در آستانه دومین جلسه دادگاه غیرعلنی #نیلوفر_حامدی و #الهه_محمدی به ریاست قاضی ابوالقاسم صلوتی، کاربران در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ‌های نام این دو خبرنگار نام‌آشنای ایران و همچنین هشتگ #الهه_نیلوفر، خواستار آزادی آنان شدند. روز شنبه اول مرداد برابر با ۲۳ ژوئیه، این کمپین مردمی برگزار شد و هزاران نفر در این موضوع نظرشان را نوشتند. این گزارش متمرکز بر شبکه اجتماعی توییتر نوشته شده است.
حامدی و محمدی، دو خبرنگار از روزنامه‌های شرق و هم‌میهن همگام با قتل حکومتی ژینا (مهسا) امینی، وضعیت بازداشت او توسط گشت ارشاد را زیرنظر گرفتند، نخستین عکس‌ها از او بر تخت بیمارستان و خانواده‌اش را منتشر کردند و در نهایت توسط نهادهای امنیتی ایران بازداشت شدند.
بیش از ۳۰۰ روز از بازداشت این دو می‌گذرد و آنها بیشتر این مدت را در انفرادی گذرانده‌اند. حالا این دو چهره جنبش #زن_زندگی_آزادی هستند و سال گذشته، مجله تایم در آمریکا این دو را به‌عنوان دو نفر از چهره‌های تأثیرگذار سال ۲۰۲۲ میلادی معرفی کرد.
دختران ایران را آزاد کنید: نیلوفر حامدی، مثال یک روزنامه‌نگار نمونه
در توییتر، فلات ایران نوشت: «دختران ایران را آزاد کنید» و این یکی از صدها پیامی بود که در آن کاربران خواستار آزادی این دو روزنامه‌نگار بودند. فرناز داوری فیلمی از این دو خبرنگار در ورزشگاه آزادی را منتشر کرد که شعار می‌دهند: «ورزشگاه آزادی منتظر ما بمون» و نوشت: «#نیلوفر_حامدی و #الهه_محمدی در آزادی…»
نیلوفر حامدی، خبرنگار گروه اجتماعی روزنامه شرق، در سال ۲۰۲۳ و در زندان، برنده جایزه آزادی مطبوعات سازمان ملل متحد شد. او نخستین کسی بود که در خرداد ۱۴۰۱، از تیراندازی مأمور گشت ارشاد به زوجی در پارک پردیسان در تهران خبر داد. او پیگیر پرونده قتل رومینا اشرفی توسط پدرش بود و همچنین از نخستین خبرنگارانی است که با صحبت با خانواده و وکیل سپیده رشنو، از وضعیت پرونده او خبر داده بود.
حامدی در ۳۰ شهریور ۱۴۰۴ بازداشت شد. در بیانیه مشترک وزارت اطلاعات و اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نام او در کنار محمدی برده شده و آنها را «مرتبط با سرویس‌های جاسوسی غرب» معرفی کرده‌اند. پس از آن، بیش از ۵۰۰ فعال رسانه بیانیه‌ای در حمایت از این دو خبرنگار منتشر کردند.
درخواست آزادی: جای خبرنگار در زندان نیست
زینب رحیمی، خبرنگار حوزه محیط‌زیست نوشت: «کاش زودتر خبری از آزادیتان را بشنویم کاش زودتر آزادی را جشن بگیریم».
مریم لطفی، خبرنگار شرق نوشت: «تا پایان این ظلم آشکار ما صدای رسای #الهه_نیلوفر هستیم. خوشا آزادی دوستان دربندمان».
پس از ۹ ماه حبس، در ۹ خرداد دادگاه غیرعلنی حامدی برگزار و او برای نخستین مرتبه توانست با وکیل انتخابی خود در جلسه دادگاه صحبت کند. پیش‌تر دادگاه اجازه ملاقت این دو را نداده بود که اقدامی برخلاف قانون است. به وکیل او اجازه صحبت در دادگاه داده نشد اما حامدی خود اتهاماتش را رد کرد.
برخی کاربران خواستار برگزاری علنی دادگاه این دو شده‌اند. از جمله محمدحسین آجورلو، همسر حامدی که نوشت:
«دومین جلسه دادگاه #نیلوفر_حامدی سه‌شنبه ۳ مرداد و #الهه_محمدی چهارشنبه ۴ مرداد به ریاست قاضی صلواتی برگزار می‌شود. امروز #الهه_نیلوفر برای دومین‌بار در طول ۱۰ ماه بازداشت، با وکلای خود دیدار کردند. خواسته ما همچنان برگزاری دادگاه به صورت علنی و آزادی هر چه سریع‌تر آنها است.»
تصویر تلخ سال: پدر و مادر در آغوش همدیگر، مهسا جان باخته
مرسن، پادکست‌ساز نوشت: «#نیلوفر_حامدی و #الهه_محمدی برای روایت حقیقت رفتن بیمارستان کسری و از کشته شدن مهسا گزارش تهیه کردن. نیلوفر این عکس رو با گوشیش گرفت. الهه رفت سقز و از خاکسپاریش نوشت. حالا بیشتر از ۳۰۰ روزه که #الهه_نیلوفر در “بازداشت موقت” هستن و زندگی خیلی از ماها هم برای همیشه تغییر کرده.»
عکسی که حامدی از پدر و مادر مهسا امینی در بیمارستان کسری تهران با تلفن همراهش گرفت، برنده جایزه عکس سال ۱۴۰۱ به انتخاب جمعی از عکاسان سرشناس ایرانی شد. او پیش از قتل حکومتی مهسا امینی، جایزه انصاف را برای گزارش «به وقت ارشاد» دریافت کرده بود. گزارشی که متمرکز بر تیراندازی یک مأمور گشت ارشاد به یک ورزشکار و همسرش در پارک پردیسان تهران است.
آزادی این دو آرزوی خیلی‌هاست از جمله ژیلا بنی‌یعقوب، خبرنگار و نویسنده که نوشت: «الناز محمدی از ته دل آرزو می‌کند که دلتنگی‌اش برای #الهه_نيلوفر یک روز تمام شود. چقدر سخت است اين همه روز پاره تنت را پشت ديوارهای زندان ببينی. می‌فهمم كه درد الناز كمتر از الهه نيست، آرزو می‌كنم دلتنگی و درد الناز زودتر تمام شود.»
الهه محمدی: پیگیر حقوق زنان به‌رغم یک‌سال بیکاری اجباری
آتنا دائمی، فعال حقوق زنان نوشت: «الهه محمدی و نیلوفر حامدی نزدیک به یک سال است که تنها به دلیل انجام رسالت روزنامه‌نگاری و انتشار خبر کشته شدن ژینا امینی با اتهامات کذایی و سنگین در زندانند، قاتلان ژینا و هزاران انسان دیگر آزادند اما افشاکنندگان این قتل‌ها مجازات میشوند! #الهه_نیلوفر»
برای الهه محمدی، این دومین مرتبه است که به‌واسطه صرف انجام کار قانونی‌اش، متهم می‌شود. محمدی، خبرنگار حوزه اجتماعی و زنان روزنامه «هم‌میهن» است. او با دیگر رسانه‌ها هم همکاری داشت و در مرداد ۱۴۰۱، گزارش «قتل با اسم رمز ناموس» برای شرق در موضوع زن‌کشی در استان کردستان او توسط انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران به‌عنوان یکی از گزارش‌های برتر سال معرفی شد.
یا آنگونه که فرشته طوسی در توییتر نوشت: «#الهه_نیلوفر برای تحقق اراده‌ی جمعی زنان، تلاش کرده و می‌کنند. برای آنکه دیگر هیچ نیرویی نتواند زن را تحت سلطه‌ی خود قرار دهد. نیروهایی که در همه‌ی ابعاد، با تمام توان، به کار خود ادامه می‌دهند.»
روزنامه هم‌میهن در توییتر نوشت: «همصدا با کاربران برای آزادی همکاران دربندمان الهه محمدی و نیلوفر حامدی می‌نویسیم که بیش از ۳۰۰ روز از زندانی شدن آنها می‌گذرد
خبرنگاری جرم نیست
#الهه_نیلوفر»
محمدی چندین گزارش در موضوع قتل حکومتی مهسا امینی منتشر کرد. از جمله «از کسی نمی‌ترسیم؛ شکایت می‌کنیم» در گفت‌وگو با دایی و مادربزرگ امینی؛ «یک وطن اندوه» از خاکسپاری و زندگی امینی؛ «اضطراب ارشاد» گزارشی تحقیقی از پیامدهای روانشناسانه جامعه نسبت به اقدامات پلیس امنیت اخلاقی را منتشر کرده بود. «گشت بارداری در بیمارستانها» و «شب بلند بخشش و اعدام» از دیگر گزارش‌های مطرح اوست.
فریور خراباتی در توییتر نوشت: «اون روزی که کار توی مطبوعات رو برای همیشه کنار گذاشتم، به سردبیر گفتم «ببین دیگه نمیشه کار کرد…بسه واقعا».
اما #نیلوفر_حامدی و #الهه_محمدی به من یه نفر ثابت کردن که میشه، همیشه میشه کار بزرگی انجام داد اگه عاشق کارت باشی.
#الهه_نیلوفر»
سعید ارکان‌زاده یزد، مدیرمسئول مجله «بازخورد» نوشت: از معدود بخت‌های بلند ما این بود که #نیلوفر_حامدی و #الهه_محمدی دو نماد شدند در اثبات لزوم روزنامه‌نگاری حرفه‌ای و آزادی رسانه.
هرچند حالا گرفتار حبس‌اند، اما تا سال‌های سال اثر کار حرفه‌ای‌شان بر روزنامه‌نگاری ایران خواهد ماند.
خوش باشند و سلامت. به امید آزادی‌شان.
#الهه_نیلوفر
هستی امیری، دانشجوی حقوق نوشت: «#الهه_نیلوفر خبرنگارانی هستند که سال‌ها از زنان زندان قرچک تا خاکسپاری ژینا، از ورزش زنان تا شب اعدام، از قتل رومینا تا گشت بارداری در بیمارستانها را روایت کردند.»
حق آزادی بیان، حق آزادی رسانه‌ها
سازمان اطلاعات سپاه پاسداران پیش‌تر در دی ماه ۱۴۰۰ از محمدی به‌خاطر گزارش از شیوع ویروس کووید۱۹ برای خبرآنلاین شکایت کرد و در نهایت محمدی محکوم به بیکاری اجباری شد تا از فروردین ۱۳۹۹ تا فروردین ۱۴۰۰ در رسانه‌ها مطلبی کار نکند.
محمدی ابتدا تلفنی احزار و سپس بازداشت شد. دادگاه غیرعلنی او در ۸ خرداد و او هم مانند حامدی در جلسه دادگاه توانست برای نخستین بار با وکیلش دیدار کند.
رضا معینی، فعال حقوق بشر نوشت: «بدون آزادی برای رسانه‌ها، آزادی وجود ندارد! خبرنگارستیزی آزادی‌ستیزی است.»
در نهایت، کاربران شبکه‌های اجتماعی در یک موضوع متحد هستند: علیه فراموشی باید صدای آزادی‌خواهان باشیم یا آنگونه که رضا اخوان نوشت:
«حدود ۳۰۰ روز از بازداشت #نیلوفر_حامدی و #الهه_محمدی دو روزنامه‌نگار شریف می‌گذرد. آنها به دلیل تنظیم گزارش‌هایی درباره بازداشت، قتل و خاکسپاری #مهسا_امینی و مصاحبه با پدر او زندانی شده‌اند. این دو زن، این دو انسان عاشق زندگی، خبرنگاری و آزادی همچنان در زندان هستند؛ صدایشان باشیم!»