روزنامه اعتماد از افزایش مهاجرت دانش‌آموزان خبر داده و نوشت که سازمان‌های مهاجرتی این روزها در کنار تبلیغات برای انواع ویزاهای دانشگاهی و کار، «برای مهاجرت دانش‌آموزی تولید محتوا کرده‌اند.» وزارت آموزش و پرورش تاکنون درباره افزایش مهاجرت دانش‌آموزان سکوت کرده است. رصدخانه مهاجرت هم پس از انتشار آمار مهاجرت نخبگان دانش‌آموزی در سالنامه مهاجرتی ۱۴۰۰ اطلاعات دیگری در این باره نداده است. در آن سالنامه با تحلیل آمار دریافتی از اداره کل گذرنامه در بازه زمانی سال ۱۳۸۰ تا مرداد ۱۳۹۹ از مهاجرت ۱۵ تا ۳۷ درصد از رتبه‌های یک تا هزار آزمون سراسری، مشمولان بنیاد ملی نخبگان و المپیادی‌ها سخن گفته شده بود که از میان آنان تنها دو تا چهار درصد به ایران بازگشته‌اند. بهرام صلواتی، مدیر رصد خانه مهاجرت همان زمان گفته بود: «در این حوزه هیچ آماری نداریم و جزو جعبه‌های سیاه است که باید به آن نور تابانده شود.» «محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس امور دانش‌آموزی در مصاحبه با اعتماد مهم‌ترین دلیل مهاجرت دانش‌آموزان را ناامیدی آنها خواند. او گفت «لزوم پرداخت مبالغ میلیونی برای آزاد کردن مدرک دوره لیسانس و فوق لیسانس به افزایش کمی و تغییرات کیفی مهاجرت دامن زده است. خانواده‌ها فکر می‌کنند مبالغی که باید در آینده برای آزاد کردن مدرک پرداخت کنند، زودتر در سنین دانش‌آموزی برای اعزام فرزندان‌شان و تحصیل در کشورهای دیگر هزینه کنند تا از این شرایط رها شوند.» نیک‌نژاد در ادامه افزود: «مهاجرت در پایه دانش‌آموزی مخصوص طبقات خاصی است و گستردگی ندارد. همانطور که در ایران شکاف طبقاتی زیاد و آموزش طبقاتی شده و عموما دیگر رشته‌های برند و پول ساز برای پولدارها مانده است. آمارها نشان می‌دهد از ۴۰ رتبه اول کنکور فقط یک نفر از مدارس دولتی است یا در سه هزار رتبه اول کنکور ۷ تا ۸ درصد و چه بسا کمتر از مدارس دولتی هستند. از طرف دیگر فقط آدم‌های پولدار توان فرستادن کودکان خود به مدارس خارج از کشور را دارند و اگر در خانواده متوسط چنین تصمیمی بگیرند حتما فشار زیادی به آنها وارد می‌شود.»
07 June 2023
