مدیر تلگرام حرفش را پس گرفت: فیلتر نبودیم، درخواست جاسوسی نکردند

پاول دوروف، موسس پیام‌رسانتلگرام، روز چهارشنبه ۲۹ مهر/۲۱ اکتبر گفته بود که درخواست ایران برای همکاری در زمینه جاسوسی از شهروندان را رد کرده و به همین دلیل، تلگرام روز سه‌شنبه ۲۸ مهر ماه چند ساعتی فیلتر بوده است. حالا او با انتشار پیامی در توییتر و کانال تلگرامش، اعلام کرده که فیلتری در کار نبوده است، دولت ایران هم هرگونه درخواستی برای جاسوسی از طریق تلگرام را تکذیب کرده و درخواست‌هایی که او دریافت کرده، جعلی بوده‌اند.

در پیامی که دوروف شامگاه روز چهارشنبه ۱۳ آبان/ چهارم نوامبر منتشر کرده، چنین آمده است: «چند هفته قبل تلگرام در ایران از کار افتاد. من تصور کردم که در این کشور مسدود شده‌ایم، اما مدتی بعد به وضع طبیعی خود برگشتیم و وزارت ارتباطات ایران هم اعلام کرد برنامه‌ای برای مسدود کردن تلگرام ندارد. وزارت ارتباطات ایران می‌گوید اختلال به وجود آمده به دلیل خرابی کابل‌های ارتباط‌دهنده این کشور با دیگر نقاط جهان (کانال سوئز، باب‌المندب و خطوط کابلی ایران و ترکیه) بوده و ارتباط ضعیف نه تنها تلگرام که اغلب سرویس‌های (پیام‌رسان) غربی را تحت تأثیر قرار داده است.»

وزارت ارتباطات ایران، ۲۸ مهر ماه اعلام کرد که وزارتخانه اقدامی برای فیلترینگ نکرده است، اما همان روز سایت «گرداب»، وابسته به مرکز بررسی جرائم سازمان‌یافته، در مورد برخی امکانات در تلگرام  و «نفوذ دشمن»  هشدار داد.

پاول دوروف اما در پیام خود با رد ادعای قبلی‌اش درباره درخواست جاسوسی ایران با استفاده از تلگرام نوشته است: «دولت ایران درخواست برای به کارگیری هر گونه ابزار جاسوسی از تلگرام را انکار کرده و گفته است منبع درخواست‌هایی که من دریافت کرده‌ام جعلی‌ است و هیچ مقام قانونی بالاتری آن را تایید نکرده است.»

برخی کاربران در واکنش به این بخش از پیام موسس تلگرام می‌گویند که چطور ممکن است مدیر شبکه‌ای به این گستردگی تفاوت میان ایمیل واقعی و جعلی را درک نکند یا پیش از آن‌که درباره احتمال جعلی بودن آن تحقیق کند، در مورد آن اطلاع‌رسانی کند.

هنگامی که دوروف خبر درخواست جاسوسی مقام‌های دولتی ایران با استفاده از تلگرام را منتشر کرد هم کاربران ایرانی واکنش‌های متفاوتی نشان دادند. گروهی با توجه به ذهنیت‌ خود از جمهوری اسلامی آن را قطعی و قابل باور دانستند و عده‌ای هم در راستی آن شک کردند و از دوروف خواستند تا اسناد این ادعا را منتشر کند.

کاربری به نام نیما در توییتر خود نوشت: «… ایران ابزار زیاد دارد، قصد فقط بدنام کردن دولت است. خود تلگرام ابزار جاسوسی خواست ما خودمان تامین می‌کنیم.»

کاربر دیگری به نام علی‌رضا هم نوشت: «رسانه‌های فارسی‌زبان باید به‌جای انتشار ادعای تلگرام، خیلی سفت و سخت از او مدرک بخواهند. کار رسانه انتشار مدرک است نه ادعا.»

بیشتر بخوانید: جاسوسی با تلگرام؛ وزیر ارتباطات تکذیب می‌کند

در واکنش‌ به این توییت‌ها که برخی از آن‌ها در پاسخ به خود دوروف و به زبان انگلیسی نوشته شده بود، او گفته بود که این اسناد را منتشر خواهد کرد.

هادی نیلی، روزنامه‌نگار مقیم آمریکا در توییتر خود نوشت: «مدیران تلگرام به من گفتند به‌زودی از طریق خود این اپ، به “۲۰ میلیون کاربر ایرانی” درباره “تهدیدهای دولت” و محدودیت‌های بعدش توضیح می‌دهند.»

توضیحی که حالا داده شده است و در آن دوروف ادعاهای قبلی خود را پس گرفته است.

پیام تازه موسس تلگرام همچون پیام قبلی‌اش بازتاب‌ها و واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشته است و رسانه‌های مختلف آن را با تیترهایی مثل «عذر‌خواهی تلگرام از ایران» انعکاس داده‌اند.

خبرگزاری فارس روز پنج‌شنبه چهاردهم آبان، درباره این پیام نوشت: «مدیرعامل تلگرام در پیامی در توییتر اعلام کرد که اظهار‌نظر چند هفته گذشته وی مبنی بر این‌که دولت ایران تلگرام را فیلتر کرده نادرست یا عجولانه بوده است. او با عذرخواهی از ایران بابت این موضوع اعلام کرده که اگر کانال‌های مستهجن تنها نگرانی ایران است ما پیش از این اقدام به مسدود کردن کانال های مستهجن به دلیل محدودیت‌های خودمان کرده‌ایم.»

خبرگزاری مهر اما خبر مسدود شدن کانال‌های «غیر اخلاقی» را نادرست خواند: «در صورتی که برخی اخبار از مسدودسازی دسترسی به کانال‌های غیر‌اخلاقی و مستهجن شبکه پیام‌رسان تلگرام برای کاربران ایرانی حکایت دارد اما این کانال‌ها همچنان در دسترس قرار دارند.»

در همین زمینه: برخی کانال‌های تلگرام از دسترس کاربران ایرانی خارج شد

بر اساس خبر منتشر شده در خبرگزاری مهر، موضوع فیلترینگ تلگرام به دلیل وجود کانال‌های غیراخلاقی و مستهجن، مدتی است مطرح است که «در پی آن وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دو هفته پیش از مذاکره با مسئولان این شبکه پیام‌رسان برای مسدود کردن این کانال‌ها در ایران خبر داد.»

در همین زمینه: جلسه بررسی فیلترینگ تلگرام به تعویق افتاد

با وجود این‌که تلگرام فیلتر نشده است اما برخی کاربران اینترنت و صاحب‌نظران امنیت سایبری، با توجه به فعل و انفعالات موجود از اساس نسبت به تلگرام بدبین شده‌اند و معتقدند که دیگر نمی‌شود به آن اعتماد کرد.

امین ثابتی، روزنامه‌نگار و فعال امنیت سایبری یکی از این افراد است. او در فیس‌بوک خود نوشته است: «قبلا گفتم که تلگرام امن است و خب الان این حرفم را پس می‌گیرم و اعلام می‌کنم که از نظر من تلگرام دیگر امن نیست و به کسی پیشنهاد نمی‌کنم استفاده کند.»

او در توییترش هم خطاب به موسس تلگرام نوشته است: «نمی‌شود هر هفته نظرتان را عوض کنید و بگویید که ایران از ما خواست از کاربران جاسوسی کنیم و بعد بگویید که این درست نبوده.»

ثابتی عملکرد تلگرام در چند هفته اخیر را عجیب و غریب دانسته است.

امیر رشیدی، دیگر فعال امنیت سایبری هم در توییتر خود نوشته است: «ایشان {موسس تلگرام} اگر می‌خواهد صداقت خودش را ثابت بکند باید متن ایمیل‌هایی را که اعلام کرده بود دریافت کرده، منتشر بکند.»

در این میان کسانی هم هستند که معتقدند آن‌چه توسط مدیران تلگرام مطرح می‌شود، تلاشی است برای تبلیغ و بازاریابی. این افراد معتقدند از آنجا که کسانی مثل دوروف «بیزنس‌‌من» هستند و به همه چیز نگاه تجاری دارند، حاضرند برای ایجاد امکان استفاده از محصول‌شان با دولت‌ها مذاکره کنند. گرچه پاول دوروف دریافت درخواست مستقیم از مقام‌های ایرانی را تکذیب کرده است. او گفته که تلگرام همه پیام‌های اعتراض به محتوای غیرقانونی را بررسی می‌کند.

با وجود این بحث‌ها و نظر‌ها، میلیون‌ها کاربر تلگرام در ایران، شاید حتی بی‌خبر از این پیام‌ها و چالش‌ها، از این نرم‌افزار استفاده می‌‌کنند. این پیام‌رسان به دلیل کاربرد گسترده مورد توجه بسیاری از گروه‌ها و شرکت‌های کوچک و بزرگ هم قرار گرفته است و یکی از موفق‌ترین‌ها در نوع خود است. گفته می‌شود نزدیک به ۱۵ میلیون کاربر ایرانی از نرم‌افزار پیام‌رسان تلگرام بهره می‌برند.

در همین زمینه:

تلگرام و ایمنی استفاده از آن