کمیته نروژی نوبل پنج‌شنبه ۱۹ مهر / ۱۰ اکتبر گروه ژاپنی نیهون هیدانکیو را برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۴ اعلام کرد. این گروه به دلیل تلاش‌هایش برای دستیابی به جهانی عاری از سلاح‌های هسته‌ای برنده این جایزه معتبر شد.
یورگن واتنه فریدنس، رئیس کمیته نروژی نوبل صلح در اسلو، گفت این گروه به این خاطر نوبل صلح امسال را دریافت کرد که «از طریق شهادت شاهدان نشان داده است که دیگر هرگز نباید از سلاح‌های هسته‌ای استفاده شود».
این گروه همچنین به نام هیباکوشا نیز شناخته می‌شود.
کمیته نوبل نروژ گفته که با اهدای این جایزه خواسته است که
از همه بازماندگان بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی که با وجود رنج جسمی و خاطرات دردناک، استفاده از تجربیات پرهزینه خود را برای پرورش امید و مشارکت برای صلح برگزیده‌اند، تجلیل کند.
کمیته نوبل همچنین گفت:
آن‌ها به ما کمک می‌کنند تا چیزهای غیرقابل وصف را توصیف کنیم، به چیزهای غیرقابل تصور فکر کنیم و درد و رنج غیرقابل درک ناشی از سلاح‌های هسته‌ای را به نوعی درک کنیم.
در بیانیه کمیته نوبل آمده است:
تلاش‌های فوق‌العاده نیهون هیدانکیو و سایر نمایندگان هیباکوشا کمک زیادی به ایجاد تابوی هسته‌ای کرده است و امروز نگران‌کننده است که این تابو علیه استفاده از سلاح‌های هسته‌ای زیر فشار باشد. قدرت‌های هسته‌ای در حال مدرن‌سازی و ارتقای زرادخانه‌های خود هستند؛ به‌نظر می‌رسد کشورهای جدید برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای آماده می‌شوند و تهدیدهایی برای استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در جنگ‌های جاری وجود دارد. در این برهه از تاریخ بشر، ارزش این را دارد که به خود یادآوری کنیم که سلاح هسته‌ای چیست: مخرب‌ترین سلاحی که جهان تا کنون دیده است.
در مجموع، ۲۸۶ نامزد – ۱۹۷ فرد و ۸۹ سازمان – در سال جاری نامزد دریافت نوبل صلح شده بودند. کمیته نوبل نروژ اسامی نامزدها را به مدت ۵۰ سال مخفی نگه می‌دارد، اما افراد یا نهادهایی که نامزد دریافت این جایزه می‌شوند می‌توانند بگویند که چگونه کاندیدا شدند.
۲۸۶ نامزد در سال جاری رقم بالایی است، اما رکورد نیست، زیرا سال‌های متمادی این تعداد بالای ۳۰۰ نامزد بوده است. حضور ۳۷۶ کاندیدا در فهرست کمیته نوبل در سال ۲۰۱۶ یک رکورد بود.
انتخاب برنده نوبل صلح امسال با در نظر گرفتن جنگ‌هایی که در خاورمیانه، اوکراین و سودان جریان دارد دشوار به‌نظر می‌رسید و حتی گفته می‌شد که به‌دلیل چنین وضعیتی ممکن است هیچ برنده‌ای اعلام نشود.
این جایزه از سال ۱۹۰۱ تاکنون ۱۹ بار اهدا نشده است. آخرین بار در سال ۱۹۷۲ بود که کمیته نوبل صلح در بحبوحه جنگ ویتنام کاندیدایی نداشت. سال بعد، یکی از بحث‌برانگیزترین تصمیمات در تاریخ جایزه نوبل، با اهدای نوبل صلح به هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه وقت آمریکا و له دوک تو، مذاکره‌کننده ارشد ویتنام گرفته شد. له دوک تو این جایزه را نپذیرفت.
سال گذشته نرگس محمدی، مدافع حقوق بشر و حقوق زنان ایرانی، نوبل صلح را به دلیل مبارزه شجاعانه خود علیه ستم بر زنان در ایران و مبارزه بی‌امان برای اصلاحات اجتماعی دریافت کرد.
نوبل صلح تنها نوبلی است که در اسلو پایتخت نروژ اعطا می‌شود، بقیه جوایز در استکهلم اعلام می‌شوند.
در روزهای گذشته جوایز نوبل پزشکی، فیزیک، شیمی و ادبیات سال ۲۰۲۴ اعطا شد. روز دوشنبه آینده نیز جایزه نوبل اقتصاد معرفی خواهد شد.
به برنده هر جایزه ۱۱ میلیون کرون سوئد تعلق می‌گیرد که معادل حدود ۹۶۸ هزار یورو است.