حکایت برادران دانشجو به پایان رسید

به نظر می‌رسد که داستان برادران دانشجو به پایان رسیده باشد، پایانی که برای آنان خوش نیست. سه برادر که هر سه کمر به خدمت محمود احمدی‎نژاد بسته بودند، یکی پس از دیگری جایگاه خود را از دست دادند. آن‎هم نه با نام نیک و کارنامه‎ای درخشان بلکه با انبوهی اتهام و حاشیه. اول خسرو با همه تبلیغات از ورود به شورای شهر بازماند، سپس کامران صندلی وزارت را از دست داد و حالا هم هیأت امنای دانشگاه آزاد حکم به برکناری فرهاد دانشجو داده است تا سومین عضو خانواده دانشجو هم به دو برادر دیگر بپیوند.

آن‎گونه که انتخاب از جلسه هیات امنای دانشگاه آزاد خبر داده است، شش عضو هیات امناء به برکناری رئیس سابق دانشگاه تربیت مدرس رأی داده‎اند. او دی ماه سال ۱۳۹۰ جایگزین عبدالله جاسبی شد. ریاست فرهاد دانشجو در دانشگاه آزاد از همان آغاز با حاشیه‎های فراوانی روبرو بود. پیش از آن‎که سکان دانشگاه آزاد را در اختیار بگیرد، تنش میان هیات امناء دانشگاه آزاد و دولت شدت گرفته بود.
دولت دانشگاه آزاد را به همکاری با مخالفانش متهم می‎کرد. دستگاه قضایی و امنیتی در رسیدگی به پرونده متهمان حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ۸۸ مدیران دانشگاه آزاد را به سوءاستفاده از امکانات این دانشگاه در حمایت از میرحسین موسوی محکوم کرد.

پس از انتخابات ۸۸ فشار بر دانشگاه آزاد نیز افزایش یافت و سرانجام در دی‎ماه ۱۳۹۰ فرهاد دانشجو جای عبدالله جاسبی را گرفت تا حضور برادران دانشجو در رأس نظام آموزش عالی ایران تکمیل شود.

سه برادر

خسرو، کامران و فرهاد دانشجو در هشت سال گذشته پله‎های قدرت را یکی پس از دیگری بالا رفتند. خسرو زودتر از دو برادر دیگر در حلقه مرکزی راست‎های تازه به قدرت رسیده قرار گرفت و در دومین شورای شهر تهران به شهرداری احمدی‎نژاد رأی داد و از حامیان او شد.

دانشگاه آزاد اسلامی، بزرگ‌ترین دانشگاه خصوصی ایران به شمار می‏‏‏‏آید. این دانشگاه دارای ۳۷۵ واحد و مرکز دانشگاهی در سراسر ایران است و در حال حاضر نزدیک به ۱/۴ میلیون نفر دانشجو و ۲/۵ میلیون نفر فارغ‎التحصیل دارد.

نزدیکی او به احمدی‎نژاد راه را برای دو برادر دیگر هموار کرد. کامران در دولت نخست احمدی‎نژاد، ابتدا استاندار تهران شد و در ماه‎های پایانی وزیر کشور شد تا پرحاشیه‎ترین انتخابات ریاست جمهوری در ایران را برگزار کند. او در دولت دهم به عنوان وزیر علوم معرفی شد و علیرغم اعتراض برخی از نمایندگان مجلس به مدرک تحصیلی‌اش، سرانجام در مقام وزیر علوم قرار گرفت.

دو سال پس از این‎که کامران دانشجو عهده‌دار وزارت علوم شد، فرهاد دانشجو از ریاست دانشگاه تربیت مدرس استعفاء داد. او دلیل استعفای خود را نگهداری از پدر و مادرش اعلام کرد اما پس از تنش میان دولت و دانشگاه آزاد، به عنوان رئیس دانشگاه آزاد معرفی شد.

فرهاد دانشجو گفته است که دوران دانشجویی به دلیل اعتراض به انتشار کتاب آیات شیطانی از انگلستان اخراج شده است. اما رسانه‎های نزدیک به منتقدان دولت احمدی‎نژاد علت اخراج او از دانشگاه را تحصیلی عنوان کرده‎اند. مدرک تحصیلی او نیز همانند برادرش مسئله‎برانگیز بوده است. در حالی‎که او خود را پرفسور معرفی کرده، وب‎سایت جرس پس از انتصاب او به عنوان رئیس دانشگاه آزاد، مدرک و عنوان او را تقلبی دانسته است.

کارنامه فرهاد دانشجو

به روایت محمود علیزاده طباطبایی، یکی از اصلی‎ترین دلایل برکناری فرهاد دانشجو ابهامات مالی دوران ریاست او در دانشگاه آزاد است. او چند روز پیش از برکناری دانشجو به روزنامه «آرمان» گفته بود: «در ارتباط با برنامه‌های مالی دانشگاه و بودجه‌های طرح‌های عمرانی ابهامات جدی وجود دارد. همینطور حساب‌های نقدی دانشگاه آزاد مواردی هستند که باید بررسی شوند. هیأت امنا از آقای دانشجو می‌خواهد در این خصوص پاسخگو باشند.»

پایگاه خبری انتخاب که به مدیران پیشین دانشگاه آزاد نزدیک است، نامه سازمان بازرسی ریاست‎جمهوری به فرهاد دانشجو را منتشر کرده است. بر اساس این سند، فرهاد دانشجو از امکانات مالی دانشگاه آزاد برای ستاد تبلیغاتی برادرش (خسرو دانشجو) در انتخابات شورای شهر و محمد باقرقالیباف برای انتخابات ریاست جمهوری سوءاستفاده کرده است.
اما همه دلیل هیأت امناء برای برکناری دانشجو، تخلف مالی او نیست. فرهاد دانشجو در ۱۸ ماه گذشته همانند برادرش در وزارت علوم، اساتید منتقد دولت را از تدریس محروم کرد. او اعلام کرد که پروژه تفکیک جنسیتی را در دانشگاه آزاد به اجرا می‎گذارد.

او همچنین در دوران مدیریت ۱۸ ماهه خود دانشجویان مقطع فوق‌لیسانس را به عنوان عضو هیأت علمی جذب کرده است؛ مسئله‎ای که در نامه سازمان بازرسی ریاست‎جمهوری به دانشجو نیز مورد توجه قرار گرفته است.

علاوه بر این، عزل و نصب‎های او در دانشگاه آزاد از دیگر دلایل برکناری دانشجو عنوان شده است. او خسرو دانشجو، برادرش و عضو پیشین شورای شهر تهران را به ریاست واحد مرکز تحقیقات تهران منصوب کرده است.

پایان دوران خوشبختی

زمزمه برکناری فرهاد دانشجو ازهمان نخستین روزهای پس از انتخابات به گوش می‎رسید. شاید اگر تصمیم با دولت احمدی‎نژاد هم بود، حکم به برکناری او می‎داد. اما دانشجو برای این که به سرنوشت برادر گرفتار نشود به دیدار رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام رفت و تلاش کرد که از در دوستی با دولت جدید درآید.

سال ۸۴ را می‎توان نقطه چرخش دانشگاه آزاد دانست. حمله احمدی‎نژاد به دانشگاه آزاد و تلاش او برای تسخیر آن، مسئولان این دانشگاه را به سمت میانه‎روهای رانده شده از قدرت سوق داد.

اما هیأت امنای دانشگاه آزاد و در رأس آن هاشمی رفسنجانی برای بازپس گرفتن دانشگاه آزاد منتظر معرفی وزراء باقی ماند تا ترکیب هیأت امناء و تصمیم گیرندگان تغییر کند. پس از مشخص شدن اعضای کابینه، در حالی که دانشجو در کنفرانس خبری خود مدعی شد که هاشمی رفسنجانی از حامیان جدی مدیریت او به شمار می‎آید، یاسر هاشمی، فرزند رئیس هیأت امنای دانشگاه آزاد از نشست اضطراری هیأت امنا خبر داد.

همین خبر کافی بود تا باردیگر شایعه برکناری فرهاد دانشجو قوت بگیرد. او در گفت‎وگو با خبرگزاری فارس و روزنامه کیهان احتمال برکناری خود را تکذیب کرد و به انتقاد از سیاسی‎کاری برخی از اعضای هیأت امناء دانشگاه آزاد پرداخت.

تلاش‎های او و مدافعانش در مجلس بی‎نتیجه ماند و سرانجام هیأت امناء دانشگاه آزاد، وحید میرزاده را به صورت موقت جایگزین فرهاد دانشجو کرد تا آخرین عضو خانواده دانشجو نیز به دو برادر دیگر بپیوند.

از امپراطوری مالی موتلفه تا پناهگاه اخراجی‎ها

دانشگاه آزاد اسلامی، بزرگ‌ترین دانشگاه خصوصی ایران به شمار می‏‏‏‏آید. این دانشگاه دارای ۳۷۵ واحد و مرکز دانشگاهی در سراسر ایران است و در حال حاضر نزدیک به ۱/۴ میلیون نفر دانشجو و ۲/۵ میلیون نفر فارغ‎التحصیل دارد. عبدالله جاسبی از اعضای حزب موتلفه ایران سه دهه ریاست این دانشگاه را در اختیار داشت. او تا سال ۱۳۸۴ مانع از هرگونه فعالیت سیاسی در دانشگاه آزاد می‎شد. همزمان با حمله به کوی دانشگاه تهران در سال ۷۸، دانشجویان دانشگاه آزاد مشهد نیز مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.

این دانشگاه اعلام کرده است که بودجه دولتی دریافت نمی‎کند و تمام هزینه‎های آن از شهریه دانشجویان و خدماتی که رائه می‎دهد تأمین می‎شود. بر اساس برآوردی که در سال ۱۳۸۸ صورت گرفته سرانه هر یک دانشجو در این دانشگاه، هفت و نیم برابر دانشگاه‎های دولتی است.

جاسبی دو بار نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد و هر دو بار با شکست سنگین مواجه شد. در مجلس ششم تلاش‎های نمایندگان برای نظارت بر این دانشگاه نتیجه نداد. نمایندگان مجلس، دانشگاه آزاد را یکی از منابع مالی حزب موتلفه می‎دانستند.

سال ۸۴ را می‎توان نقطه چرخش دانشگاه آزاد دانست. حمله احمدی‎نژاد به دانشگاه آزاد و تلاش او برای تسخیر آن، مسئولان این دانشگاه را به سمت میانه‎روهای رانده شده از قدرت سوق داد. پس از افزایش فشار بر اساتید و دانشجویان معترض در دانشگاه‎های دولتی و اخراج آنان، دانشگاه آزاد اعلام کرد که اخراجی‎ها را می‎پذیرد.

فشارها بر دانشگاه آزاد پس از انتخابات سال ۸۸ افزایش یافت. به گونه‎ای که برخی از مدیران آن بازداشت و محاکمه شدند و سرانجام دولت آئین‎نامه دانشگاه آزاد را تغییر داد تا بتواند جاسبی را برکنار کند. اگر چه مسئولان دانشگاه آزاد برای درامان ماندن دارایی‎های دانشگاه آزاد اقدام به وقف اموال آن کردند، اما رهبر جمهوری اسلامی ایران مخالفت خود با تصمیم مسئولان دانشگاه آزاد را علنی کرد.

حال پس از ۱۸ ماه هاشمی رفسنجانی به همراه وزرای دولت جدید دانشگاه آزاد را بازپس گرفته است؛ دانشگاهی که در هشت سال گذشته به بازوی پژوهشی مجمع تشخیص مصلحت نظام تبدیل شده بود و به نظر می‎رسد در دولت یازدهم، پس از شانزده سال فشار برای نظارت در دولت خاتمی و تسخیر در دولت احمدی‎نژاد، در حاشیه امن قرار گرفته است.

در همین زمینه:

فرهاد دانشجو از ریاست دانشگاه آزاد برکنار شد