کمترین نرخ مشارکت اقتصادی در ایران در طول سال‌های گذشته در استان سیستان و بلوچستان گزارش شده است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایرنا، بر اساس آخرین داده‌های مرکز آمار ایران نوشته است: «ﻧﺮخ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻗﺘﺼﺎدی که ارتباط مستقیمی با درﺻﺪ ﺟﻤﻌﯿﺖ در ﺳﻦ ﮐﺎر و ﻓﻌﺎل، ﺷﺎﻏﻞ ﯾﺎ ﺑﯿﮑﺎر دارد در سیستان و بلوچستان طی سال‌های ۸۴ تا ۹۲ غالباً پایین‌ترین میزان کشور را از آن خود کرد و به عبارت دیگر این استان طی سالیان گذشته همواره با درصد بالایی از جوانان بیکار مواجه بوده است.»
ایرنا به نقل از برخی کارشناسان نوشته است: «نرخ واقعی بیکاری در سیستان و بلوچستان بین ۳۵ تا ۴۰ درصد دور از ذهن نیست.»
محمدحسین جلالی مدیر کل دفتر اطلاعات و آمار استانداری سیستان و بلوچستان به ایرنا گفته است: «مطابق تعاریف و مفاهیم آماری که ما در اختیار داریم که مبتنی بر خوداظهاری افراد است، بیکاری کلی استان طی سال گذشته ۱۱/۴ درصد و در جمعیت جوان ۱۰ تا ۲۴ به میزان ۲۵/۴ درصد بود.»
به گفته محمد حسین جلالی میانگین نرخ بیکاری و مشارکت اقتصادی سیستان و بلوچستان مطلوب نیست و در پایین‌ترین رده‌ها قرار دارد.
مدیرکل دفتر اطلاعات و آمار استانداری سیستان و بلوچستان افزوده، نرخ بیکاری با آنچه در جامعه وجود و عینیت دارد، متفاوت است.
جلالی درباره آمار بیکاران به ایرنا چنین توضیح داده است: «بر اساس تعاریف رسمی، افراد بیکار به افراد جویا و به دنبال کار گفته می‌شود و افرادی که دنبال کار نبوده یا افرادی که کاری برای اشتغال آنان انجام نشده و به نوعی سرخورده شده و از تعریف خارج می‌شوند در دایره بیکاران واقعی قرار نمی‌گیرند و این موضوع در کنار برخی مسائل دیگر باعث می‌شود نرخ بیکاری واقعی در جوانان تا حدودی تناسب داشته باشد، اما نرخ کلی بیکاری با آنچه در جامعه وجود و عینیت دارد، متفاوت است.»
به گفته وی در آمار رسمی افرادی که در هفته یک ساعت کار مفید انجام می‌دهند، شاغل محسوب می‌شوند.
چند روایت از محرومیت‌ها در سیستان و بلوچستان
در طول چند سال گذشته گزارش‌های مختلفی از بیکاری و خشکسالی استان سیستان و بلوچستان منتشر شده است که بیشتر آنان از محرومیت این استان حکایت دارد.
در اواخر سال ۱۳۹۲ خورشیدی، هوشنگ ناظری، فرماندار زابل، اعلام کرده بود که ۸۰ درصد مردم زابل در پی خشکسالی‌‌ها بیکار شده‌اند.
فرماندار زابل با اشاره به اینکه بیشتر بیکار‌ی‌ها در چند سال اخیر رخ داده گفته بود، پیش از خشکسالی اکثر مردم سیستان به کشاورزی، دامپروری و صیادی اشتغال داشتند.
حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان نیز، در آذرماه گذشته در مجلس ایران نرخ بیکاری در استان سیستان و بلوچستان را بالای ۵۰ درصد عنوان کرده بود که به گفته وی این میزان از بیکاری مشکلات جدی برای خانواده‌ها به وجود آورده است.
این نماینده مجلس گفته بود: «استان سیستان و بلوچستان طی ۱۵ سال گذشته خشکسالی‌های فراوانی را تجربه کرده و مشکلات جدی برای مردم به‌وجود آورده است و اگر یارانه‌ها نیز نبود، معلوم نبود که روستاییان استان چه سرنوشتی را پیدا می‌کردند.»
از دیگر مشکلاتی که بیکاری برای استان سیستان و بلوچستان به وجود آورده مسئله مهاجرت است.
حلیمه عالی نماینده زابل، زهک و هیرمند در مجلس شهریورماه گذشته به روزنامه خراسان گفته بود، ۷۰ درصد روستاییان سیستان به خارج از استان سیستان و بلوچستان مهاجرت کرده‌اند.
او به مشکلات محیط زیستی این استان هم اشاره کرده بود: «خشکسالی‌های بیش از ۱۵ ساله در منطقه سیستان و خشک شدن تالاب بین‌المللی هامون باعث برهم خوردن اکوسیستم زیست محیطی منطقه شده که در پی آن، آثار سوئی بر محیط زیست گذاشته و مهاجرت مردم در سیستان را موجب شده است.»
وعده‌های روحانی
حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری یکی از نخستین سفرهای خود را به استان سیستان و بلوچستان اختصاص داد.
وی در این انتخابات بیشترین میزان رای را در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان، کردستان و آذربایجان غربی به دست آورد.
رئیس‌جمهوری ایران در استان سیستان و بلوچستان را پیوند با مشکلات اقتصادی وعده‌هایی به مردم این استان داد.
حسن روحانی گفت، در دولت یازدهم تحولاتی در زمینه «گازرسانی به ایرانشهر، زاهدان، خاش، زابل و چابهار»، «آبرسانی»، «توسعه معادن و بنادر و راه‌آهن» و «ترانزیت در استان سیستان و بلوچستان» رخ خواهد داد.
به گفته وی همزمان با این سفر، تلاش برای کشف و شناسایی معادن ذی‌قیمت مس، روی، قلع، طلا و آهن استان شروع می‌شود و هشت گروه شناسایی برای استخراج معادن این استان آغاز به کار می‌کنند.
حسن روحانی درباره تلاش‌هایی که وعده اجرای آنها را به مردم سیستان و بلوچستان در آینده داده گفته بود: «تلاش ما نه به خاطر این است که شما بیشترین رای خود را در انتخابات ریاست‌جمهوری به خط اعتدال دادید که البته آرای شما برای من افتخار است، اما اگر مردم این استان حتی یک رای هم به من نمی‌دادند ما باز هم توسعه استان را وظیفه خود می‌دانستیم.»
برخی از مسئولان جمهوری اسلامی بارها خبر از تعطیلی پروژه‌های اقتصادی در این استان طی سال‌های گذشته داده بودند.
محمد حسین جلالی در آخرین گفت‌وگوی خود با ایرنا در پیوند با عقب‌ماندگی بخش صنعت در سیستان و بلوچستان گفته است: «طی سال‌های اخیر برخی شهرک‌های صنعتی استان به دلیل پرداخت نشدن یارانه به بخش تولید، تعطیل شدند.»
پیش از آن حسینعلی شهریاری به برخی کارهای زیرساختی مانند «پروژه راه‌آهن چابهار ـ زاهدان ـ مشهد، پروژه گازرسانی به استان سیستان و بلوچستان، پروژه پتروشیمی چابهار و سدهای در دست احداث» اشاره کرده بود که در این استان متوقف شده‌اند.