخ اجاره، قدرت خرید و سطح واقعی دستمزدها نیز به گفته کارشناسان اقتصادی در یک دوره زمانی هشت ماهه ۸۰ درصد کاهش یافته است.

در این شرایط به گفته نائب رئیس اتحادیه مشاوران املاک، دستمزدبگیران که اکثریت اجاره‌نشین‌ها را تشکیل می‌دهند، به مناطق ارزان‌تر و با امکانات کمتر و کم‌درآمدها از این مناطق به مناطق حاشیه‌نشین و بیرون از شهر «کوچ می‌کنند».


در همین زمینه: