روز سوم جولای ۲۰۱۱، مردم تایلند در یک انتخابات شرکت کردند تا به سقوط حزب حاکم دموکرات به رهبری آقای «وجاجیوا» از قدرت رأی دهند و با اعطای آرای خویش به حزب PTP، رهبر آن خانم «اینگلوک شیناواترا» را به عنوان اولین نخستوزیر زن تایلند انتخاب کنند.[۱]
حال هواداران خانم شیناواترا و حزب متبوعش در حالی پیروزی خود را جشن میگیرند که ارتش سلطنتی تایلند به این واقعه با تردید مینگرد. آیا ارتشی که پنجسال پیش از این، آقای «تاکسین شیناواترا»، برادر خانم شیناواترا را با کودتای نظامی سرنگون کرد، ممکن است سناریوی کودتا را بازهم تکرار کند؟
ساختار سیاسی تایلند
کشور تایلند که تا قبل از سال ۱۹۳۹ «سیام» خوانده میشد، هم اکنون دارای حکومت پادشاهی مشروطه است و در قانون اساسی فعلیاش تفکیک قوای سهگانه به رسمیت شناخته شده است و نخستوزیر، رئیس دولت محسوب میشود. با این وجود مانند بسیاری از کشورهای آسیای جنوب شرقی، این کشور هم از دخالت نظامیان در سیاست مصون نبوده است. آخرین کودتای انجام شده، سرنگونی دولت آقای «تاکسین شیناواترا» برادر بزرگتر خانم شیناواترا را در سپتامبر سال ۲۰۰۶ به همراه داشت.
پادشاه کنونی تایلند «بومیبول آدولیادج»، با لقب «رامای نهم» از سال ۱۹۴۶ بر تایلند سلطنت میکند و با اینکه بهطور قانونی پادشاه مشروطه به شمار میرود، سابقه دخالت در سیاست را داشته است و به نظر میرسد ارتش در کنشهای مختلف و از جمله در کودتای ۲۰۰۶ چراغ سبز پادشاه را دریافت کرده است. در طول حکومت ۶۵ ساله رامای نهم، ارتش ۱۵بار کودتا کرده و قانون اساسی نیز ۱۶بار تعویض شده است!
از آنجا که پادشاه بهطور رسمی در رأس قوای نظامی است و طبعاً کودتاها نمیتوانند بدون نظر وی انجام شوند، لیکن وی طبق قانون معروف به Lèse majesté که هر تحرکی علیه سلطنت را با مجازات روبهرو میکند، از هرگونه انتقاد مبرا است و ارتش به عنوان سپر دفاعی پادشاه، در معرض انتقاد مخالفان قرار دارد.[۲]
ارتش سلطنتی تایلند و پیروزی شیناواترا
ارتش تایلند که رابطه تنگاتنگی با خانواده سلطنتی دارد، طی کودتای ۲۰۰۶ پارلمان را منحل، اعضای کابینه را بازداشت و قانون اساسی را منسوخ کرد. ارتش همچنین هرگونه فعالیت سیاسی و تظاهرات را قدغن اعلام کرد و با اعلام حکومت نظامی، رسانهها را تحت سانسور شدید قرار داد.
نخستوزیر وقت، تاکسین شیناواترا که هم اکنون در امارات متحده عربی در تبعید بهسر میبرد، برای ارتش این کشور نامی حساسیت برانگیز است؛ چرا که به قدرت رسیدن مجدد هواداران وی به خودی خود مشکلی برای ارتشیها محسوب میشود و اقدامات آنان را به زیر سئوال میبرد.
از سویی «جبهه اتحاد برای دموکراسی و ضد دیکتاتوری»[۳] معروف به جنبش «سرخجامگان»، متحد حزب PTP است و آشکارا ارتش را به چالش گرفتهاند. خانم شیناواترا نیز باید رضایت این حامیان قرمزپوش را حفظ کند. برخی از رهبران جبهه نه تنها خواستار آزادی و حقوق اساسی بیشتر هستند، بلکه یکی از خواستههای آنان شناسایی و مجازات عاملان کشتار سرخجامگان معترض در خیابانها در سال های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ است؛ خواستهای که بهطور مستقیم ارتش را بهعنوان عامل سرکوب خونین تظاهرات مزبور نشانه میگیرد و از این رو در محدوده خطوط قرمز قرار دارد.
فرمانده ارتش، «ژنرال پرایوت چان اوچا» با وجود این که اعلام کرده است به آرای مردم احترام میگذارد، هنوز بهطور رسمی پیروزی خانم شیناواترا را به وی تبریک نگفته است.[۴] این عمل در عرف سیاسی تایلند میتواند به معنای ناخرسندی ارتش تعبیر شود.
به نظر میرسد دربار و ارتش تایلند از قیامهای مردمی در کشورهای عربی درسهایی آموختهاند و تا قبل از اینکه شرایط بحرانیتر شود در انتخابات ماه جولای به احزاب اپوزیسیون آزادی عمل دادهاند اما خانم شیناواترا که حزبش واجد اکثریت مناسب پارلمانی و حمایت مردمی است، در روند اداره کشور و تحکیم پایههای دموکراسی در تایلند باید بسیار محتاطانه عمل کند و از هرگونه تحریک ارتش و دربار خودداری کند زیرا ارتش تایلند نشان داده است که در زمان کودتا، نه پارلمان را به رسمیت میشناسد و نه به اعتراضهای مردمی وقعی مینهد.
پینوشتها:
۱. حزب PTP، مخفف Pheu Thai Party سومین نسخه از یک حزب سیاسی با نام Thai Rak Thai است که آقای تاکسین شیناواترا آن را پایهگذاری کرده بود و پس از کودتا با رای دادگاه در سال ۲۰۰۷ منحل شد.
۲. براساس این قانون هرگونه انتقادی به هریک از اعضای خاندان سلطنت، پروژههای عمرانی انجام شده توسط پادشاه، مؤسسههای مربوط به خانواده سلطنتی و حتی پادشاهان پیشین سلسله «چاکری» مستوجب مجازاتی بین سه تا پانزده سال زندان است. این قانون تا به حال دستاویز بسیاری از اقدامات ارتش و قوه قضاییه تایلند برای سرکوب مخالفان و منتقدان بوده است.
۳. «جبهه اتحاد برای دموکراسی علیه دیکتاتوری» که با نام مخفف UDD در نشریات بینالمللی شناخته میشود، بهعنوان جنبشی علیه کودتای سال ۲۰۰۶ شکل گرفت و از آن زمان سازماندهنده تظاهرات خیابانی بسیار بوده است. ارتش چندینبار در سالهای اخیر تظاهرات طرفداران این جبهه با پیراهنهای قرمز در خیابان را به شدت سرکوب کرده است.
۴. خانم شیناواترا روز ششم جولای در مصاحبه با The Globe and Mail اعلام کرد که ارتش هنوز به وی تبریک نگفته است. رجوع کنید به اینجا.
قاطبه، یادش بخیر. ای آخ!
شانس را ببین اینجا خامنه ای، شیخ محمد یزدی، احمدی نژاد، شیخ احمد جنتیف رفسنجانی، سیداحمد خاتمی و مصباح و … اینها دارند به ما دارند حکومت میکنند و آنجا چه لعبتی! بخشکی شانس!
اگر ما شانس داشتیم، توی همان گهواره مرده بودیم که یادشدگان برما حاکم نمیشدند و هر روز جلوی چشم ما نبودند!
شهروند درجه سه، ازتهران، پایتخت پیشین پادشاهی پهلوی، پایمنبر کنونی ولایت فقیه
کاربر مهمان / 15 July 2011