محوطه باستانی «شهر سوخته» در ایران به عنوان هفدهمین محوطه فرهنگی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
سی و هشتمین نشست کمیته میراث جهانی که هم اکنون در شهر دوحه در قطر درحال برگزاری است، پرونده «شهر سوخته» را پس از بحثهای طولانی سرانجام به عنوان یکی از آثار میراث بشری پذیرفت.
با اینحال این کمیته از ایران خواست تا در مورد نحوه مدیریت این محوطه تلاش بیشتری به خرج دهد و گزارشی از این اقدامات را به نشستهای بعدی کمیته ارائه کند.
پیشتر، نهادهای مشورتی یونسکو ایراداتی به پرونده شهر سوخته وارد کرده بودند و به همین دلیل «شهر سوخته» بخت چندانی برای ثبت شدن نداشت.
شهر سوخته در جنوب شرقی ایران، محوطهای است که قدمت آن به حدود سال ۳۲۰۰ قبل از میلاد مسیح یعنی بیش از پنج هزار و دویست سال پیش میرسد.
شهر سوخته که اکنون فقط بخشهایی از آن مورد کاوش قرار گرفته به سه ناحیه مجزا تقسیم می شود: بخش مسکونی، بخش صنعتی و گورستان. گورستان باوسعتی در حدود بیست تا بیست و پنج هکتار در جنوب غربی شهرسوخته واقع است و تخمین زده می شود که بین ۲۷ تا ۳۳ هزار گور در آن موجود باشد.
این محوطه یکی از بزرگترین گورستانهای عصر برنز در کل منطقه خاورمیانه محسوب می شود. اطلاعات به دست آمده نشان میدهد که آیینها و شیوههای تدفین مردم این شهر در طول دورههای مختلف سکونت تغییرات فراوانی کرده است. گواه این امر وجود گورهای جمعی، خانوادگی و منفرد و همچنین اشيای گوناگون نهاده شده در داخل مقابر است.
یکی از کشفیات مهم در شهر سوخته پیدا شدن یک «چشم مصنوعی» است. کشف این چشم مصنوعی که متعلق به زنی میان ۳۲ تا ۳۶ ساله است، از مهمترین اکتشافات باستان شناسی در سال های گذشته در ایران بود. این چشم کهنترین پروتز یا اندام مصنوعی است که تاکنون یافته شده است.