بحث حق آزادی بیان، از این زاویه که محدود است یا نامحدود و این که آیا ادیان حق دارند بر آن قید و شرط بگذارند، پس از موضوع مجله “شارلی ابدو”، که تحریریه آن مورد حمله تروریستی قرار گرفت، داغ شد. پیش از این هم این بحث در رسانه‌ها بارها بالا گرفته بود، از جمله به دنبال انتشار کاریکاتورهایی از پیغمبر اسلام در یک مجله دانمارکی.
در رسانه‌های ایرانی نیز در این باره بحث درگرفته است. به مناسبت این بحث ما بر آن شدیم با چند تن از روشنفکران ایرانی صحبت کنیم و نظر آنها را درباره مسئله آزادی بیان بازتاب دهیم. از آنان خواسته‌ایم به این پرسش ترکیبی پاسخ دهند:
حق آزادی بیان، با قید و شرط است یا نامحدود و نامشروط است؟ با برداشتی که از جامعه و فرهنگ ایران و تاریخ سیاست در کشور دارید، به نظر شما بایستی به عنوان ایرانی در بحث آزادی بیان به چه نکاتی توجه ویژه داشته باشیم؟
گیسو جهانگیری
فعال حقوق بشر و مدیر بنیاد «آرمان‌شهر»:
به گفته او آزادی بیان در کشورهای مختلف بر‌اساس قوانین آنها تعریف می‌شود . با مقایسه کشورها می توان این مساله را مشاهده کرد.
داریوش آشوری
نویسنده، مترجم و زبان‌شناس:
داریوش آشوری معتقد است که آزادی بیان دارای حد و مرز است. به این معنی که هر چیزی را نمی توان بر مبنای آزادی بیان بر زبان بیاوریم. به گفته آشوری مساله لحن بیان و ادب اجتماعی مقوله مهمی در مشخص کردن حدود آزادی بیان است.
منصوره شجاعی
فعال حقوق زنان:
به گفته او هرچند که آزادی بیان یک شاخصه برای یک جامعه دموکراتیک و چند صدایی است ولی به هر حال مطابق یک توافق عمومی شامل چارچوب هایی است.
مهدی جامی
کارشناس رسانه:
به نظر مهدی جامی هیچ رفتار انسانی نامحدود نیست. به گفته او اصولا همه رفتارهای انسان با قید و شرط همراه است و نمی توان هیچ تصوری از آزادی مطلق داشت؛ اصولا در هر حالتی انسان در یک وضعیت مقید است. مقید به عرف، مقید به قانون و قیدهای دیگر.
شهلا شفیق
جامعه شناس و نویسنده:
او معتقد است آزادی بیان، مثل هر آزادی دیگری به طور طبیعی محدودیت هایی خاصی به همراه دارد، ولی این محدودیت ها در چهارچوب حقوق بشر تعریف می شوند.
بهزاد کریمی
فعال سیاسی:
او معتقد است آزادی اگر بخواهد به چیز دیگری محدود و مشروط شود، دیگر آزادی نیست. هرگونه قائل شدن محدودیت برای آزادی فردی یا اجتماعی تبدیل به تکلیف می‌شود و از جنس و جوهر آزادی خارج می شود و این به معنای استبداد است.
ملیحه محمدی
فعال سیاسی و روزنامه‌نگار:
ملیحه محمدی آزادی بیان را به عنوان یک مفهوم، یک هنجار عمومی می‌داند. او می‌گوید آزادی بیان یک ارزش است، به صورت قانون درمی‌آید و در هیچ کجا نیست که بدون قید و بند باشد.
علی پورنقوی
فعال سیاسی:
علی پورنقوی می‌گوید هیچ آزادی‌ای را نمی‌شناسد که بدون قید و شرط باشد. به باور او مشخصاً آزادی بیان، اعتبار ندارد اگر به معنای آزادی توهین باشد.
به نظر من آزادی بیان هم مانند هرچیز دیگر در نظام مقدس اسلامی خط قرمز دارد . خط قرمزش هم حفظ نظام مقدس و ادامه حکومت مقام معظم رهبری و رهبر مسلمین جهان تا انقلاب مهدی است. البته مهدی هم اگر وجود داشت و می آمد دستگیر و روانه زندان کهریزک یا اوین میشد تا پس از دیدن « رحمت و عطوفت اسلامی» بیاید در صدا و سیمای جمهوری اسلامی و اقرار و اعتراف کند که عامل استکبار جهانی و رژیم صهیونیستی است و ذوب در ولایت امر مسلمین جهان شود.
دهوند / 01 February 2015