علی اکبر ولایتی، مشاور ارشد رهبر ایران در سیاست خارجه ادعا کرده بود که مسکو برای سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز ایران تا سقف ۵۰ میلیارد دلار اعلام آمادگی کرده است. سخنگوی دولت روسیه این ادعا را تأیید نکرد و وزیر انرژی آن کشور نیز گفت که پیشنهاد ما به ایران، برنامه نفت در برابر کالا است.
به گزارش خبرگزاری «رویترز»، الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه جمعه ۲۲ تیر اعلام کرد که توافق تحویل کالا به ایران در برابر نفت این کشور هنوز امکانپذیر است. او گفت که مسکو در حال بررسی مسائل حقوقی در رابطه با چنین توافقی است.
همزمان دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین از تأیید سخنان ولایتی درباره توافق سرمایه‌گذاری نفتی ایران و روسیه سرباز زد و از اظهارنظر درباره آنها خودداری کرد.
رسانه‌های ایران پنج‌شنبه پس از دیدار ولایتی با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه به نقل از او نوشتند که روسیه با سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیارد دلاری در صنعت نفت و گاز ایران موافقت کرده است.
ولایتی جمعه نیز این سخنان را در مسکو تکرار کرد و گفت که پوتین با این طرح موافقت کرده و سه توافق ۱۵ میلیارد دلاری در این باره روی میز او است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده دو ماه پیش دستور خروج از توافق هسته‌ای با ایران (برجام) و بازگرداندن تحریم‌ها، از جمله تحریم‌های نفتی را صادر کرد. مقام‌های آمریکایی می‌گویند که قصد دارند صادرات نفت ایران را به صفر برسانند.
علی خامنه‌ای، رهبر ایران که پیش از این پوتین را با عبارت‌هایی همچون «دارای شخصیت قوی» و «اهل تصمیم و عمل» ستایش کرده بود، مشاور ارشد سیاست خارجی را در آستانه نشست رئیس‌جمهوری روسیه با ترامپ به مسکو فرستاده است.
یک مقام ارشد روسی به «بلومبرگ» گفته است که «نقش ایران در سوریه» مهم‌ترین موضوع مورد بحث پوتین و ترامپ در نشست ۱۶ ژوئیه خواهد بود. جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز اول ژوئیه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی «سی بی اس» گفته بود که امکان توافق بر سر خارج کردن نیروهای ایران از سوریه وجود دارد. ولایتی اما در مسکو گفت که روسیه از خروج نیروهای ایران از سوریه حمایت نمی‌کند
وعده‌های نفتی؟
سخن از همکاری نفتی ایران و روسیه در آستانه نشست رهبران روسیه و ایالات متحده در هلسینکی فنلاند صورت می‌گیرد. اما رفتار روسیه در آخرین نشست سازمان کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک) پیش از این خشم مقام‌های ایرانی را برانگیخته بود.
در آن نشست روسیه و عربستان به دنبال افزایش تولید نفت بودند. اختلاف بین تهران و مسکو در نشست وین تا جایی بالا گرفت که بهروز نعمتی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس در چندین توئیت نوشت: «روسیه نمی‌تواند شریک استراتژیکی برای ما باشد… روس‌ها همیشه به ما رکب جدی زدن.»
علی خرم، فرستاده پیشین ایران در سازمان ملل و استاد علوم سیاسی نیز سوم تیر در روزنامه «آرمان نو»، نزدیک به اصلاح‌طلبان نوشت: «روسیه که نه تنها در صحنه سوریه به ایران از پشت خنجر زد بلکه داوطلبانه با عربستان برای بیرون کردن سهم ایران در صادرات نفت اوپک اعلام آمادگی نمود تا هر چه زودتر به نگاه به شرق ما پاسخی دندان‌شکن داده باشد.»
سخنان وزیر انرژی روسیه در رابطه با تبادل کالای روسی با نفت ایرانی پیشنهاد جدیدی نیست. این پیشنهاد نخستین‌بار ۲۰۱۴، پیش از دستیابی تهران به توافق هسته‌ای با قدرت‌های گروه ۱+۵ مطرح شده بود. آن زمان از احتمال صادرات ۵۰۰ هزار بشکه نفت ایران به روسیه در ازای کالاهای روسی سخن می‌رفت. در این دست معاملات تهاتری پول مبادله نمی‌شود و تحریم‌های نفتی و بانکی ایران نقض نخواهد شد.
عربستان سعودی و امارات متحده عربی با پیشنهاد ایالات متحده برای افزایش تولید نفت و جبران کاهش احتمالی عرضه این کالا پس از اجرای تحریم‌ها علیه ایران موافقت کرده‌اند.