حداد عادل: شب‌های شعر انستیتو گوته کار انگلیسی‌ها بود

شامگاه یکشنبه، ۶ بهمن‌ماه (۲۶ ژانویه) در فرهنگسرای “اندیشه” در “بوستان اندیشه” تهران عده‌ای از شاعران وابسته به بیت رهبری شعرخوانی کردند. غلام‌علی حداد عادل، از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی هم در این مراسم حضور داشت و تنها کسی بود که در این مجلس سخرانی کرد.

موضوع سخنرانی غلامعلی حداد عادل به تحول شعر فارسی در سایه انقلاب بهمن ربط داشت. او به مجله فردوسی و نشریات روشنفکری پیش از انقلاب و به شب‌های شعر انستیتو گوته در سال ۱۳۵۶ اشاره کرد و تلویحاً ادعا کرد که انستیتو گوته به نمایندگی از دولت انگلستان این شب‌های شعر را برگزار کرده است. آقای حداد عادل گفت: «مهرماه سال ۵۷ بود که انستیتو گوته که فعالیت‌های انگلیس در ایران را انجام می‌داد طی ده شب، شب ‌شعر انقلاب برگزار کرد.”

آقای حداد عادل تاریخ برگزاری شب‌های شعر انستیتو گوته را اشتباه اعلام کرده است. کانون نویسندگان ایران در پاییز ۱۳۵۶ (و نه چنانکه حداد عادل ادعا می‌کند در مهرماه ۵۷ ) با همکاری انستیتو گوته در باغ سفارت آلمان ده شب شعر و سخنرانی برگزار کرد که به شب‌های شعر گوته معروف شد. بیش از ۶۰ نویسنده و شاعر در این شب‌ها علیه فضای اختناق و سانسور حاکم شعر خواندند و سخنرانی کردند. از این رویداد به عنوان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی در طلیعه انقلاب یاد می‌شود. از آن پس دیگر هرگز روشنفکران و شاعران و نویسندگان ایران نتوانستند چنین آزادی‌ای را تجربه کنند.

از میان شاعرانی که در آن ده شب شعرخوانی کردند، فقط علی موسوی گرمارودی به حلقه بیت رهبری درآمد.

سعید سلطانپور هم که یکی از شاعران شب‌های انستیتو گوته بود، در ۲۷ فروردین ۱۳۶۰، در شب عروسی‌اش به وسیله پاسداران دستگیر شد و پس از ۶۶ روز شکنجه در سحرگاه اول تیر به جوخه اعدام سپرده و تیرباران شد.

سفارت بریتانیا در زمان برگزاری شب‌های انستیتو گوته در ایران فعال بود. پس از پیروزی انقلاب سفارت بریتانیا تحت محافظت کشور سوئد قرار گرفت. در ۱۴ فوریه ۱۹۸۹ میلادی پس از صدور فتوای قتل سلمان رشدی توسط آیت‌الله خمینی سفارت بریتانیا به حالت نیمه‌تعطیل درآمد.