رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده است که در سال جاری، یک میلیون دانشآموز به اردوهای «راهیان نور و پیشرفت» میروند. این در حالیست که در «پیماننامه حقوق کودک»، حق کودکان بـرای دریافت حمایـت در مقابـل انجـام هرگونـه کاری کـه بـرای آنها خطرنـاک باشـد، یـا بـرای سلامتی یـا رشـد جسـمی، روانـی، معنـوی، اخلاقـی یـا اجتماعـی کـودک زیانبـار باشـد بـه رسـمیت شناخته شده است و ایران از جمله کشورهای امضاکننده این پیماننامه است. نگاهی به پیشینه برگزاری این اردوها نشان میدهد که سلامت جسمی و روانی کودکانی که عازم آنها میشوند در خطر قرار میگیرد. هر ساله تصادف یا واژگونی اتوبوسهای حامل دانشآموزان، به مرگ و آسیبدیدگی عدهای از آنها انجامیده است. علاوه بر این، مواجهه کودکان با مناطق جنگی و شنیدن داستانهای عریان مرگ – که از جمله دلایل اصلی برگزاری این سفرها عنوان میشود – آسیبهای روانی به دنبال دارد.
اردوهای «راهیان نور» که از سال ۱۳۷۶ شروع به کار کردند، هر سال بودجههای هنگفتی در اختیار میگیرد. تنها بودجه شهرداری تهران در سال ۱۴۰۲ برای «راهیان نور»، ۱۵ میلیارد تومان بود و مجموع بودجه در نظر گرفته شده برای آن در سال ۱۴۰۰، ۳۰ میلیارد تومان بوده است. روحالله حسینزاده، دبیر ستاد راهیان نور که اعلام کرده بود «اردوهای راهیان نور امسال از ۲۲ بهمن تا ۲۲ اسفند برگزار میشود.»، در اظهارنظری جداگانه گفت فضای اسکان در «راهیان نور» رایگان است، غذا به قیمت تمام شده در اردوگاهها فروخته میشود و سازمان بسیج مستضعفین هم در همکاری با شرکت «جوان سیر ایثار» تخفیفهایی برای حمل و نقل ارائه میکند.
حول محور این «سفرهای معنوی» سازمانهای زیادی شکل گرفتهاند و به گزارش خبرگزاری «تسنیم»، که خبرگزاری رسمی و وابسته دولت جمهوری اسلامی است، ۱۱۰ هزارنفر «آمادگی پذیرش زائران» را دارند که معنایش میتواند پرداخت حقوق معلمی به آنها از سوی آموزش پرورش باشد.
با شیفتگی مقامات جمهوری اسلامی نسبت به «جهاد تبیین»، هر یک از مقامات برای توسعه این «سفرهای معنوی» امیدواریهایی دارند. حسینزاده، دبیر ستاد مرکزی راهیان نور امیدوار است که اقداماتش در «راهیان نور بینالملل»، «سبد خوبی از زائران خارجی» به کشور بیاورد؛ ابراهیم رئیسی، رئيس جمهوری اسلامی (عضو هیئت مرگ در کشتار تابستان ۶۷)، نیز امیدوار است جز «راهیان نور»، «راهیان پیشرفت» و «راهیان دانش» هم وسعت بگیرند؛ علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی هم پیشتر ابراز خرسندی کرده بود که بازدید از مناطق جنگی باعث تحول یکی از زندانیان اعتراضات ۱۳۸۸ شده است. به نظر میرسد که غالب این نوع اظهارات در خود هدف توسعه سازمانهای همکار و بودجهگیری بیشتر تحت عنوان «تبیین» و «روایتگری» پنهان کرده باشد.
با اینحال، علیرغم بودجههای هنگفت و علاقهی مقامات به این «سفرهای معنوی»، گزارشهایی از کودکآزاری در این سفرهای ایدئولوژیک منتشر شده است که نشان میدهد جزئیات پرخشونت جنگی برای کودکان شرح داده میشود و آموزش کودکان درباره تاریخ جنگ ایران و عراق همراه با ترویج خرافات و ایدئولوژیهای مذهبی است و در امتداد دیگر تلاشهای جمهوری اسلامی برای علاقهمندکردن کودکان به اسلام و انقلاب اسلامی دستهبندی میشود.