سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی که پنجشنبه ۲۴ آبان / ۱۴ نوامبر منتشر کرده می‌گوید که اسرائیل از اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون، کارزاری خشونت‌آمیز و عمدی را شامل جابجایی اجباری تقریباً دو میلیون غیرنظامی فلسطینی در جریان بمباران و اشغال نظامی نوار غزه انجام داده است.
این گزارش که معتقد است این سیاست‌ها به جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت می‌انجامد، همچنین دولت اسرائیل را متهم به پاکسازی قومی فلسطینیان در مناطقی کرده است که در آن‌ها ارتش اسرائیل بخش‌های وسیعی از خانه‌ها و سایر زیرساخت‌های غیرنظامی را به منظور ایجاد «مناطق حائل» و «دالان‌های امنیتی» نابود کرده است.
به گفته هماهنگ‌کننده امداد اضطراری سازمان ملل، در ۱۳ ماهی که از حملات مرگبار گروه‌های مسلح فلسطینی به رهبری حماس علیه اسرائیل در تاریخ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ می‌گذرد، حملات تلافی‌جویانه ویرانگر اسرائیل به نوار غزه منجر به آوارگی حدود ۱,۹ میلیون فلسطینی شده است – تقریباً ۹۰ درصد مردم ساکن این منطقه.
ارتش اسرائیل، همزمان با آواره‌شدن بیشتر و بیشتر غیرنظامیان به «مناطق امن» پراکنده در سراسر نوار غزه، زیرساخت‌های غیرنظامی منطقه را به طرز حساب‌شده‌ای تخریب کرده است.
دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید این ویرانی‌ها خطر محرومیت آوارگان از حق بازگشت به خانه‌هایشان را پس از پایان درگیری‌ها به همراه دارد.
دولت اسرائیل همواره مدعی بوده که برای کاهش تلفات غیرنظامیان در این منطقه، دستور تخلیه جمعی می‌داده است.
اما کیتلین پراکتر، انسان‌شناس سیاسی و استاد نیمه‌وقت در مرکز سیاست مهاجرت، به فرانس۲۴ می‌گوید گزارش‌های مکرر از حملات اسرائیل به مناطق امن تعیین‌شده و مسیرهای تخلیه تصویر متفاوتی را نشان می‌دهد.
او با بیان اینکه «در درجه اول، باید به طور کامل از تکرار واژه “تخلیه” دست برداریم» می‌گوید:
مقام‌های اسرائیلی به‌وضوح این واژه را مدام استفاده کرده‌اند، اما در واقع آن‌ها در طی سال گذشته از این واژه در جهت اجبار فلسطینی‌ها به جابجایی از مکانی به مکان دیگر – در بعضی موارد تا بیش از ده بار جابجایی – سوءاستفاده کرده‌اند.
این پژوهشگر همچنین افزود:
ما کلمه «تخلیه» را با ایمنی مرتبط می‌دانیم – یعنی حرکت از مکانی خطرناک به مکانی امن برای دوره‌ای موقت و سپس بازگشت به خانه…. [اما در غزه] نه تنها جایی امن نیست، بلکه ما از گزارش‌ها می‌دانیم که این مناطق به اصطلاح امن پس از آنکه مردم مجبور به نقل‌مکان به آنجا شدند، آشکارا هدف حملات ارتش اسرائیل قرار گرفته‌اند و افزون بر این، مناطقی که مردم از آن‌ها آواره شده‌اند، به طور کامل نابود شده‌اند. بنابراین هیچ امکانی برای بازگشت آن‌ها به خانه‌هایشان وجود ندارد.
گزارش دیده‌بان حقوق بشر که فقط وقایع غزه را تا پایان اوت ۲۰۲۴ پوشش می‌دهد، اندکی پس از آن منتشر می‌شود که نیروهای اسرائیلی دستورهای جدیدی را برای تخلیه مناطقی در شمال نوار غزه صادر کردند و از بیش از ۴۰۰ هزار نفر خواستند که دوباره به جنوب فرار کنند.
از آن زمان، ارتش تمامی تحویل غذا و کمک‌ها به این منطقه را قطع کرده است؛ این در حالی است که اسرائیل مدعی است در اینجا با شبه‌نظامیان حماس که مجدداً گروه‌بندی کرده‌اند، می‌جنگد.
قطع تحویل غذا و کمک‌ها به منطقه باعث شد که گزارشی تحت حمایت سازمان ملل هشدار دهد که ده‌ها هزار غیرنظامی که به نظر می‌رسد در این منطقه گیر افتاده‌اند، ممکن است با قحطی فوری روبرو شوند.
مهلت ۳۰ روزهای که توسط ایالات متحده برای اجازه دادن به کمک‌های بشردوستانه بیشتر به نوار غزه تعیین شده بود، این هفته بدون نتیجه به پایان رسید و دولت بایدن اعلام کرد که حمایت نظامی خود از دولت نتانیاهو را متوقف نخواهد کرد.
ساکنان غزه ابراز نگرانی کرده‌اند که دستورات تخلیه گسترده اخیر و حرکت نیروهای اسرائیلی در مناطق جبالیا، بیت لاهیا و بیت لانون در شمال غزه، اولین قدم در راستای ایجاد «منطقه حائل» گسترده‌ای خالی از فلسطینیان است – سیاستی که سازمان دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد به منزله پاکسازی قومی خواهد بود.
تصاویر ماهواره‌ای پیش‌تر نشان می‌دهد که «منطقه حائل» به عرض یک کیلومتر در امتداد مرز شرقی غزه با اسرائیل قرار دارد که از تقریباً تمامی سازه‌های ایستاده تخلیه شده است.
در نوار غزه، جایی که دست‌کم هشتاد درصد جمعیت یا خودشان پناهنده‌اند یا از نسل پناهندگان هستند، تهدید دوباره آوارگی دائمی از خانه‌هایشان یادآور روزهای تلخ نَکبه یا «فاجعه» برای فلسطینیان است. بیش از ۷۵ سال پیش، صدها هزار فلسطینی پس از شروع جنگ میان اسرائیل نوپا و کشورهای عربی همسایه در سال ۱۹۴۸، که با تاسیس اسرائیل همراه بود، از خانه‌هایشان آواره شدند.
یایر والاچ، استاد مطالعات اسرائیل در دانشگاه SOAS لندن، با بیان اینکه ترس از آوارگی مجدد در سراسر غزه بسیار واقعی است، می‌گوید:
اکثریت جمعیت غزه – اکثریت قاطع – در اصل پناهندگانی هستند که از سرزمینی که از سال ۱۹۴۸ اسرائیل شده، آمده‌اند. برخی از آن‌ها در طول جنگ فرار کردند یا اخراج شدند، برخی دیگر حتی پس از جنگ به غزه تبعید شدند. تجربه اصلی جمعیت نوار غزه، میراث این آوارگی بزرگ است که آن‌ها را از بازگشت بازداشته است. بنابراین وقتی درباره جبالیا یا دیگر مناطق نوار غزه صحبت می‌شود که اکنون از جمعیت خالی می‌شوند، این‌ها در اصل اردوگاه‌های پناهندگان بودند که تبدیل به خانه شده‌اند…. خاطره ۱۹۴۸ بزرگ و ماندگار است.