هر خانواده ایرانی خلاف آمار و ارقام دولتی، این روز‌ها سخت نگران تامین معاش روزمره خود است. اگر چه دولت علاقه‌ای به بیان واقعیت‌های اقتصادی ندارد و تلاش می‌کند تا “همه چیز” را خوب نشان دهد، اما واقعیت حاکم بر زندگی شهروندان روزهای سخت و دشواری از زندگی ایرانی را نمایش می‌دهد.
 
دولت چندی است که معتقد است خط فقر در جامعه محرمانه است و کاربردی برای عموم ندارد. در همین شرایط رئیس دولت بر این باور است که هیچ ایرانی شب‌ها گرسنه نمی‌خوابد.
 
اما کمی آن‌طرف‌تر از نهاد‌های دولتی، یک نماینده مجلس چندی قبل از وضعیت بحرانی تامین مواد غذایی ایرانیان سخن گفت.
 
شاهرخ رامین یک ماه قبل در همایش “اقتصاد سلامت، چشم انداز و چالش‌ها” گفته است: ۵۰ درصد شهروندان ایرانی توان تامین کالری مورد نیازشان را ندارند. به گفته او تنها بیست درصد از مردم می‌توانند کالری موردنیازشان را دریافت کنند و سی درصد هم بیش از نیازشان کالری دریافت می‌کنند.
 
حال یک ماه بعد از این سخنان مرکز آمار ایران سرانجام قفل اطلاعات و آمار را در باره درآمد‌ها و هزینه‌های خانوارهای شهری و روستایی باز کرده است. اطلاعات و آماری که بیش از هر مساله‌ای نشان دهنده شکاف میان هزینه‌ها و درآمدهای خانوارهای ایرانی است.
 
کسری بودجه خانوار‌ها
 
بر اساس اعلام مرکز آمار ایران در سال ۸۹ به طور متوسط هر خانوار شهری ماهیانه ۱۱۴هزار و ۳۱۶ تومان و هر خانوار روستایی ۷۹ هزار تومان برای تامین هزینه‌هایش کسری داشته است.
 
مرکز آمار ایران اعلام کرده است: متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری در سال گذشته ۱۰ میلیون ۶۰۰ هزار تومان و متوسط درآمد یک خانوار روستایی پنج میلیون و ۹۰۰ هزار تومان بوده است. این مرکز متوسط درآمد ماهیانه یک خانوار شهری را ۸۳۳ هزار تومان و متوسط درآمد یک خانوار روستایی را ۴۹۱ هزار و ۶۰۰ تومان اعلام کرده است.
 
بر اساس نمونه گیری مرکز آمار ایران، یک خانوار شهری سالانه یازده میلیون و ۳۶۷ هزار و ۸۰۰ تومان و ماهیانه ۹۴۷ هزار و ۳۱۶ تومان هزینه دارد. میزان هزینه یک خانوار روستایی در سال هم شش میلیون و ۸۴۷ هزار و هفتصد تومان و در ماه ۵۷۰ هزار و ۶۴۱ تومان برآورد شده است.
 
دولت معتقد است خط فقر در جامعه محرمانه است و کاربردی برای عموم ندارد. در همین شرایط رئیس دولت بر این باور است که هیچ ایرانی شب‌ها گرسنه نمی‌خوابد. اما یک نماینده مجلس چندی قبل از وضعیت بحرانی تامین مواد غذایی ایرانیان سخن گفت
 
مرکز آمار ایران اعلام کرده است که هزینه‌های یک خانوار شهری در سال ۸۹ به نسبت سال ۸۸ افزایش ۱۴. ۶ درصدی داشته، در حالی که درآمد هر خانوار شهری ۱۳. ۴۱ درصد افزایش یافته است. همچنین هزینه‌های یک خانوار روستایی در این مدت ۱۵. ۵۵ درصد افزایش یافته در حالی که میزان افزایش درآمد یک خانوار روستایی ۱۳. ۱۶ درصد گزارش شده است.
 
بر اساس یافته‌های این آمار گیری، اقلام خوراکی و دخانی ۲۳ درصد از سبد هزینه خانوارهای شهری و ۳۸ درصد هزینه خانوار‌های شهری را به خود اختصاص داده است. خانوارهای شهری ۲۶ درصد و خانوارهای روستایی ۲۵ درصد از هزینه‌های اقلام خوراکی را صرف خرید گوشت می‌کنند.
 
سهم هزینه مسکن در سبد هزینه اقلام غیرخوراکی برای خانوارهای شهری ۴۲ درصد و برای خانوارهای روستایی ۲۶ درصد گزارش شده است.
 
همچنین مرکز آمار ایران اعلام کرده است؛ ۳۳ درصد خانوارهای شهری و روستایی هزینه زندگی اشان را از مشاغل مزدبگیری تامین می‌کنند در حالی که ۱۸ درصد خانوارهای شهری و ۳۴ درصد خانوارهای روستایی از مشاغل آزاد کشاورزی و غیر کشاورزی تامین معاش می‌کنند.
 
۴۹ درصد خانوارهای شهری و ۳۳ درصد خانوارهای روستایی نیز محل تامین درآمدشان را منابع مالی متفرقه اعلام کرده‌اند.
 
سبد کوچک پروتئین‌ها
 
دولت خط فقر را پنهان می‌کند، اما صورت سرخ مردم از سیلی خوب نشان می‌دهد که خط فقر هر روز پر رنگ‌تر می‌شود و بخش‌های بیشتری از جامعه را به دایره فقرا اضافه می‌کند.
 
همین یک ماه قبل که سمینارهای مختلفی در باره پیامدهای هدفمندی یارانه‌ها برگزار شد و مدیران دولتی از موفقیت‌هایشان گفتند، مدیر کل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت و درمان در یک برنامه رادیویی اعلام کرد: ۲۳ درصد شهروندان ایرانی زیر خط بقاء قرار دارند.
 
ربابه شیخ الاسلام در این برنامه بر خلاف گفته‌های وزیر کشاورزی که مدعی بود که امنیت غذایی ایرانیان به ۹۲ درصد رسیده است، گفت: سیری شکمی در میان بسیاری از خانوارهای ایرانی جایگزین سیری سلولی شده است.
 
حالا سهم هزینه‌های خوراکی و غیرخوراکی خانوارهای ایرانی، همین گفته‌ها را تائید می‌کند و نشان می‌دهد که سهم اقلام خوراکی از هزینه خانوار‌ها به شدت کاهش یافته است. بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، در یک خانوار شهری به طور متوسط ۲۳ درصد از هزینه‌های ماهیانه صرف اقلام خوراکی و دخانی می‌شود.
 
به بیان دیگر هر خانوار شهری ماهیانه ۲۱۷ هزار و ۸۸۲ تومان برای مواد خوراکی و دخانی هزینه می‌کند. به استناد یافته‌های مرکز آمار ایران، گوشت به تنهایی بیش از یک چهارم سبد هزینه‌های خوراکی خانوار‌ها را تشکیل می‌دهد و هر خانوار شهری ایرانی ماهیانه ۵۶ هزار و ۶۴۹ تومان برای خرید گوشت پرداخت می‌کند.
 
در خانواده‌های روستایی اگر چه درآمد‌ها و هزینه‌ها پائین‌تر است اما سهم اقلام خوراکی و دخانی بیشتر از خانوارهای شهری است. هر خانوار روستایی ماهیانه ۳۸ درصد از هزینه‌های ماهیانه‌اش را به اقلام خوراکی و دخانی اختصاص می‌دهد.
 
بر این اساس هر خانواده روستایی در ایران ماهیانه ۲۱۶ هزار و ۸۴۶ تومان بابت مواد خوراکی و دخانی هزینه می‌کند. در سبد هزینه خانوارهای روستایی هم همچون خانوارهای شهری، ۲۶ درصد معادل ۵۴هزار و ۲۱۶ تومان صرف گوشت می‌شود.
 
بر اساس اعلام ستاد هدفمندی یارانه‌ها، دولت سه میلیون خانوار مرفه که نیازی به یارانه‌ها ندارند را شناسایی کرده و با آن‌ها برای انصراف از دریافت یارانه نقدی مکاتبه کرده است
 
همچنین مرکز آمار ایران اعلام کرده است؛ هزینه مسکن ۴۲ درصد از سبد هزینه اقلام غیرخوراکی خانوارهای شهری را تشکیل می‌دهد.
 
بر اساس این برآورد هر خانوار شهری ماهیانه ۷۲۹ هزار و ۴۳۳ تومان برای اقلام غیر خوراکی هزینه می‌کند که ۴۲ درصد این هزینه‌ها معادل ۳۰۶ هزار و ۳۶۱ تومان بابت هزینه مسکن پرداخت می‌شود. در خانوارهای روستایی هم ماهیانه ۳۵۳ هزار و ۷۹۷ تومان برای اقلام غیر خوراکی هزینه می‌شود که از این مقدار ۹۱ هزار و ۹۸۷ تومان معادل ۲۶ درصد صرف هزینه مسکن می‌شود.
 
جمعیت پنجاه میلیونی فقرا
 
دولت هر چقدر هم که تلاش کند خط فقر را پنهان کند باز هم ناچار است که برای برنامه ریزی‌هایش از این راز پنهان پرده بردارد. در سالروز اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها که دبیر ستاد هدفمندی یارانه‌ها برای بیان دستاوردهای این قانون به برنامه خبری شبکه دو تلویزیون دولتی ایران رفته بود، از حذف یارانه اقشار مرفه جامعه خبر داد.
 
چند روز بعد مشخص شد منظور دولت از اقشار مرفه، افرادی هستند که درآمد ماهیانه آن‌ها حداقل پنج تا ده برابر یارانه ۴۵۵۰۰ تومانی دولت باشد. بر اساس اعلام ستاد هدفمندی یارانه‌ها، دولت سه میلیون خانوار مرفه که نیازی به یارانه‌ها ندارند را شناسایی کرده و با آن‌ها برای انصراف از دریافت یارانه نقدی مکاتبه کرده است.
 
اگر همین گفته‌های مسوولان اجرایی قانون هدفمندی یارانه‌ها را مبنا بگیریم تنها سه میلیون خانوار ایرانی که جمعیتشان ۱۰ میلیون نفر اعلام شده، درآمدی بیش از ۴۵۰ هزار تومان در ماه دارند و از سوی دولت “مرفه” قلمداد می‌شوند و ۶۵ میلیون نفر دیگر از شهروندان ایرانی در زیر خط فقر قرار دارند.
 

رئیس مرکز آمار ایران بهار امسال، جمعیت زیر خط فقر کشور را ۴۰ میلیون نفر اعلام کرد. بر اساس گفته‌های عادل آذر سی میلیون نفر از جمعیت کشور زیر خط فقر نسبی و ده میلیون نفر هم زیر خط فقر مطلق قرار دارند.

 پیش از این پایگاه خبری آینده در گزارشی اعلام کرده بود: دو سوم خانواده‌های ایرانی زیر خط فقر قرار دارند. بر اساس یافته‌های این گزارش ۴۸ میلیون نفر از جمعیت کشور در زیر خط فقر به سر می‌برند.