یکی از متهمان نقض حقوق بشر در ایران، مهمترین کار مسئولان را «رعایت حقوق بشر» دانست. مصطفی پورمحمدی که در دولت یازدهم وزیر دادگستری بود، در مراسم تودیع خود از کم رنگ شدن رعایت حقوق مردم خبر داد.

آیا حقوق مردم تا پیش از این رعایت می‌شده است؟

مصطفی پورمحمدی، وزیر سابق دادگستری، مشاور فعلی رییس قوه قضاییه

مصطفی پورمحمدی که نامش با اعدام‌های سال ۶۷ گره خورده و یکی از اعضای هیات تصمیم گیری درباره اعدام زندانیان سیاسی، معروف به «هیات مرگ» بوده، با وجود آنکه حدود ۳۰ سال پیش به گواه فایل صوتی منتشر شده از حسینعلی منتظری، نامش در تاریخ در زمره جنایتکاران نوشته می‌شود (منتظری خطاب به “هیات مرگ”: شما جنایتکار هستید)، دم از حقوق بشر زده است.

وزیر سابق دادگستری گفته است مهمترین کار مسئولان رعایت حقوق بشر است، چرا که مشروعیت و جایگاه جمهوری اسلامی بر اساس رعایت این حقوق است: «رعایت حقوق مردم کم رنگ شده است و باید به طور جدی این رسالت تعقیب شود.»

پورمحمدی خواستار خارج شدن حقوق بشر از «فضای سیاسی» و تبدیل شدن آن به «اصل اصیل انسانی» شده است که «جمهوری اسلامی مبشر و مبلغ آن است.»

این ادعای پورمحمدی اما در حالی مطرح می‌شود که صرفنظر از عملکرد دیگر دستگاه‌های حکومتی در ایران، قوه قضاییه جمهوری اسلامی با اجرا کردن اعدام‌های پرشمار، بر پا کردن چوبه‌های دار در خیابان‌ها و میدان‌ها، اجرای احکام قطع اعضای بدن و…، که همگی احکامی وحشیانه و بدوی هستند، از ناقضان حقوق بشر به شمار می‌رود.

بر این مبنا احتمالا حقوق بشر مورد اشاره پورمحمدی نیز چنین شکل و شمایلی دارد.

او گفته است: «ما باید پیشگام و پیشتاز از دیگران، حقوق شهروندی را اجرا کنیم. دیگران نباید به ما یاد دهند که چنین وزن و اعتباری ندارند. باید حقوق عامه در قانون اساسی رعایت شود و وظیفه اصلی وزارت دادگستری نیز همین مساله است.»

مصطفی پورمحمدی، وزیر سابق دادگستری و از اعضای «هیات مرگ» در سال ۶۷:

«رعایت حقوق مردم کم رنگ شده است و باید به طور جدی این رسالت تعقیب شود. خدا به ما منت گذاشت، به ما یک نظام اسلامی اهدا کرد. حضور مردم مایه مباهات است. باید سربازی در این نظام را افتخار خود بدانیم. من نزدیک ۴۰ سال به عنوان یک سرباز کوچک کار کردم. از خدا می‌خواهم این لباس تا پایان عمر که انشالله مفتخر به شهادت باشد، ادامه داشته باشد.»

مصطفی پورمحمدی: افتخار به جنایت (کارتون اثر اسد بیناخواهی)
مصطفی پورمحمدی: افتخار به جنایت (کارتون اثر اسد بیناخواهی)

بر اساس گزارش خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، مصطفی پورمحمدی در مراسم تودیع خود و معارفه علیرضا آوایی، وزیر جدید دادگستری، با اشاره به گفته هایی از رهبر جمهوری اسلامی گفت که آیت الله خامنه‌ای، احیا حقوق عامه را بسیار مهم می‌داند که این کار باید در صدر کارها باشد: «رییس جمهوری نیز بحث حقوق شهروندی را مطرح کردند. در واقع نام و انقلاب و قانون اساسی ما بیش از هرچیز به رعایت حق و حقوق تاکید دارد. قانون اساسی و دین ما مملو از رعایت حقوق عامه است. امروز نظام اسلامی باید تابلو اصلی‌اش رعایت حق مردم باشد و حقوق بشر را از ما یاد بگیرند.»

او همچنین به مشکلات میان قوا، وزارت دادگستری و سازمان تعزیرات پرداخته و گفته است «به شهادت عمومی»، این مجموعه‌ها در حد و اندازه خودشان کار خود را انجام داده‌اند: «سازمان تعزیرات به طور جدی وارد سالم سازی فضای کسب و کار شد و اصحاب رسانه تلاش زیادی برای معرفی بهتر این سازمان کردند. البته در حد مطلوب نیست اما گام‌های خوبی برداشته شده است.»

به گفته پورمحمدی وزارت دادگستری در بخش «ضد فساد» به نتایج خوبی رسیده: «در مجموع سازماندهی جدیدی ارائه شده که امیدوارم دوستان این راه را ادامه دهند.»

فعالیت ضد فساد وزارت دادگستری چندان به چشم رسانه‌ها و مردم نیامده است و در مقابل خبرهای مربوط به فساد، به خصوص فساد «آقازاده ها» در منابع رسمی و غیررسمی منتشر می‌شوند.

پورمحمدی اما آن هنگام که وزیر بود، در یک نوبت گفته بود در شرایط کنونی کشور به وزارت دادگستری نیازی نیست. او بر تعدد مسئولیت‌ها در وزارت دادگستری اشاره کرده و گفته بود جایگاه عنوانی وزارت دادگستری در کنار قوه قضاییه متناسب نیست: وزیر دادگستری: به وزارت دادگستری نیازی نیست

«به آینده ایران هم توجه داریم»

وزیر سابق دادگستری اما در بخش دیگری از صحبت‌هایش به «آینده کشور» پرداخته و گفته است آینده در دست کودکان و جوانان است: «با توجه به اینکه ۲۳ میلیون کودک زیر ۱۸ سال در کشور وجود دارد، آینده در دست آنان است.»

او گفته در حوزه حقوق کودک هم کارهایی انجام شده و وزارت دادگستری برای ۳۰ دستگاه شرح وظایف تعیین کرده است. لایحه حمایت از حقوق کودکان اما همچنان در مجلس خاک می‌خورد. آمار کودک آزاری یا دست کم انتشار خبرهای مربوط به آن در رسانه‌ها بیشتر شده و حساسیت‌های عمومی درباره این موضوع نیز افزایش یافته است.

دیگرانی هم اما در مراسم تودیع وزیر پیشین و معارفه وزیر جدید دادگستری سخن گفتند. کسانی که سابقه آنها دست کم در میان بخشی از افکار عمومی در ایران چندان روشن تر از مصطفی پورمحمدی نیست.

غلامحسین محسنی اژه‌ای، معاون اول و سخنگوی قوه قضاییه، درباره «خوشنامی» و عملکرد مثبت پورمحمدی در طول سالهای پس از انقلاب سخن گفت.

او یادآور شد که پورمحمدی آن هنگام که دادستان بوده، آن قدر سن و سال کمی داشته که اگر کسی چهره‌اش را می‌دیده، باور نمی‌کرده او دادستان باشد: «آقای پورمحمدی با ویژگی‌هایی که داشتند در تمام مسئولیت‌های خود روسفید بودند. از طرف خودم و قوه‌ قضاییه از تمام تلاش‌های آقای پورمحمدی از ابتدای انقلاب تا امروز که در وزارت دادگستری و تعزیرات کار کردند، تشکر می‌کنم.»

پورمحمدی که پیشتر در پاسخ به سوالی درباره دلیل معرفی نشدنش به عنوان وزیر دادگستری گفته بود این سوال را باید از رییس قوه قضاییه و رییس جمهوری پرسید، امروز به عنوان مشاور رییس قوه قضاییه معرفی شد.

سخنگوی دستگاه قضا درباره این حکم گفت: «برای آقای پورمحمدی حکمی به عنوان مشاور رییس قوه قضاییه صادر شده و امیدواریم ایشان بتوانند مانند گذشته مثمرثمر واقع شوند.»

اعدام‌های گسترده سال ۶۷ طبیعتا بخشی از این مثمر ثمر واقع شدن به شمار می‌رود.


  • در همین زمینه: