بیژن روحانی – هفدمین مجمع عمومی ایکوموس جهانی (ICOMOS) یا شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها، به همراه سمپوزیوم علمی آن در مقر اصلی سازمان یونسکو در پاریس از ۲۷ نوامبر تا دوم دسامبر برگزار شد. در این گرد‌همایی بزرگ بیش از یک هزار نفر از متخصصانی که با پژوهش و حفاظت در حوزه میراث فرهنگی و بناها و محوطههای تاریخی سر و کار دارند ۱۰۶ کشور جهان در کنار یکدیگر به بررسی مسائل مختلف در این حوزه پرداختند.
ایکوموس یک سازمان غیر دولتی جهانی است که در سال ۱۹۶۴ و به توصیه یونسکو بنیان گذاشته شد و از آن زمان برای حفاظت و صیانت از بناها و محوطههای دارای ارزش‌های فرهنگی و تاریخی کار می‌کند. ایکوموس در کشورهای مختلف دارای کمیته‌های ملی است که در حوزه مسائل آن کشور به بهبود وضعیت حفاظت و پژوهش در مورد آثار و محوطههای تاریخی و فرهنگی می‌کند. این سازمان هم اکنون حدود یازده هزار عضو مستقل در سرتاسر جهان دارد که شبکه‌ای بزرگ از متخصصان را در حوزه‌های مرتبط با میراث فرهنگی به یکدیگر متصل می‌کند. کمیته‌های ملی در بسیاری از کشورها در خصوص پرونده‌های آثاری که قرار است در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسند با آن سازمان به همکاری وتبادل نظر می‌پردازند و همچنین نسبت به روند تخریب، مدیریت ناصحیح و فرسایش این‌گونه آثار هشدار می‌دهند. با این‌حال میزان عملکرد و موفقیت کمیته‌های ملی در کشورهای مختلف یکسان نیست. ازکمیته‌های موفق می‌توان به ایکوموس فرانسه اشاره کرد که میزبانی مجمع عمومی این دوره را نیز برعهده داشت.
“میراث عامل پیشبرد توسعه” موضوعی بود که برای سمپوزیوم علمی ایکوموس در نشست پاریس انتخاب شده بود. شرکت‌کنندگان در این همایش به بررسی رابطه و تعامل دو موضوع مهم توسعه و میراث فرهنگی در جوامع امروزی پرداختند و کوشیدند در مقالات و سخنرانی‌های خود به این پرسش پاسخ دهند که چگونه ضمن حفاظت از میراث مشترک بشری می‌توان از آن به عنوان عاملی جهت توسعه پایدار جوامع استفاده کرد.
موضوع سمپوزیوم علمی ایکوموس در نشست پاریس “میراث عامل پیشبرد توسعه” بود.
انتخاب این موضوع به دلیل این بوده است که نقش و عملکرد میراث فرهنگی در روند جهانی شدن جوامع، توسعه اقتصادی و افزایش فعالیت‌های توسعه‌گرایانه بشر تغییر کرده است. از این‌رو لازم است از یک سو به مخاطراتی که از توسعه ناپایدار بر میراث فرهنگی وارد می شود اشاره کرد و از سوی دیگر نشان داد چگونه می‌توان میراث فرهنگی را با زندگی امروزی بشر درآمیخت تا بتواند در توسعه اقتصادی و فرهنگی جوامع نقش فعال داشته باشد. بررسی این موضوع در چهار بخش مختلف صورت گرفت. «میراث فرهنگی و توسعه‌ی منطقه‌ای»، «توسعه و بازگشت به هنر ساختمانی»، «گردشگری و توسعه» و «اقتصاد توسعه» بخش‌های مختلف این نشست علمی را تشکیل می‌دادند که در آن بیش از یک صد سخنران به ارائه‌ی دیدگا‌ه‌های خود پرداختند. از ایران نیز چند مقاله ارائه شده بود. سولماز یداللهی و پیروز حناچی مشترکا در مورد بازار تبریز،مهدی غفوری در خصوص توسعه‌ی میراث به عنوان عاملی فرهنگی در رفع تبعیض اجتماعی، نامه رضایی در مورد باززنده سازی شهری عاملی جهت توسعه گردشگری در ایران و بیژن روحانی در خصوص توسعه و میراث فرهنگی در ایران مقالات خود را ارائه کردند.
مجمع عمومی ایکوموس و سمپوزیوم علمی آن در انتهای کار بیانیه‌ای را صادر و با اتفاق آراء به تصویب رساند. در این بیانیه ضمن اشاره مجدد به موضوع سمپوزیوم علمی در خصوص نقش میراث فرهنگی در توسعه پایدار جوامع بر چند نکته‌ی کلیدی نیز تأکید شده است. از جمله آن که باید نقش اقتصادهای محلی وبومی در شهرها و روستاهابه رسمیت شناخته شود و از میراث ساختمانی و بومی این جوامع در جهت پویا کردن اقتصادهای کوچک و محلی استفاده شود.
برنامه‌های هفدهمین مجمع عمومی ایکوموس شامگاه روز بیست و هفتم در مدرسه هنرهای زیبای پاریس، بوزار، با پذیرش شرکت کنندگان و خوش‌آمدگویی به آنان آغاز شد و سپس از روز بعد در تالار اجتماعات سازمان یونسکو ادامه یافت.
به زبان ساده‌تر، فعال کردن برخی پروژه‌های حفاظتی باید در جهت بومی کردن اقتصاد و به کار گرفتن هرچه بیشتر نیروهای محلی باشد. همچنین به کار بستن استانداردها، قواعد و روش‌هایی که گرچه در خصوص معماری مدرن کارايی دارند اما با میراث فرهنگی ناسازگار هستند مورد تایید قرار نگرفت. در بخش مربوط به میراث و گردشگری نیز بحث‌های فراوانی صورت گرفت و در بیانیه نیز به طور مفصل به آن پرداخته شد. از جمله مواردی که بیانیه بر آن تأکید می‌کند لزوم به کار گرفتن جوامع محلی در حفاظت از میراث فرهنگی و برنامه ریزی برای گردشگری است. زیرا برنامه‌های موفق توسعه و گردشگری بدون حضور و مشارکت این جوامع به سرانجام نمی‌رسد و به درستی با اقتصاد و فرهنگ آن‌ها عجین نمی‌شود.
در پایان مجمع عمومی سازمان ایکوموس رییس، معاونان و هیئت مدیره این سازمان با رأی اعضاء برای یک دوره سه ساله دیگر تا سال ۲۰۱۴ انتخاب شدند. گوستاو آرائوز (Gustavo Araoz) از آمریکا برای دومین بار پیاپی به عنوان رییس سازمان ایکوموس جهانی برگزیده شد. همچنین جایزه‌ی گازولا که در هر دوره به یکی از کوشندگان در راه حفاظت از آثار تاریخی و فرهنگی اهداء می‌شود به نوبو ایتو (Nobou Ito) از ژاپن تعلق گرفت.
برنامه‌های هفدهمین مجمع عمومی ایکوموس شامگاه روز بیست و هفتم در مدرسه هنرهای زیبای پاریس، بوزار، با پذیرش شرکت کنندگان و خوش‌آمدگویی به آنان آغاز شد و سپس از روز بعد در تالار اجتماعات سازمان یونسکو ادامه یافت. بازدید از مجموعه‌ی تاریخی و فرهنگی شانتی، که در برگیرنده کاخ، موزه و اصطبل سلطنتی در خارج از شهر پاریس است، نیز پایان بخش این برنامه‌ها بود.
در همین زمینه:
::برنامه‌های رادیویی بیژن روحانی پیرامون محیط زیست و میراث فرهنگی در رادیو زمانه::