طرحی که می‌خواست جلوی فروش بمب‌های هدایت‌شونده هوشمند را به عربستان سعودی بگیرد، در مجلس سنای آمریکا رأی نیاورد. اکنون دولت دونالد ترامپ مجاز است که ۵۰۰ میلیون دلار تجهیزات نظامی پیشرفته از جمله بمب‌های هدایت‌شونده را به عربستان صادر کند.

دیدار دونالد ترامپ و ملک سلمان در ماه مه ۲۰۱۷ – عکس از آرشیو

عصر ۱۳ ژوئن/۲۳ خرداد، سناتورهای آمریکایی در مجلس سنای این کشور طرحی را به رأی گذاشتند که با انتقال بمب‌های هدایت‌شونده به عربستان سعودی مخالفت می‌کرد.

بمب‌های هوشمند: موضوع بحث در سنا

در ۲۰ مه ۲۰۱۷ همراه با سفر  رئیس‌جمهوری آمریکا به عربستان، آمریکا و این کشور چندین قرارداد فروش اسلحه و خدمات نظامی به ارزش ۱۱۰ میلیارد دلار امضاء کردند.

۵۰۰ میلیون از ۱۱۰ میلیارد قرارداد تسلیحاتی دولت ترامپ با دولت عربستان سعودی موضوع بحث و گفت‌وگو در مجلس سنا بود. سناتورهای مخالف می‌خواستند بخشی از این قرارداد را که مربوط به فروش بمب‌های مجهز به هدایت‌شونده‌ دقیق است، متوقف کنند.

طرح توقف صدور سلاح به عربستان را راند پال، سناتور جمهوری‌خواه ایالت کنتاکی و کریس مورفی، نماینده دمکرات کنتیکت در مجلس سنا پیشنهاد داده بودند. این طرح از حمایت بیشتر دموکرات‌های سنا و چهار جمهوری‌خواه برخوردار بود، با این حال با ۵۳ رأی مخالف و ۴۷ رأی موافق تصویب نشد.

فناوری‌ای که اکنون به عربستان منتقل خواهد شد بمب‌های شامل سیستم هدایتگر JDAM است. این هدایتگر بمب‌های ۲۳۰ کیلوگرمی‌ای را که اف- ۱۵های عربستان پرتاب می‌کنند تبدیل به بمب‌های گرانشی با هدایت هوشمند می‌کند که هم سامانه هدایتگر داخلی دارند و هم به سیستم موقعیت‌یاب جهانی (جی‌پی‌اس) مجهز هستند. این سامانه هدایتگر هدف‌گیری بمب‌ها را در هر شرایط و آب و هوایی دقیق می‌کند.

بمب‌های دارای سیستم هدایتگر JDAM

انتقال بمب‌های هوشمند به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار که سناتورها می‌خواستند متوقف کنند هم مربوط به قرارداد مورخ ۲۰۱۷ (بین ترامپ و ملک سلمان) و هم مربوط به قراردادی مورخ سال ۲۰۱۵ بین دولت بارک اوباما و عربستان است که اوباما آن را متوقف کرد. بارک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، با این استدلال که عربستان سعودی در جنگ یمن حقوق انسانی را رعایت نمی‌کند و به غیرنظامیان و همچنین زیرساخت‌های این کشور حمله می‌کند، صدور بمب‌های هوشمند و سیستم هدایتگر JDAM را در سال ۲۰۱۶ متوقف کرد.

تصمیم اوباما درست پس از حمله عربستان به یک مراسم تشیع جنازه بود که در آن ۱۴۰ نفر غیرنظامی کشته شدند. یک مقام دولتی همان زمان به «رویترز» گفت که عربستان در جنگ یمن اهدافش را درست انتخاب نمی‌کند.

حالا قراردادی که عربستان برای خرید بمب‌های هوشمند در سال ۲۰۱۵ با آمریکا بسته بود مجدد با رأی‌گیری امروز در سنا زنده شد و ذیل قرارداد تسلیحاتی ۱۱۰ میلیارد دلاری ۲۰ می۲۰۱۷ اعتبار یافت.

سناتورهایی که طرح متوقف کردن فروش بمب‌های هوشمند را مطرح کردند هم استدلالی مشابه اوباما دارند و بیشتر به حمله عربستان به غیرنظامیان در یمن، شرایط بحرانی یمن، نیاز به زیرساخت‌ها مانند بیمارستان برای مبارزه با شیوع وبا اشاره می‌کنند.

سناتور کریس مورفی که از حامیان طرح توقف صدور سلاح به عربستان است، با اشاره به قحطی و شیوع بیماری وبا در یمن گفت: ««آنچه که امروز در یمن در حال اتفاق افتادن است، یک بحران انسانی‌ست. ایالات متحده از بمباران‌های ائتلاف به رهبری عربستان حمایت کرده و این عملاً موجب یک فاجعه انسانی در آن کشور شده است.»

کمک نظامی به عربستان برای مقابله با ایران است

در لحظه امضای قرارداد تسلیحاتی ۱۱۰ میلیاردی، رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا گفته بود که این قرارداد به‌طور خاص برای مقابله با «نفوذ بدخواهانه ایران» و «تهدیدهای مرتبط با ایران است که در مرزهای عربستان سعودی در همه طرف وجود دارد».

موافقان فروش بمب‌های هوشمند هم استدلالی مشابه با تیلرسون دارند و می‌گویند که عربستان منافع آمریکا را پیش می‌برد.آنها همچنین می‌گویند به کمک آموزش‌های مستشاران آمریکایی و فناوری سلاح‌های پیشرفته، عربستان در جنگ یمن دقیق‌تر عمل خواهد کرد و جلوی نفوذ ایران در یمن و دیگر نقاط خاورمیانه را خواهد گرفت.

لیندزی گراهام سناتور کارولینای جنوبی که عقاید اکثریت جمهوری‌خواهان سنا را نمایندگی می‌کند بیشتر به خطر ایران در منطقه و لزوم مسلح شدن عربستان مقابل ایران اشاره کرد.

گراهام تهدیدات نظامی مطرح‌شده توسط ایران را دلیل مهمی برای حمایت عربستان دانست و گفت: «حکومت مذهبی ایران بی‌ثبات‌کننده‌ترین نیرو در خاورمیانه است. آنها اهداف نظامی خود را سلطه‌جویانه از طریق نیروهای نیابتی دنبال می‌کنند و به‌طور مستقیم هم در عملیات‌های نظامی در سوریه درگیر هستند. ایران برای تسلط بر عراق، لبنان، سوریه و در حال حاضر یمن تلاش می‌کند و باید به عقب رانده شود.»

سناتور پال در صحن سنا در دفاع از طرحی توقف فروش بمب‌های هوشمند و در پاسخ به کسانی که خطر ایران را مطرح می‌کردند گفت: «ما در حال باد زدن آتش یک مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه هستیم.» او پیش از این عربستان را صادرکننده اول تفکر جهادی خوانده بود و گفته بود: «سلاح‌های ما نباید به‌دست این کشور وحشی برسد.»

عربستان سعودی از فروردین سال ۱۳۹۴ با تشکیل ائتلافی از کشورهای عربی به شیعیان حوثی در یمن – که به گفته عربستان مورد حمایت ایران هستند – حمله کرد. در جریان درگیری‌های عربستان و حوثی‌ها، غیرنظامیان بسیاری کشته شدند.

عربستان می‌گوید که ایران به حوثی‌ها کمک مالی و تسلیحاتی می‌کند. حوثی‌ها علیه رئیس‌جمهور سابق یمن، عبد ربه منصور هادی که مورد حمایت عربستان بود شورش نظامی کردند و این موجب تشکیل ائتلاف کشورهای عربی علیه آنها شد.

در نتیجه جنگ یمن که بسیاری آن را جنگ نیابتی ایران و عربستان می‌دانند، نزدیک به ۱۹ میلیون نفر از مردم یمن آواره جنگی شدند و  بدون دسترسی به کمک‌های بشردوستانه حیاتی زندگی می‌کنند. در این میان بیش از ۷ میلیون نفر از یمنی‌ها،  آب و غذای کافی ندارند.

در همین زمینه: