بحث تجزیه عراق به سه کشور شیعه در جنوب، سنی در مرکز و کردها در شمال بحث تازهای نیست. مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان، به صورت علنی از انجام همهپرسی برای استقلال کردستان صحبت میکند. برخی رسانههای اقلیم نیز به نقل از مسئولان آن از حمایت بیش از ٣٢ کشور اروپایی از استقلال کردستان خبر دادهاند. اسرائیل به صورت علنی از استقلال کردستان حمایت کرده است. پس از شیمون پرز و نتانیاهو، آیلت شاکد، وزیر دادگستری اسرائیل آخرین مقام اسرائیلی بود که گفت کشورش به طور جدی از تشکیل یک دولت و کشور مستقل کرد دفاع میکند.
رئیس اقلیم کردستان که ریاست حزب دمکرات، مهمترین تشکیلات سیاسی آن را نیز بر عهده دارد، نتایج همهپرسی برای استقلال کردستان را الزامآور نمیداند. گرچه اقلیم با مشکلات اقتصادی و پرداخت به موقع حقوق کارمندانش بامشکلاتی روبرو است، ولی شاید اکنون بهترین زمان مناسب برای تشکیل کشور مستقل کردستان باشد. از لحاظ داخلی میتوان گفت که عراق عملا تجزیه شده است.
محمد حاجی محمود رئیس حزب سوسیالیست کردستان، سال گذشته در کنفرانسی در سلیمانیه در مورد عراق گفته بود: «عراق فقط از آسمان یکپارچه است و در زمین عملا تجزیه شده است.»
ارتش عراق با توجه به عملکردش در جنگ با داعش به مراتب ضعیفتر از نیروهای پیشمرگ کردستان است، انفجارهای روزانه در بغداد و سایر نقاط تحت کنترل دولت مرکزی نشانگر ضعف نیروهای امنیتی آن کشور است؛ در حالی که این سوءقصدها در اقلیم کردستان انگشتشمار بودهاند. برخلاف سابق که افکار عمومی، سیاستمداران و شخصیتهای مذهبی صحبت از تجزیه عراق را گناهی نابخشودنی میدانستند، اکنون این تابو تا حدی شکسته است و حتی برخی از نمایندگان مجلس و سیاسیون عراق، جدایی کردها از عراق را اگر خواست جامعه کردستان باشد، روا و مقبول میدانند.
مناسبات اقلیم با پیرامون
در حال حاضر، از لحاظ شرایط منطقهای و جهانی، اعلام استقلال کردستان با بیشترین اقبال روبروست. در گذشته ایران، عراق، سوریه و ترکیه به رغم هر اختلاف در زمینههای دیگر، بر سر مسئله کرد، همرای و همپیمان بودند و سایر کشورهای منطقه نیز به خاطر رابطه و دوستی با این کشورها از مخالفان سرسخت استقلال کردستان. اکنون اما به دلیل جنگهای داخلی و حمله داعش به عراق و سوریه، این دو کشور عملا قدرتی برای مخالفت ندارند و مخالفتشان شاید محدود به موضعگیری سیاسی شود.
ترکیه علاوه بر اینکه در شهرهای کردنشین خود دچار مشکلات گستردهای با کردها است، بعد از تیرگی روابطش با مسکو به خاطر سرنگونی سوخو ۲۴ و تحریمهای روسیه، بیش از پیش به نفت و گاز اقلیم کردستان نیاز پیدا کرده است. ترکیه علاوه بر اینکه از انتقال نفت خام اقلیم کردستان به بازارهای جهانی از طریق بندر جیهان سود میبرد، به دنبال این است که از طریق حکومت اقلیم کردستان، حزب کارگران کردستان را نیز مهار کند.
ایران از همان ابتدای تشکیل اقلیم کردستان با آن مخالف بود و هاشمی رفسنجانی در زمان ریاستجمهوریاش صراحتا گفته بود«اجازه نخواهیم داد اسرائیل دیگری بغل گوشمان تاسیس شود»، اما قبل از ترکیه اقدام به تاسیس کنسولگری در اربیل و سلیمانیه کرد.
استقبال گرم و رسمی پادشاه عربستان سعودی از مسعود بارزانی در سفر اخیر او به این کشور، شک و شهبه مخالفت کشورهای عرب منطقه با اسقلال کردها در عراق را برطرف کرد. برخی گزارشهای تائید نشده، از کمک مالی عربستان برای احداث خندق در نوار مرزی حکومت اقلیم کردستان با مناطق عربنشین حکایت دارند.
حمله داعش به اقلیم
مسعود بارزانی در مصاحبهای با الحیات یکی از دلایل حمله داعش به اقلیم را تحت شعاع قرار دادن بحث همهپرسی و استقلال کردستان عنوان کرد که به گفته او به مرحله پیشرفتهای رسیده بود. اما این حمله به رغم خسارات مادی و معنوی که به بار آورد، این مزیت را داشت که تمام مناطق تحت مناقشه با حکومت مرکزی عراق و به ویژه چاههای نفتی کرکوک را نیز به کنترل اقلیم در آورد. چیزی که به گفته بارزانی، کردها به خاطرش ده سال صبر کرده بودند تا در چارچوب قانون اساسی عراق و طبق ماده ۱۴۰ اختلاف نظر درباره آن مناطق را حل کنند ولی همه تلاشها بینتیجه بود.
دولت اقلیم کردستان با حمله داعش به ایجاد خندقی عظیم برای در امان نگاهداشتن مرزهای خود با مناطق عربنشین عراق دست زد؛ خندقی که اکنون بیش از ٦٠ درصد آن انجام شده و تا ماه مه آینده به اتمام میرسد. این خندق مرزهای آینده کردستان با عراق را تعیین میکند. به این ترتیب میتوان اعلام غیرالزامآور بودن همهپرسی استقلال کردستان از سوی بارزانی را یک تعارف سیاسی و دیپلماتیک دانست.
شواهد موجود در خاورمیانه حاکی از آن است که مرزهای سایکس- پیکو، پس از گذشت یک قرن دیگر کهنه شدهاند و این منطقه نیاز به مرزهای جدیدی دارد که نه براساس همزیستی اجباری ملتها – که سالیان طولانی خاورمیانه را به جنگ و خونریزی کشاند- بلکه با رای و خواست ساکنان منطقه بنیاد نهاده شود.
چه بسا کشور کردستان با ٦٠ هزار کیلومتر مربع وسعت و جمعیتی بالغ بر ٥ میلیون نفر، اولین کشوری باشد که پس از یک قرن در منطقه پرآشوب خاورمیانه، با “طلاق مخملی”، پدیدهای که این منطقه با آن بیگانه است اعلام موجودیت کند.
امپریالیست ها انگار برای قشونی از مرغ و اردک و بوقلمان قفس سازی می کنند و آرامش محیط را طوری دگرگون و نا امن می کنند که ادامه حیات هر نوع فقط در قفس از پیش طراحی و مطابق منافع مپریالیست ها می باشد. اسراییل و هنری کسینجر که نقش اساسی در سقوط حکومت پهلوی داشتند و خای و تاسیس گر جکومت آخوندی در ایران بودند حالا در تجزیه عراق شریک شندو چشم به منابع نفتی وگاز و چپاول منابع زمینی بی صاحب عراق دارند.
حقیقتگو / 10 March 2016
قطعا دخالت های ایران و حمایت افراطی از شیعه های عراقی یکی از دلایل اختلافات سنی و شیعه در عراق است.
من هم آن روز که خبر رفراندوم جدایی کردستان عراق رو شنیدم ، از نقشه مسعود بارزانی مطلع شدم.
فکر نمیکنم قدرتی وجو داشته باشد که جلوی این جدایی را بتواند بگیرد.
هر گونه تجزیه عراق می تواند برای اینده ایران نیز نگران کننده باشد.
ایرانی / 10 March 2016
و به زودی کشور کوردستان تشکیل میشود و در آینده آن کشور کوردستان بزرگ تشکیل میشود چوون این یک حق است.
ئازادی گەلان / 10 March 2016
کردها شایستگی یک دولت مستقل را دارند. من به عنوان یک ایرانی میهن پرست از برنامه آقای بارزانی حمایت می کنم. تبریک
محسن علوی / 11 March 2016
یکپارچگی ایران باید حفظ شود و حفظ نیز می شود. انواع تجزیه طلبان ایرانی احساساتی نشوند !
Mehran / 11 March 2016
كشور مستقل كردستان،به این معنی نیست كه اكشور عراق،ایران یا تركیه را تجزیه كنند.بلكه به این معنی است كه خاك اشغال شده از سوی دشمنان كردستان را پس بگیریم و كشور مستقل خود داشته باشیم.این حق هر ملتی است.این حققت تا نیز به زودی خواهیم دید.
krdistani / 11 March 2016
این قدمی هست در راه احرای طرح که به دست جنایتکار دست راستی اسرائیل که از چندین دهه پیش برنامه ریزی شده و قدم به قدم در تلاشند که اجرا بشه. هدف این طرح تجزیه کشورهای منطقه ٫ از عراق ٫ سوریه٫ ترکیه و ایران به کشورهای ظعیف و کوچک هست٫ تا به این شکل تسلط اسرائیل به منطقه تظمین بشه.ساده دلی خواهد بود ٫ اگر تصور شود که جنایتکار و دست راستی اسرائیل دلشون به حال مردم ستمدیده کرد سوخته!انها دنبال منافع خودشان هستند واز دیگران استفاده ابزاری کرده و میکنند. برا ی دوستانی که علاقه مند هستند بیشتر بدانند از طرح ٫ نشانی مقاله زیر رو میگذارم که به زبان انگلیسی هست.
http://www.globalresearch.ca/greater-israel-the-zionist-plan-for-the-middle-east/5324815
مازیار / 11 March 2016
این مقاله تحلیلی نبود بلکه بیانیه و بیان آرزو بود. نویسنده نیز به خوبی می داند که اعلام استقلال از یک کشور، شرایط و پیچیدگی های حقوقی و بین المللی خود را دارد. پس از فروپاشی شوروی و استقلال بسیاری از جمهوری ها، در فاز دوم اعلام استقلال هایی مانند قره باغ و آبخازیا و چچن و اوستیا و حتی در مورد اخیر کریمه در جنوب و شرق اوکراین علیرغم پشتیبانی ابرقدرتی مانند روسیه، به لحاظ بین المللی و حقوقی به رسمیت شناخته نشده است.
کشوری مانند فلسطین که رسما بیش از 140 کشور دنیا و به صورت روزافزون کشورهای اروپایی نیز آن را شناسایی می کنند، هنووز به عنوان یک کشور مستقل و عضو کامل و دائم سازمان ملل شناخته نشده است.
گودرزی / 11 March 2016
رسم شده که هرگونه خواست استقلال را به قدرتهای امپریالیستی ( اسراییل و آمریکا و مخصوصا
بریتانیا ) نسبت دهند. و غافلند که این حق را آنان برای ملت خودشان هم قایل هستند. رفراندوم
اخیر استقلال اسکاتلند , برگ زرینی در تاریخ سیاسی جهان خواهد بود. خواست جدایی لزوما به
جدایی نمی انجامد بلکه شاید به رفع تبعیض و رسیدن به حقوق ختم شود مثل نمونه اسکاتلند. ملتها
را نمیتوان تا همیشه با زور در درون یک کشور نگه داشت. ارزش یک کشور به تاریخ کهن فلان ساله
آن نیست بلکه به این است که مردمانش چقدر خوشبخت اند. اگر خوشبخت نیستند حق دارند از آن
کشور جدا شوند.
البته در خاورمیانه اوضاع کمی فرق دارد. منابع و امکانات زیست و کشاورزی کم است و بهتر است که
کشورها تا جای ممکن بزرگ باشند که اگر کوچک باشند همه ضرر میکنند. بویژه کردستان که در صورت
تاسیس , کشوری محصور در خاک خواهد بود و مزیت تجاری نخواهد داشت و به آسانی میتواند از
سوی همسایگانش تحت فشار و محاصره اقتصادی قرار گیرد. دسترسی به دریا یکی از شرایط داشتن
کشوری درست و حسابی است و کردستان این را ندارد.
اشکان / 11 March 2016
به کوری چشمه آنهایی که مخالفن ما کردها کردستان ر و دوباره میسازیم و مستقل هم میشویم دراینده چشم ستمگر کور تا میتواید هی بلوف بنویسید ما کار خودمان پیش میبریم و انگشت توی چشم ستمگران میکنیم
کرد و کردستان / 11 March 2016
بنظر من ایران و ترکیه نباید اجازه چنین کاری رو به این بزهای کوهی بدن و این سیاست شوم دیر یا زود دامن ایران رو خواهد گرفت از ما گفتن بود هی زیر بیرق روس ها سینه بزنید خدا لعنت کنه این اسرائیل رو
ارشین / 12 March 2016
بز های کوهی اگر نخواهند با انسان نما های داعشی سنی و شیعه سوریه وعراق و ایران و فاشیست های ترک هم کاسه باشند چکار باید بکنند؟
بز کوهی ایرانی / 13 March 2016
اولا اینکه این خانواده ی بارزانی نه لیاقت و نه توان اداره ی کردستان را دارند. دوم اینکه این خانواده هرگز به منفعت کردها کاری نکرده اند. هدف از بیان کردستان مستقل نیز تنها تهدید عراق است. البته اسرائیل و بسیاری از کشورهای غربی جهت تضعیف کردن خاورمیانه با بارزانی همکاری خواهند کرد ولی وقتی که جنگ کرد، ترک، عرب در منطقه شعله ور شد هیچ کاری به ما نخواهند داشت. به جای اینکه بارزانی این برنامه را به اجرا برساند، دستمزد کارگران و کارمندان را بدهد، بهتر خواهد بود. در منطقه ی خاورمیانه به یک دولت ملت دیگر نیاز نیست. ما به خاورمیانه ای دمکراتیک که سیستم فدرال را اساس بگیرد، نیاز داریم. روژآوای کردستان نمونه بارز این است.
اوین / 13 March 2016
از دوستانی که فکر می کنند خاندان بارزانی لیاقت و توانایی اداره اقلیم کردستان رو ندارند می پرسم که آیا بهتر از این خانواده کسی را سراغ دارند که بتواند بهتر این کار را انجام دهد. ملا مصطفی تمام عمر برای این ملت مبارزه کرد و پدر و اجداد آنها تمام عمر خود را در این راه گذاشتند. تاسیس کردستان ربطی به نقشه اسرائیل و کشورهای غربی ندارد بلکه این حق کردهاست که کشور خود را داشته باشند.
شریف / 13 March 2016
اقای بزکوهی ارزیابی جنابعالی از اقای بارزانی و خانواده اش کار جنابعالی نیست. من نمیدانم شما سر به کدام گروه یا حزب یا فلان شخص هستید یا نه. اکنون فقط اعلام کشور مستقل کردستان مانده است این هم بزرگترین هدیه و منفعتیست که اقای بارزانی به ملت کرد میدهد. درثانی؛ مگر اینده ملتی در دست امثال شماست؟ ملت ستمدیده کرد هر حرکتی بکند یکسر برچسپ اسرائیل و صهیونیسم و این اراجیف را به او میچسپانند؟ ایا اسرائیل بود کردها را زنده به گور کرد؟ ایا اسرائیل بود کردها را بمباران شیمیایی کرد و هزاران کودک و زن و پیرو جوان را کشت؟ ایا اسرائیل روزانه به بهانه محاربه با خدا سر کردهای بیچاره را بالای دار میبرد؟ ایا اسرائیل است حق و حقوق الهی کردها را لگدمال میکند و نه تنها محروم بلکه برای خواستنش مجرمش هم میخوانند؟
حرف از خاورمیانه ای دمکراتیک با سیستم فدرال زدید. ایا میخواهید مثال سیستم فدرال عراق را بیاورید؟ زهی خیال باطل! ما گفتیم پس از سقوط صدام, حکومت جدید تجربه ای نو خواهد بود برای همه. دریغ از اینکه ندانستیم حکمرانان جدید شیعه, گوش به فرمان ایران, از صدام بدتر خواهند بود.
درباره روژئاوا, انها حکمرانی ایدئالی ارائه نداده اند تا نمونه بشوند. اینده تصمیم خواهد گرفت که روژئاوا چه سیاستهای غلطی را دنبال کرده است و خواهیم دید.
شهرام میرحاج / 13 March 2016
این حق کردها هست که یک کشور داشته باشند ولی به صورت مسالمت امیز وبه دور از جنگ وخون روزی جمعیت کوردهای جهان به شصد میلیون میرسد چرا نباید یک کشور باشد
ff / 13 March 2016
1) این ربطی به امپریالیسم نداره
2) کردها خودشون ملت هستن و حق طبیعیشونه که حکومت مستقل داشته باشن
3) این حکومت اگر تشکیل شد باید کردهای 3 کشور سوریه و ایران و ترکیه را حمایت کند تا آنها هم جدا شوند
4) بهترین متحّد کردها اسرائیل هستش و ما کردها باید هرچه بیشتر به تحکیم روابط با این کشور و ملت عزیز فکر کنیم
حمزه / 14 March 2016