امروز جمعه ۸ اردیبهشت مردم معترض بلوچ در زاهدان پس از نماز جمعه بار دیگر در خیابان‌ها دست به تظاهرات زدند و علیه حکومت شعارهایی سر دادند.

آن‌ها فریاد می‌زدند: «آزادی، آزادی»، «می‌میریم، می‌میریم، ذلت نمی‌پذیریم»، «بسیجی سپاهی، داعش ما شمایی»، «حکومت بچه‌کش نمی‌خواهیم»، «خامنه‌ای حیا کن، مملکت رو رها کن»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله».

در این تظاهرات همچنین شعار «رفراندوم، رفراندوم» سر داده شد؛ خواسته‌ای که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی آن را در سخنان ۲۹ فروردین خود رد کرد و گفت اساساً مردم قدرت فهم مسائل پیچیده را ندارند که برای آن‌ها رفراندوم بگذاریم.

معترضان همچنین با حمل پلاکاردهایی از سپیده قلیان، زندانی سیاسی حمایت کردند.

«فیلتربان» گروهی که در زمینه حق دسترسی به اینترنت فعالیت می‌کند اعلام کرد که صبح جمعه اینترنت در استان‌های سیستان و بلوچستان، البرز، گلستان، خوزستان، ‌کهگیلویه و بویراحمد و اصفهان دچار اختلال شده است.

در هفته‌های گذشته نیز جمعه‌ها اینترنت در زاهدان به‌دلیل وقوع اعتراضات و پخش خطبه‌های نماز جمعه مختل می‌شد.

اعتراضات مردم فنوج

مردم زاهدان همچنین با در دست داشتن پلاکاردهایی در نماز جمعه از مردم فنوج حمایت کردند. آن‌ها فریاد می‌زدند «برادر شهیدم خون تو پس می‌گیرم».

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی شامگاه سه‌شنبه ۵ اردیبهشت با زیرگرفتن دو موتورسوار و تیراندازی به سمت مردم معترض در این شهر یک نفر را کشت و سه نفر را زخمی کرد. در این رویداد سمیر گردهانی، نوجوان ۱۶ ساله بلوچ پس از زیر گرفته شدن توسط خودروی نیروهای نظامی جان باخت و عصر روز گذشته پنج‌شنبه ۷ اردیبهشت در روستای شیرآباد از توابع لاشار به خاک سپرده شد.

به‌دنبال این جنایت، در همان روز مردم در مقابل پاسگاهی در شهر تجمع کردند که تیراندازی نیروهای نظامی به سمت معترضان منجر به زخمی شدن دست‌کم سه نفر دیگر شد.

مولوی قریشی، امام جمعه فنوج و چند تن از اهالی این شهر چهارشنبه ۶ اردیبهشت‌ در جلسه شورای تأمین فنوج خواهان اجرای عدالت برای مردم شهر شدند. قریشی گفت:

می خواهم گزارشی دقیق و نه مانند حادثه زاهدان (جمعه خونین زاهدان) ارائه شود و تأکید می‌کنم هیچ‌گونه تهمت اشرار به مردم فنوج قابل قبول نیست.

در این جلسه برخی از بستگان سمیر گردهانی نیز شرکت داشتند و خواهان اجرای عدالت شدند.

روز پنج‌شنبه نیز گروه زیادی از مغازه‌داران فنوج در اعتراض به کشته و مجروح شدن چند نفر از مردم این شهر توسط مأموران نظامی دست به اعتصاب زدند. نهادهای نظامی هم با ایجاد فشار بر شورای شهر، امام جمعه و برخی از سران طایفه‌ها تلاش کردند مانع از اعتصاب مغازه‌داران شوند.

امروز ۸ اردیبهشت در فنوج نیز مردم معترض به خیابان آمدند. آن‌ها با وجود فضای شدید امنیتی در سطح شهر علیه جمهوری اسلامی شعارهایی سر دادند.

بنا به گزارش‌های منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، مأموران نظامی با تیراندازی و شلیک گاز اشک‌آور سعی در پراکنده کردن مردم داشتند.

«با زور سلاح هیچ نظامی نمی‌ماند»

موضوع رفراندوم در خطبه‌های عبدالحمید اسماعیل زهی (مولوی عبدالحمید)، امام جمعه زاهدان نیز مطرح شد. او گفت:

وقتی نتیجه یک همه‌پرسی مشخص است چه نیازی به همه‌پرسی است. نتیجه همه‌پرسی مشخص است و راه حل مشکلات تن دادن به حرف مردم است. مردم را از دست ندهید.

امام جمعه زاهدان با بیان این‌که «هر نظامی در دنیا، اسلامی یا غیر اسلامی باید با همراهی مردم باشد و با زور سلاح هیچ نظامی نمی‌ماند»، افزود:

توصیه من به نیروهای مسلح این است که در مقابل مردم قرار نگیرند. شما فرزندان مردم هستید و اگر مردم از شما تغییر می‌خواهند خود را تغییر دهید

عبدالحمید اسماعیل زهی در بخشی دیگر از خطبه‌های خود بار دیگر به جمعه خونین زاهدان اشاره کرد و گفت:

دستگاه قضایی به ما اطمینان دادند که به این مسئله بی‌طرفانه رسیدگی می‌کنند ولی الان می‌شنویم که می‌گویند نمی‌توانیم کسی را قصاص کنیم، چون معلوم نیست که در آن زمان کی به کی شلیک کرده و از این حرف‌های قضات تعجب می‌کنیم.

او افزود: «چگونه قاتل مأموری را سریع شناسایی کردید و دو نفر را قصاص کردید اما وقتی قاتل از مأموران باشد پیدا نمی‌شود. این حرف تعجب‌آور است.»

«جمعه خونین» زاهدان به درگیری‌های ۸ مهر ۱۴۰۱ بین معترضان زاهدان و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در جریان جنبش سراسری و به‌دنبال تجاوز فرمانده انتظامی به دختری بلوچ، گفته می‌شود. فعالان بلوچ حدود ۱۰۰ نفر از قربانیان را شناسایی کرده‌اند اما مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند شمار کشته‌شدگان ۳۵ نفر بودند. برخی از کشته‌شدگان کودکانی بودند که به نماز جمعه در مسجد مکی رفته بودند.

مولوی عبدالحمید در سخنان خود بار دیگر تأکید کرد که مردم بلوچستان نه تنها خواستار مجازات عاملان این جنایت هستند بلکه می‌خواهند کسانی که دستور این تیراندازی‌ها را داده‌اند نیز مجازات شوند.

او گزارش اخیر گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل در مورد شکنجه در ایران را «تکان‌دهنده‌‎» خواند و گفت:

ما هم (در مورد شکنجه) گزارش داریم و شاید گزارش‌های ما بیشتر هم باشد. بسیاری از افرادی که بازداشت شده‎اند نزد ما می‌آیند و حرف‌های خودشان را می‌گویند. معتقدیم مأموری که در بازداشتگاه‌ها زندانیان را شکنجه می‌کند یا اعتراف اجباری می‌گیرد و از لحاظ شرعی و قانونی مرتکب تخلف می‌شود باید مجازات بشود.